«Ο θάνατος του ιδιοκτητάκου»

Στην πολιτική, συνήθως, τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται. Και, το χειρότερο: ορισμένες φορές, πίσω από τυπικές δραστηριότητες, κρύβονται μεγάλα κόλπα. Μια τέτοια περίπτωση ζήσαμε στην εποχή της εκτόξευσης του χρηματιστηρίου.

Πίσω από τη φούσκα υπήρχε ένα συγκεκριμένο σχέδιο που απέληξε στη μεγαλύτερη και πιο βίαιη αναδιανομή εισοδήματος που έγινε ποτέ. Τα χρήματα των πολλών μεταφέρθηκαν, μέσα σε λίγα χρόνια, στις τσέπες των λίγων. Ήταν ένα κόλπο που στήθηκε από μια συγκεκριμένη ομάδα στην οποία συνεργάσθηκαν οικονομικοί και πολιτικοί παράγοντες.

Για ορισμένους εκείνη την εποχή ο μηχανισμός του Χρηματιστηρίου ήταν ένας τρόπος να μεταφερθεί το κρυμμένο χρήμα στην επίσημη οικονομία. Για άλλους αυτές οι θεωρητικές προσεγγίσεις ήταν άχρηστες, το έβλεπαν πιο πρακτικά: «αυτοί τα χαρτιά εμείς τα λεφτά». Έτσι έγινε, τελικά.

Ανεξάρτητα από τους κερδοσκόπους που έπαιζαν στα δάκτυλα το ταμπλό της Σοφοκλέους και αναζητούσαν δίκτυα εσωτερικής πληροφόρησης για να πλουτίσουν από τη μια μέρα στην άλλη, τα πολλά λεφτά μεταφέρθηκαν – με κάθε νομιμότητα και απαλλαγμένα φορολογίας – από τον απλό αποταμιευτή στον μεγάλο «επενδυτή», που δεν τα επένδυσε πότε. Τα προσπορίστηκε για λογαριασμό του και τα έβγαλε στο εξωτερικό – κατά κανόνα.

Σε αυτό το σχέδιο η Πολιτεία, με όλες τις μορφές της, συνεργάσθηκε συνειδητά. Η κορυφαία κρατική τράπεζα έκανε καμπάνια για να ενημερώσει τους αφελείς ότι τους έδινε δάνεια για να αγοράσουν μετοχές. Σαν να σου δίνει η τράπεζα δάνειο για να παίξεις στο καζίνο. Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι δια της φορολογίας των συναλλαγών στο Χρηματιστήριο θα χρηματοδοτηθεί το ασφαλιστικό σύστημα. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας προήγγειλε ότι το Χρηματιστήριο θα ξεπεράσει τις εφτά χιλιάδες μονάδες – άρα ό,τι έχετε φέρτε το και να πλουτίσετε άκοπα. Και οι αρμόδιες υπηρεσίες ενέκριναν διαρκώς φακέλους ακόμη και για φούρνους και σουβλατζίδικα που δήθεν είχαν τις προϋποθέσεις να αντλήσουν κεφάλαια από το Χρηματιστήριο. Το εγχείρημα κατέληξε σε ιλιγγιώδη πλουτισμό αρκετών από τη μια και στον «θάνατο του επενδυτάκου» από την άλλη.

Το ίδιο κόλπο φαίνεται να επαναλαμβάνεται αυτή την περίοδο, με αντικείμενο την ακίνητη περιουσία αυτή τη φορά. Η φορολογική επιδρομή στα ακίνητα πάσης φύσεως, πάσης χρήσεως, πάσης προελεύσεως, δεν εξυπηρετεί μόνο τρέχουσες ταμειακές ανάγκες. Δεν το κάνουν μόνο για να μαζέψουν λεφτά. Ούτε δήμευση περιουσίας είναι, όπως λένε πολλοί. Η δήμευση γίνεται υπέρ του δημοσίου. Εδώ θα ωφεληθούν ιδιώτες.

Αυτό που ξεκίνησε ο Βενιζέλος με το χαράτσι στη «δομημένη επιφάνεια» και το συνεχίζει ο Στουρνάρας αλλού, θα οδηγήσει στη μεγαλύτερη αναδιανομή ακίνητης περιουσίας που έγινε ποτέ.

Η απαξίωση όλων των ακίνητων θα τα φέρει στο έλεος όποιων έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν την αγορά τους σε ευτελείς τιμές. Και όλοι γνωρίζουν ποιοι είναι αυτοί. Μιζαδόροι, μεγαλοκαρχαρίες, αεριτζήδες, ψευτοεπενδυτές, καιροσκόποι που διαχειρίζονται ξεπλυμένα κεφάλαια, όσοι έχουν στη διάθεσή τους άνομο χρήμα, θα εισορμήσουν και θα διαλέξουν, ό,τι τραβήξει η ψυχή τους.

Τα πάντα θα είναι διαθέσιμα προς πώληση, όσο-όσο. Όταν θα σε γονατίσει η εφορία θα φτάσεις στο σημείο να χαρίζεις το σπίτι σου αρκεί ο άλλος να πληρώνει τους φόρους. Θα παρακαλάς να εκποιήσεις τζάμπα την επιχείρησή του, για να μη σε δέσουν χειροπόδαρα. Θα βγάζεις στο σφυρί το οικόπεδό του για να μη σε θεωρούν «κατέχοντα». Όταν η τράπεζα θα πάρει το ακίνητο του διπλανού και θα το εκπλειστηριάσει στο ένα τρίτο της αξίας του, αυτομάτως και το δικό σου θα χάσει τα δυο τρίτα της δικής του αξίας.

Ίσως και αυτή τη φορά να υπάρχουν θεωρητικοί που πιστεύουν ότι έτσι θα επιστρέψει στην Ελλάδα το χρήμα που έφυγε. Αλλά αυτά είναι σαπουνόφουσκες. Η ουσία είναι ότι οργανώνεται η μετακίνηση της ιδιοκτησίας από τους πολλούς, στους λίγους. Και δεν γίνεται τυχαία, αλλά σχεδιασμένα.

Η απαξίωση της οικονομίας που έκανε μια ζωή ο μέσος άνθρωπος, γίνεται με τρόπο πιο κυνικό από το κούρεμα των ομολόγων που τσάκισε όσους είχαν εμπιστευτεί τους κρατικούς τίτλους, αλλά εμφανίστηκε ως… θρίαμβος. Και αυτή τη φορά οι συνέπειες θα είναι συντριπτικές. Με το Χρηματιστήριο ο αφελής έχασε τις οικονομίες του, γιατί πρόσεχε που του είπε -όχι και τόσο άδικα- τότε και ο Σημίτης. Τώρα θα χάσει το κεραμίδι πάνω από το κεφάλι του, την επιχείρησή του, την οικογενειακή περιουσία του. «Ο θάνατος του ιδιοκτητάκου» θα είναι η χαριστική βολή για την κοινωνία και την οικονομία – δηλαδή για τη χώρα.