Tης Χριστινας Κοψινη
Τα «κακομαθημένα» παιδιά των βορείων προαστίων (γιατί είναι πιο εύκολο να βρίζεις τους πλούσιους σε καιρούς ανέχειας). Τα «παραμελημένα» παιδιά των αστών (γιατί η εργατική τάξη πάει πάντα στον παράδεισο). Η αδιάφορη μητέρα (γιατί πάντα υπάρχει μια γυναίκα που φταίει για όλα). Τα πλουσιόπαιδα που δεν έφαγαν ποτέ ξύλο (γιατί κάποιοι από μας έφαγαν). Το έγκλημα του Κολωνακίου (γιατί, απλώς, πουλάει το μυστήριο). Με τέτοιες κοινότοπες, ανόητες και επικινδύνως ανιστόρητες ερμηνείες επιχειρείται και πάλι, από πολλούς, να ερμηνευτεί το ιστορικά προσδιορισμένο και επαναλαμβανόμενο- από τη Λατινική Αμερική ώς τη βαθιά Ανατολή- φαινόμενο της βίας. Αυτό των νεαρών που συνελήφθησαν για τη διπλή ληστεία των «Πυρήνων της φωτιάς» στην Κοζάνη. Και πάλι νομίζουμε ότι με διαπιστωτικές κρίσεις θα λύσουμε το πρόβλημα, θα το απομακρύνουμε, θα το ξορκίσουμε ή θα δικαιολογήσουμε το κακό ρετουσάρισμα της αστυνομίας μετά τον ξυλοδαρμό των τρομοκρατών. Ομως, η βία δεν είναι μια φωτογραφική στιγμή, θέμα ρητορικής ή πολιτικής αυτοδέσμευης. Δεν είναι ιός να τον κολλήσεις. Ηταν, είναι και θα είναι ιστορικά προσδιορισμένο φαινόμενο. Η λογική του «δεν μας ενδιαφέρει να το αναλύσουμε, αλλά μόνο να το καταδικάσουμε» δεν αποτρέπει.
Πίσω από αυτά τα παιδικά πρόσωπα των νεαρών, που δεν ξέρεις αν πηγαίνουν ακόμη γυμνάσιο ή λύκειο, αν βγήκαν από ταινία του Χάρι Πότερ ή αν χτύπησαν το ματάκι τους παίζοντας μπάσκετ στην αυλή του σχολείου, υπάρχουν γεγονότα και συνθήκες που αγγίζουν όλα τα παιδιά. Πάντα κινδυνεύουν τα πιο ευαίσθητα. Αυτά που πέφτουν από τα ψηλά, απροετοίμαστα για το ταξίδι στη ζωή με τα πάνω και τα κάτω της, στην κρίση που επιτάχυνε την πορεία εκείνου του εκρηκτικού μάγματος που συσσωρευόταν εδώ και χρόνια στο εσωτερικό της κοινωνίας. Με εξαίρεση έναν λεπτό κοινωνικό υμένα που ακόμη ζει πολύ καλά, όλοι οι άλλοι υφιστάμεθα τις παρενέργειες όχι μόνο της εισοδηματικής συρρίκνωσης, αλλά και της κατάργησης των θεσμικών πεδίων διαλόγου και κοινωνικής συναίνεσης. Τα «κακομαθημένα» που εντάσσονται στις ομάδες τρομοκρατικών ομάδων θεωρούν ότι λειτουργούν κάπως ως εξολοθρευτές άγγελοι. Ορμώμενοι περισσότερο από την τραυματισμένη έννοια της δικαιοσύνης και την κρίση αξιών, επιλέγουν μια αντίδραση τυφλή, ολίγον μυστικιστική -όπως είναι ο μηδενισμός και ο αναρχισμός- και εν τέλει εξαντλούν τη ζωή τους μέσα από τη βία, χωρίς να αντιλαμβάνονται την αξία άλλων διαδικασιών, όπως η πολιτική. Το δράμα είναι ότι νέοι που παίζουν κατ’ αυτόν τον τρόπο με τη φωτιά (σε τι πέρα από το θρησκευτικό όριο διαφέρει η στάση τους από τους τζιχαντιστές;) έχουν την αίσθηση ότι ασκούν παιδαγωγικό έργο προς την κοινωνία και ας προκαλούν εντελώς διαφορετικά αντανακλαστικά. Διότι αυτό που μένει είναι ο φόβος. Τίποτε άλλο.
