Μετά την ξεκούραση των ημερών, επανερχόμαστε στα τρέχοντα θέματα. Μεταξύ αυτών και οι εκλογές για την Ευρωβουλή. Κατ’ αρχάς για ποιον λόγο μας αφορούν; Διότι μεγάλο τμήμα της εθνικής νομοθεσίας ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ προσαρμόζεται (έως υπόκειται πλήρως) στην αντίστοιχη κοινοτική. Παράδειγμα η περιβαλλοντική νομοθεσία, η οποία έστω και με καθυστέρηση ετών, ενσωματώνεται ατόφια στον ελληνικό νόμο.
Ωραία. Η Ευρωβουλή, ως το νομοθετικό σώμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) ψηφίζει τους νόμους που μας αφορούν, άρα είναι σημαντικός ο ρόλος των ευρωβουλευτών, επομένως καίριες και οι ευρωεκλογές. Δυστυχώς δεν είναι καθόλου έτσι. Όπως στη χώρα μας έχει σημειωθεί εντονότατη μετατόπιση ισχύος από τη νομοθετική προς την εκτελεστική εξουσία, αντίστοιχα και χειρότερα είναι τα πράγματα σε επίπεδο Ε.Ε.: υπάρχουν 2 ισχυρότατα εκτελεστικά θεσμικά όργανα και ένα ακόμη ισχυρότερο ήμι-θεσμικό. Τα θεσμικά είναι ηγνωστή σε όλους μας Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Commission) και το ολιγότερο διάσημο Συμβούλιο Υπουργών (Council). Πέραν δε αυτών, οι κρίσιμες αποφάσεις λαμβάνονται από τις μη θεσμοθετημένεςσυνόδους κορυφής.
Η νομοθετική πρωτοβουλία ξεκινά πάντα από την Commission. Ο τρόπος με τον οποίον προχωρά ή μπλοκάρει η διαδικασία, φαίνεται ξεκάθαρα στο απλούστατο διάγραμμα που ακολουθεί…
Αν ζαλιστήκατε ήδη, δεν πειράζει. Το θέμα είναι στην πραγματικότητα πολύ πιο περίπλοκο. Η νομοθετική πρωτοβουλία ανήκει στην Commission, ΔΕΝ βρίσκεται όμως στα χέρια των Commissioners, π.χ. της κυρίας Δαμανάκη. Όσοι έχουν συμμετάσχει σε lobbying στις Βρυξέλλες (ή έχουν διαβάσει σχετικά), ξέρουν ότι σε αντίθεση με τις νότιες ευρωπαϊκές χώρες, δεν είναι καθόλου κρίσιμο (ίσως ούτε καν χρήσιμο) ο λομπίστας να γνωρίζει τα πολιτικά πρόσωπα που υποτίθεται ότι λαμβάνουν τις αποφάσεις. Το 90% του παιχνιδιού γίνεται στο επίπεδο των τεχνικών εμπειρογνωμόνων, αυτών των αόρατων σε μας ευρωμανδαρίνων. Στο τεχνικό πάντα επίπεδο μπορεί να εισαχθεί στο κείμενο του νόμου μια ρύθμιση, μια σημείωση που θα αλλάζει για παράδειγμα την ανώτατη περιεκτικότητα της τάδε ουσίας στο δραστικό συστατικό Χ από 2 σε 5%.
Η κυρία Δαμανάκη και οι ομόλογοί της (με όλο τον σεβασμό) είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ αδύνατον να γνωρίζουν τις συνέπειες της αλλαγής. Μπορεί να καθιστά την παραγωγή της ουσίας αυτής αδύνατη στην Ευρώπη, ή εξίσου πιθανώς να αποκλείει τους Κινέζους παραγωγούς. Μέσα από την ατέρμονη διαδικασία του ανωτέρω διαγράμματος, η Ευρωβουλή κάνει τη λεγόμενη πρώτη ανάγνωση, επιστρέφει με παρατηρήσεις το υπό ψήφιση νομοθέτημα στην Commission και το Council, ξαναδέχεται το νομοθέτημα για τη δεύτερη ανάγνωση κ.λπ. κ.λπ. Η τελική απόφαση, μετά από αναρίθμητες τροποποιήσεις (άλλες σημαντικές, άλλες λεκτικές), ψηφίζεται από το Κοινοβούλιο, την Επιτροπή και το Συμβούλιο Υπουργών. Η όλη διαδικασία διαρκεί -στην κυριολεξία- χρόνια. Από την οκταετή μου εμπειρία κοντά στα ευρωπαϊκά κέντρα επιρροής και αποφάσεων, σας λέω ότι για τα κρίσιμα νομοθετήματα ο χρόνος διαβούλευσης δεν πέφτει κάτω από τα τρία έτη. Ενδιάμεσα, μεσολαβούν απίστευτα παζάρια μεταξύ χωρών και μεταξύ των υπο-επιτροπών του Κοινοβουλίου (πχ, «σου περνώ αυτήν την τροποποίηση (amendment) στην επιτροπή Εμπορίου για να μην μου κόψεις εσύ την άλλη στην επιτροπή Περιβάλλοντος»).
Το σημαντικότερο, όμως, είναι άλλο. Ότι αν η Commission κρίνει, μπορεί να προχωρήσει το νομοθέτημα με την λεγόμενη Commitology process, ήτοι ΧΩΡΙΣ να λάβει υπόψη της τη γνώμη του Ευρωκοινοβουλίου. Φαντάζεστε ποιες αποφάσεις προωθούνται μέσω Commitology, οι κρίσιμες, ή οι ασήμαντες…
Τίθενται, τουλάχιστον, δύο ερωτήματα: οι ψηφοφόροι της Ευρώπης, οι οποίοι επιλέγουμε τους ευρωβουλευτές, πόση επιρροή έχουμε σε αυτήν τη δαιδαλώδη διαδικασία αποφάσεων; Δεύτερον, πώς μπορούν οι ευρωβουλευτές να λογοδοτήσουν για όσα ψήφισαν (ή απλώς καθυστέρησαν σκόπιμα να ψηφίσουν) και τα οποία επηρεάζουν τη νομοθεσία, άρα και τη ζωή της χώρας μας;
Άρα, το αιτούμενο αυτών των εκλογών πρέπει να είναι η ενίσχυση του ρόλου του Ευρωκοινοβουλίου, η μείωση της αδιαφάνειας και η αύξηση της δημοκρατικής νομιμοποίησης.
ΥΓ.: Σε μια, γεμάτη περηφάνια, δήλωσή του τον Ιανουάριο του 2010, ανώτατο στέλεχος της Commission, πληροφόρησε τους εμβρόντητους εκπροσώπους της βιομηχανίας, ότι το προηγούμενο έτος ψήφισαν νομοθετήματα συνολικής εκτάσεως 80.000 σελίδων! Τέτοια παραγωγικότητα.
