Σαρωτικές αλλαγές στον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας θα φέρει το 2014, καθώς ο υπερδανεισμός πολλών επιχειρήσεων και κλάδων φέρνει τράπεζες και επιχειρήσεις ενώπιον δύσκολων αποφάσεων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζικών στελεχών περίπου το 45% των επιχειρήσεων που λειτουργούν σήμερα στη χώρα, βαρύνονται με τόσο μεγάλα προβλήματα που καθιστούν αδύνατη τη σωτηρία τους.
Περίπου το 30% των επιχειρήσεων αν και αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα, θεωρείται ότι μέσω συνδυασμένων παρεμβάσεων (αύξηση ιδίων κεφαλαίων, συγχωνεύσεις, μείωση δανεισμού κ.ά.) θα μπορέσουν να σταθούν στα πόδια τους και να εξέλθουν δυναμωμένες από την κρίση. Τέλος ένα 25% αποτελεί το «βαρύ πυροβολικό» της ελληνικής επιχειρηματικότητας, εταιρείες που χαρακτηρίζονται από υψηλή παραγωγικότητα, εξωστρέφεια, ορθολογική διοίκηση και οι οποίες αποτελούν τη μεγάλη ελπίδα για το αύριο.
Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γεώργιος Προβόπουλος, έχει καλέσει τις τράπεζες να αναλάβουν ουσιαστικές πρωτοβουλίες για την αναδιάρθρωση επιχειρήσεων και κλάδων. Οι τράπεζες ελέγχοντας έμμεσα -μέσω των δανείων που έχουν χορηγήσει- πολλές εκατοντάδες επιχειρήσεις μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στον μετασχηματισμό των επιχειρηματικών δυνάμεων της χώρας. Επιπρόσθετα ο διοικητής της ΤτΕ κάλεσε τις τράπεζες να κατευθύνουν τη ρευστότητα σε δυναμικές επιχειρήσεις με υψηλό βαθμό εξωστρέφειας και προοπτικές ανάπτυξης, προσθέτοντας ότι είναι ανώφελο και επικίνδυνο να αφεθούν χρόνια αδύναμες και υπερχρεωμένες επιχειρήσεις να λειτουργούν.
Όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη η διατήρηση στη ζωή επιχειρήσεων με τεχνητά μέσα (λαμβάνοντας δάνεια που δεν δικαιούνται) όχι μόνο δεν προσφέρει κανένα όφελος στην οικονομία αλλά οι ασθένειες των επιχειρήσεων – ζόμπι γρήγορα μεταδίδονται και στις υγιείς καταστρέφοντας τον επιχειρηματικό ιστό.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις τραπεζών περίπου το 45% των επιχειρήσεων -στις οποίες περιλαμβάνονται και μικρές και μεγάλες- είναι καταδικασμένες σε επιχειρηματικό θάνατο. Πρόκειται για επιχειρήσεις – ζόμπι οι οποίες δεν έχουν καμία πιθανότητα να επιβιώσουν. Όπως σημειώνουν δεν είναι μόνο υπερχρεωμένες, αλλά, χαρακτηρίζονται από πεπαλαιωμένες παραγωγικές δομές, δραστηριοποιούνται σε ξεπερασμένες αγορές ή σε τομείς που αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις ξένες επιχειρήσεις. Το πραγματικό ερώτημα, σημειώνουν, δεν είναι αν θα κλείσουν ή όχι αλλά αν το σύστημα επιτρέψει να πραγματοποιηθεί η γρήγορη εκκαθάρισή τους ώστε τα περιουσιακά τους στοιχεία να επανέλθουν το συντομότερο στην παραγωγική διαδικασία αντί να απαξιωθούν σε μια πορεία αργόσυρτου θανάτου.
Το μεγάλο στοίχημα για τις επιχειρήσεις, το τραπεζικό σύστημα και τη χώρα είναι η ανάνηψη του περίπου 30% των επιχειρήσεων, πολλές από τις οποίες εξαιτίας της παρατεταμένης ύφεσης, των προβλημάτων ρευστότητας αλλά και τις κακοδιαχείρισης κινδυνεύουν με αφανισμό. Οι επιχειρήσεις αυτές έχουν παραγωγή, είναι αρκετά ανταγωνιστικές ωστόσο βαρύνονται από πολύ υψηλό δανεισμό που δημιουργήθηκε στα χρόνια της ευφορίας σε συνδυασμό με κακές διοικητικές επιλογές. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των ιχθυοκαλλιεργειών: αν και η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση στην Ευρώπη σε παραγωγή ψαριών, το μεγαλύτερο μέρος της οποίας εξάγεται στο εξωτερικό ωστόσο οι εταιρείες του κλάδου είναι υπερχρεωμένες και παλεύουν για την επιβίωσή τους. Για να μπορέσει αυτό το περίπου 30% να τα καταφέρει θα πρέπει οι επιχειρηματίες και οι τράπεζες να συνεργαστούν ώστε να μειώσουν το βάρος των προβλημάτων και να απελευθερώσουν δημιουργικές δυνάμεις. Θα πρέπει σε κάποιες περιπτώσεις οι επιχειρηματίες να ενισχύσουν με νέα κεφάλαια τις εταιρείες τους, να πραγματοποιηθούν συγχωνεύσεις, σε άλλες περιπτώσεις να αντικατασταθούν διοικήσεις, οι τράπεζες να δεχθούν κεφαλαιοποίηση δανείων, να τις ενισχύσουν με ρευστότητα κ.ά.
Τέλος, σε ό,τι αφορά το 25% των ισχυρών επιχειρήσεων, το πετράδι του στέμματος, θα πρέπει να βρεθούν στο επίκεντρο του τραπεζικού συστήματος και να ενισχυθούν με νέες πιστώσεις για να υποστηρίξουν την περαιτέρω ανάπτυξη των εργασιών τους, να πραγματοποιήσουν επενδύσεις και να επεκταθούν σε νέες αγορές. Πρόκειται για τις εταιρείες που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα πρότυπα για την ανάδειξη του νέου, εξωστρεφούς, δυναμικού αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας