Συνέντευξη στον Τάσο Τσακίρογλου
«Ή θα αποδειχτούμε ικανοί να ενωθούμε και να πολεμήσουμε μαζί κατά των κοινών μας εχθρών -της τρόικας, του χρηματιστικού κεφαλαίου και της καπιταλιστικής ολιγαρχίας- ή θα ηττηθούμε σε κάθε χώρα ξεχωριστά». Με αυτόν τον αφορισμό ο Μικαέλ Λεβί, ένας από τους σημαντικότερους εν ζωή διανοούμενους της Γαλλίας, προσδιορίζει το βασικότερο καθήκον του διεθνούς αριστερού και εργατικού κινήματος.
Οχι μόνο θεωρητικός, αλλά και ενεργός πολίτης, συνέγραψε το τελευταίο του βιβλίο, για τον «Τσε Γκεβάρα», μαζί με τον Ολιβιέ Μπεζανσενό, προεδρικό υποψήφιο της LCR (Επαναστατική Κομμουνιστική Ενωση).
-Σήμερα υπάρχουν 26 εκατομμύρια άνεργοι στην Ε.Ε., ενώ η λιτότητα καταβαραθρώνει την ανάπτυξη, αυξάνει το χρέος και 116 εκατομμύρια Ευρωπαίοι πολίτες κινδυνεύουν να πέσουν στη φτώχεια. Είναι αυτός ο σωστός δρόμος;
Απολύτως! Είναι ο μόνος δυνατός δρόμος, εάν θέλεις να διασφαλίσεις τα παράλογα προνόμια της χρηματιστικής ολιγαρχίας, τα σκανδαλώδη κέρδη των τραπεζιτών, των κερδοσκόπων, των πολυεθνικών και των παρασιτικών δανειστών.
Είναι ο σωστός δρόμος να ακολουθήσεις εάν θέλεις να καταστρέψεις όλες τις κατακτήσεις των εργαζομένων στην Ευρώπη από το 1945: κοινωνική ασφάλιση, συντάξεις, ανεκτούς μισθούς, δημόσιες υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης.
Είναι ένας θαυμάσιος δρόμος, εάν θέλεις να μειώσεις μισθούς και συντάξεις χρησιμοποιώντας την ανεργία ως εκβιασμό προς τους εργαζομένους. Είναι ο μόνος λογικός δρόμος, εάν θέλεις να κάνεις τους πολίτες, τους εργαζομένους, τη νεολαία, τις γυναίκες, τους συνταξιούχους να πληρώσουν για την κρίση, για τα χρέη των τραπεζών και για τον σχιζοφρενικό παραλογισμό του συστήματος.
-Τα πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι τα προγράμματα λιτότητας της τρόικας στην Ελλάδα έχουν προκαλέσει τέτοια οικονομική καταστροφή, που παρόμοια δεν έχουμε ξαναδεί από τη Μεγάλη Υφεση. Η Αθήνα χρησιμοποιήθηκε σαν το «μαύρο πρόβατο», τώρα όμως όλοι ξέρουν ότι η κρίση είναι συστημική. Τι θα έπρεπε να αλλάξουμε;
Πρέπει να αλλάξουμε τη δομή, δηλαδή το σύστημα ή, με άλλους όρους, τον καπιταλισμό. Για αρχή θα έπρεπε να αρνηθούμε να πληρώσουμε το χρέος τους, αυτό το προϊόν κερδοσκοπίας, διαφθοράς και ανεπιθύμητων δανείων.
Πρέπει να πάρουμε τον έλεγχο των τραπεζών και να δημιουργήσουμε ένα δημόσιο πιστωτικό σύστημα υπό κοινωνικό έλεγχο. Και παράλληλα να οικοδομήσουμε ένα μεγάλο αντικαπιταλιστικό ευρωπαϊκό κίνημα ριζοσπαστικής αλλαγής.
-Το χρηματιστικό κεφάλαιο στρέφει τους εργαζομένους τον έναν εναντίον του άλλου σε μια μάχη για την απασχόληση, πυροδοτώντας ένα καθοδικό σπιράλ στα στάνταρντ ζωής σε επίπεδο Ανατολικής Ευρώπης ή Ασίας. Είναι εφικτή η αναγκαία ενότητα για την αντιμετώπιση αυτής της επίθεσης;
Ή θα αποδειχτούμε ικανοί να ενωθούμε και να πολεμήσουμε μαζί κατά των κοινών εχθρών μας -της τρόικας, του χρηματιστικού κεφαλαίου και της καπιταλιστικής ολιγαρχίας- ή θα ηττηθούμε σε κάθε χώρα ξεχωριστά.
Πρέπει να βοηθήσουμε τα αδέλφια μας σε Ανατολική Ευρώπη και Ασία να διεκδικήσουν καλύτερους μισθούς, συντάξεις και κοινωνικά δικαιώματα. Και πρέπει πεισματικά να αρνηθούμε να εγκαταλείψουμε τις κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών, αν όχι αιώνων, ταξικής πάλης στην Ευρώπη.
-Η ταχεία άνοδος της ναζιστικής Χρυσής Αυγής δείχνει τους δυνητικούς κινδύνους. Τέτοια κινήματα είναι παρόντα σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Τι πρέπει να γίνει για να αντιμετωπιστεί αυτή η σκοτεινή προοπτική;
Πρόκειται για ένα δύσκολο καθήκον, στο οποίο πρέπει όμως να ανταποκριθούμε. Πρέπει να πολεμήσουμε τον ρατσισμό, την ξενοφοβία, τον αντιδραστικό εθνικισμό, τον φασισμό και τον νεοναζισμό, χωρίς να κάνουμε παραχωρήσεις, σε κάθε χώρα, κάθε πόλη και κάθε γειτονιά. Είναι μια πολιτική, κοινωνική και ιδεολογική πάλη, η οποία απαιτεί την ενότητα όλων των αντιφασιστών.
-Αρκεί αυτό;
Πρέπει ταυτόχρονα να χτίσουμε θετικές εναλλακτικές προτάσεις: δίκτυα αλληλοβοήθειας στις γειτονιές, τοπικές δράσεις στα πεδία της υγείας και της εκπαίδευσης, πρωτοβουλίες αλληλεγγύης με τους ξένους μετανάστες.
Και τελικά πρέπει να προτείνουμε ένα ριζοσπαστικό, δηλαδή ένα σοσιαλιστικό και οικολογικό εναλλακτικό πρόγραμμα στην καπιταλιστική κρίση, προκειμένου να κερδίσουμε την υποστήριξη των πιο ευάλωτων και απελπισμένων τμημάτων του πληθυσμού προτού αυτά πέσουν στην παγίδα της φασιστικής δημαγωγίας.
-Ο Γερμανός πρώην καγκελάριος Χέλμουτ Σμιτ εκτίμησε πρόσφατα ότι η Ευρώπη βρίσκεται στο χείλος της επανάστασης. Χιλιάδες εργαζόμενοι βγαίνουν στους δρόμους της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας, της Ελλάδας και της Γαλλίας. Ποια είναι η προοπτική;
Ελπίζω ο κύριος πρώην καγκελάριος να έχει δίκιο! Οντως χρειαζόμαστε μια επανάσταση, για να σπάσουμε τη «σιδερένια φτέρνα» του χρηματιστικού κεφαλαίου και για να επιβάλουμε πραγματικές κοινωνικές και οικολογικές λύσεις.
Οι κινητοποιήσεις σε Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία και, πάνω απ” όλα, στην Ελλάδα, είναι η μόνη ελπίδα για αλλαγή. Εάν δεν υπάρξει ένας αντικαπιταλιστικός, δηλαδή επαναστατικός, μετασχηματισμός, το μόνο που θα γίνει θα είναι να επιδεινωθεί η κρίση οδηγώντας σε περισσότερη ανεργία, απελπισία και, ίσως, σε άνοδο του φασισμού, όπως τη δεκαετία του ’30.
-Ποια είναι η ευθύνη της Αριστεράς ως εναλλακτική λύση; Διαθέτει όραμα και πρόγραμμα που θα εμπνεύσουν τους πολίτες και θα τους κινητοποιήσουν ώστε να αλλάξουν την κατάσταση;
Η ριζοσπαστική Αριστερά (καθώς δεν μπορούμε να περιμένουμε και πολλά από τη σοσιαλφιλελεύθερη συνιστώσα της), με την ευρεία έννοια της λέξης -όχι μόνο τα πολιτικά κόμματα, αλλά και τα κοινωνικά κινήματα, οι ριζοσπάστες συνδικαλιστές, οι φεμινίστριες, οι εξεγερμένοι νέοι, οι αντιφασίστες- είναι η μόνη δύναμη που μπορεί να επιβάλει μια εναλλακτική λύση.
Ορισμένα τμήματα της Αριστεράς πιστεύουν ότι ήδη διαθέτουν το όραμα και το πρόγραμμα, αλλά στην πραγματικότητα αυτά θα αναδυθούν κατά τη διάρκεια του αγώνα και θα προσλάβουν απρόσμενες μορφές. Κάθε πολιτική συνιστώσα της ριζοσπαστικής και αντικαπιταλιστικής Αριστεράς έχει να κάνει τη δική της συνεισφορά και πρέπει να μπορούμε να παίρνουμε μαθήματα ο ένας από τον άλλο.
Η Ελλάδα είναι η χώρα όπου αυτή η διαδικασία έχει προχωρήσει περισσότερο, παρότι υπάρχουν ακόμα πολλές δυσκολίες, περιορισμοί και προβλήματα. Ομως η ευρωπαϊκή Αριστερά έχει πολλά να μάθει από την εμπειρία της ελληνικής ριζοσπαστικής Αριστεράς.
