Η Ανοιχτή Συνέλευση στα Γιάννενα ενάντια στην ενεργειακή λεηλασία και την ιδιωτικοποίηση του νερού, με ανακοίνωσή της αναφέρει:
“Στην ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων, λειτουργούν δύο μεγάλες εταιρίες εμφιάλωσης, η “Ζαγόρι” (Χήτος) και η “Βίκος” (Σεπετάς), που από τη στιγμή της ίδρυσης τους καρπώνονται τεράστια κέρδη εκμεταλλευόμενες έναν φυσικό πόρο, το νερό, με τους ιδρυτές τους να έχουν περίτεχνα χτίσει το προφίλ των “καλών παιδιών”, των ευεργετών των ντόπιων κοινοτήτων και το παράδειγμα της υγιούς επιχειρηματικότητας της χώρας. Παράλληλα, διατηρούν άριστες σχέσεις με τους εκάστοτε εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πράγμα που φαίνεται και από την διαγραφή των προστίμων (2017) που τους επιβλήθηκαν καθώς δεν διέθεταν άδειες εμπορίας, αλλά και από την πρόσφατη (Φεβρουάριος 2022 ) άρνηση του περιφερειάρχη Αλ. Καχριμάνη να συζητηθεί το θέμα της διαχείρισης του νερού στη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου. Χαρακτηριστική είναι η τοποθέτησή του «όσο είμαι εγώ περιφερειάρχης, δεν θα συζητηθεί αυτό το θέμα» και η από μεριάς του μη αποδοχή του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ηπείρου ως εν δυνάμει συνομιλητή. Εντάξει, δεν πέφτουμε και από κανένα σύννεφο.
Το να γίνεται κανείς αχόρταγος με τον καιρό είναι σύνηθες χαρακτηριστικό των «επιτυχημένων επιχειρηματιών», οι εν λόγω εταιρείες δεν αρκούνται πλέον στις ποσότητες νερού που ήδη στραγγίζουν τις πηγές και αιτούνται (με την μια αίτηση να έχει ήδη εγκριθεί) αύξηση των απολήψεων τους. Κάτι τέτοιο κάποια χρόνια πριν θα ήταν ανέφικτο όμως στο όνομα της κερδοσκοπίας όλα μπορούν να αλλάξουν. Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή.
Το 2017 η απόφαση της ΕΕΥ, που αφορά την απαγόρευση νέων γεωτρήσεων και αύξηση των απολήψεων του Λεκανοπεδίου Ιωαννίνων στο ΥΥΥ Μιτσικελίου, με μόνη εξαίρεση τις γεωτρήσεις για κάλυψη αναγκών του δικτύου ύδρευσης, λαμβάνει ισχύ νόμου με ΦΕΚ που δημοσιεύεται τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου. Βάσει αυτού, συντάσσονται και εγκρίνονται ύστερα και από δημόσια διαβούλευση το ΣΔΛΑΠ και το ΣΜΠΕ4, στα οποία περιλαμβάνεται η περιγραφή του μέτρου Μ05Σ0803.
Στη πρώτη διατύπωση, το κείμενο περιγραφής του εν λόγω μέτρου φαίνεται να συμφωνεί με το ΦΕΚ του 2017. Σκοπό έχει την αντιμετώπιση προβλημάτων που λίγο-πολύ όλοι και όλες έχουμε βιώσει/ακούσει, τα οποία αφορούν τόσο τα φαινόμενα λειψυδρίας του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς μήνες, όσο και την περαιτέρω επιδείνωση της οικολογικής κατάστασης της λίμνης Παμβώτιδας.
Ως εδώ, θα μπορούσαμε να πούμε πως έστω και σε ένα στοιχειώδες πλαίσιο, τίθενται ως προτεραιότητα οι ανάγκες σε νερό των κατοίκων, και να σωθεί ό,τι σώζεται από τον ήδη υποβαθμισμένο υδροβιότοπο της λίμνης. Εφόσον αυτό όμως άρχισε να μπαίνει εμπόδιο στα μεγαλεπήβολα σχέδια των δύο αγαπητών εταιρειών, έπρεπε να αλλάξει.
Έτσι, καθόλου παράξενο δεν μας φάνηκε όταν η περιγραφή του μέτρου που αναφέρθηκε παραπάνω άλλαξε με συνοπτικές διαδικασίες, κατά τέτοιο τρόπο ώστε να ωφελούνται αυτές οι εταιρίες. Συγκεκριμένα, η αλλαγή έγινε με εισήγηση του συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας και πρόεδρου του Συμβουλίου Υδάτων Ηπείρου Βασίλη Μιχελάκη και βασίστηκε σε έρευνες ιδιωτικών συμφερόντων, οι οποίες είχαν απορριφθεί κατά την αρχική διατύπωση του μέτρου. Η τροποποιημένη περιγραφή εγκρίνεται και δημοσιεύεται στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος και στη Γενική Γραμματεία Υδάτων (ΕΓΥ) τον Φεβρουάριο του 2020.
Πλέον, δημιουργούνται “παράθυρα” για αύξηση των απολήψεων νερού για εμπορικούς λόγους. Οι παραπάνω έρευνες παρουσιάζουν, αυθαίρετα, την κατάτμηση του ΥΥΥ Μιτσικελίου σε δύο επιμέρους τμήματα που υφίστανται και λειτουργούν ανεξάρτητα. Το τμήμα – «υπολεκάνη» Μιτσικελίου, από το οποίο γίνεται η υδροδότηση του λεκανοπεδίου και ανά διαστήματα είναι ελλειμματικό , και το τμήμα – «υπολεκάνη» Βελλάς, που σχετίζεται με πλεονασματικά αποθέματα ύδατος. Άρα, οι εταιρίες που υπάγονται στο τμήμα Βελλάς θα μπορούν να αντλούν μεγαλύτερες ποσότητες νερού χωρίς να προκαλούν κάποια υποβάθμιση του υδροφόρου. Μόνο που οι υπόγειοι υδροφορείς παρουσιάζουν συνέχεια δεν μπορούμε να τους κόβουμε και να τους ράβουμε ανάλογα με τα εκάστοτε συμφέροντα (!)
Και ενώ τόσο οι κάτοικοι όσο και εργαζόμενοι σε κομβικές θέσεις δεν ενημερώθηκαν καν για αυτή την αλλαγή, οι εταιρίες υποβάλλουν το 2021 αιτήματα (με το πρώτο ήδη να έχει εγκριθεί) για αύξηση απολήψεων από 300.000 κ.μ. σε 470.000 κ.μ. Βέβαια, ακόμη και αυτά τα νούμερα πολύ πιθανό να είναι φαινομενικά μιας και δεν γίνονται έλεγχοι! Στην πραγματικότητα κανένας δεν γνωρίζει τις ακριβείς ποσότητες που απολαμβάνουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά, οι επιχειρηματίες.
Σε αυτό το σημείο, κρίνουμε αναγκαίο να αναφέρουμε πως ανάλογο αίτημα έχει κατατεθεί εδώ και καιρό και από τη ΔΕΥΑΙ, με σκοπό την επαρκή υδροδότηση του λεκανοπεδίου. Αίτημα του οποίου η έγκριση ακόμα εκκρεμεί. Πολλά, επίσης, έχουμε διαβάσει για το κακοσυντηρημένο δίκτυο και την ελλιπή στελέχωση της εταιρίας ύδρευσης. Είναι φανερές οι προτεραιότητες της κεντρικής και τοπικής εξουσίας. Εξάλλου, σε περιπτώσεις λειψυδρίας μπορούμε πάντα να προμηθευτούμε εμφιαλωμένο νερό, είτε με το ανάλογο αντίτιμο, είτε ως ευγενική προσφορά των εταιριών με μεσάζοντα την Περιφέρεια.
Και κάπου εδώ, από την άνοιξη του 2021, εργαζόμενοι της Αποκεντρωμένης και μέλη του Συμβουλίου Υδάτων Ηπείρου αρχίζουν να δημοσιοποιούν το θέμα, να κάνουν ερωτήσεις και να ζητούν σύγκλιση του συμβουλίου. Οι πρώτοι παίρνουν ως απάντηση απειλές και αυταρχικές μεταθέσεις και οι δεύτεροι πως το συμβούλιο είναι δυσλειτουργικό, άρα δεν υπάρχει λόγος σύγκλισης. Ωστόσο, πώς μπορεί να κρίνεται ως δυσλειτουργικό ένα όργανο που εδώ και οχτώ χρόνια , από το 2014, δεν έχει συνεδριάσει ποτέ; Και εδώ καταλυτικό ρόλο διαδραματίζει ο Βασίλης Μιχελάκης, που ως πρόεδρος του συμβουλίου φαίνεται να έχει ουσιαστικά καταργήσει τη λειτουργία του, όπως καταγγέλλουν και πάλι μέλη του συμβουλίου.
Η ιδιωτικοποίηση του νερού φιγουράρει ψηλά στη λίστα ιδιωτικοποιήσεων των εθνικών κρατών και, φυσικά, των λόμπι των επιχειρήσεων που τις περιτριγυρίζουν. Οι μεθοδευμένες κινήσεις και από τις δύο πλευρές προς αυτήν την κατεύθυνση το επιβεβαιώνουν και για τον τόπο μας. Μάλιστα, διαφημίζονται για μια ακόμα φορά ως “ανάπτυξη” , “βιώσιμη ανάπτυξη”, “πράσινη ανάπτυξη” και με όλους αυτούς τους χαρακτηρισμούς που τεχνηέντως αποκρύβουν πως κάποιοι λίγοι θα πλουτίσουν ακόμα παραπάνω σε βάρος όλων μας. Πώς άραγε θα ωφεληθούν και πόσο “αναπτυγμένοι” θα είναι οι κάτοικοι των Ιωαννίνων όταν ενταθούν οι διακοπές νερού και αυξηθούν οι ήδη ακριβοί λογαριασμοί;
Το νερό αποτελεί έναν φυσικό πόρο άρρηκτα συνδεδεμένο με την ίδια τη ζωή. Είναι ένα κοινωνικό και δημόσιο αγαθό, στο οποίο θα έπρεπε να έχει πρόσβαση καθεμία/ένας και μόνο με αυτόν τον χαρακτήρα το αντιλαμβανόμαστε. Δεν είναι ούτε εμπόρευμα ούτε μέσο άσκησης εξουσίας και πολιτικών παιχνιδιών. Η προσφυγή στα θεσμικά όργανα έχει ήδη αποδειχθεί ανεπαρκής, εξάλλου πώς μπορούν να λύσουν το πρόβλημα αυτοί που το δημιουργούν και επωφελούνται από αυτό; Είναι ξεκάθαρο πως όσοι εμπλέκονται στις διαδικασίες παραχωρήσεων δεν θα ησυχάσουν μέχρι να ξεπουλήσουν και την τελευταία σταγόνα. Δεν περιμένουμε τίποτα από αυτούς, αντιθέτως.
Ούτε εμείς ησυχάζουμε, και επιμένουμε στους συλλογικούς αγώνες για τη γη και την ελευθερία. Ανοιχτή συνέλευση στα Γιάννενα ενάντια στην ενεργειακή λεηλασία. Ανοιχτή συνέλευση κάθε 2η και 4η Τρίτη του μήνα, στις 9μ.μ. στον Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο Αλιμούρα. (Αραβαντινού 6, εντός στοάς Σκόρδου, είσοδος και από Τσιριγώτη 14).
