Του Παντελή Μπουκάλα
Και τώρα; Τώρα «πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από την Ιταλία». Αυτό αρχίσαμε να ακούμε και να διαβάζουμε όλο και πιο συχνά, όλο και πιο έντονα, αμέσως μόλις φάνηκε ότι το ζήτημα της Ισπανίας «τακτοποιήθηκε». Ποια η τακτοποίηση; Η μεγάλη μεσογειακή χώρα αποφάσισε με τη σειρά της να πράξει ό,τι ακριβώς αρνιόταν η ηγεσία της πέντε μέρες πριν και ό,τι δεν φαίνεται να αποσπά τη συμφωνία του λαού της: να εναχθεί σε πρόγραμμα διάσωσης. Η οποία δόθηκε υπό την προϋπόθεση του αυστηρού ελέγχου από τους «κυρίους με τα μαύρα» και αποκλειστικά για τις τράπεζες, δεδομένου ότι η ανεργία του 25% δεν θεωρήθηκε σοβαρή υπόθεση. Αφού λοιπόν ολοκληρώθηκε η ένταξη των PIGS στην κατηγορία των πειραματοζώων, οι περιλάλητες διεθνείς αγορές θυμήθηκαν ότι τελικά τα τρία γουρουνάκια δεν ήταν τέσσερα αλλά πέντε (προς το παρόν). Κι έτσι, μετά τη βαρυχειμωνιά σε Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ελλάδα και Ισπανία, «άρχισαν να πυκνώνουν τα σύννεφα πάνω από την Ιταλία»…
Δεν χρειάζεται να είναι κανείς Κάλχας ή Τειρεσίας (ή έστω ένας από τους αστρολόγους που συμβουλεύουν σοφά αρκετούς ηγέτες της ανθρωπότητας) για να καταλάβει ότι «ο καιρός εγγύς» και για την Ιταλία. Και ας προβάλλεται πανταχόθεν σαν πρότυπο άξιο μιμήσεως η κυβέρνηση Μόντι· ας χαρακτηρίζεται υποδειγματικά αποτελεσματική η κυβέρνηση των αποφασισμένων τεχνοκρατών που δεν εμποδίζονται από «αντιπαραγωγικές» λεπτομέρειες του τύπου «λαϊκή νομιμοποίηση», «κοινωνική συμφωνία» ή «συνταγματικό συμβόλαιο» και μπορούν έτσι να προωθήσουν τα «εξυγιαντικά» προγράμματά τους.
Και η Πορτογαλία άλλωστε παρουσιαζόταν δοξαστικά σαν μοντέλο ευπειθούς προσαρμοστικότητας και ανιδιοτελούς διακομματικής συστράτευσης. Και η Ιρλανδία αποσπούσε εγκώμια από όσους την εμφάνιζαν σαν χώρα της λογικής (εν αντιθέσει με την Ελλάδα, τη χώρα λέει του ανορθολογισμού ή της παλαβομάρας). Κοινή ωστόσο υπήρξε η μοίρα τους: λιτότητα, λιτότητα, λιτότητα (κατά το «δουλειά, δουλειά, δουλειά» που συνηθίζει να λέει η κ. Λαγκάρντ). Λιτότητα πρώτον μονομερής (άρα εκ προοιμίου άδικη), δεύτερον διαρκώς επιδεινούμενη (άρα όσα προτρεπτικά και παραμυθητικά λέγονται είναι απλώς αντεστραμμένη χλεύη και κακόγουστος εμπαιγμός), και τρίτον αναποτελεσματική: ύφεση, ύφεση, ύφεση…
Και πάνω εκεί αρχίζει να πραγματώνεται η μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία μετά την άλλη: Οι αγορές, που έχουν προβλέψει ότι «τίποτα δεν θα γίνει» (και προβλέποντας, προκαθορίζουν), υποβαθμίζουν τις εθνικές πιστοληπτικές ικανότητες, ανεβάζουν τα επιτόκια δανεισμού και εξουθενώνουν τους δανειζόμενους που, πληρώνοντας αδρότατα, πείθονται ότι «τίποτα δεν γίνεται». Αρπάζουν λοιπόν πανικόβλητοι σαν τρύπια σανίδα σωτηρίας τα ήδη έτοιμα «προγράμματα διάσωσης». Τα οποία, κομμένα πάντοτε στο πατρόν της λιτότητας, αυξάνουν την ύφεση, άρα μειώνουν τα εισοδήματα, πολλαπλασιάζουν τους ανέργους και διαιρούν τις κοινωνίες σε αλληλομισούμενα κομμάτια.
Αδικη και αδιέξοδη χαρακτήρισε και πάλι την εμμονή της λιτότητας ο Ζαν – Κλοντ Γιουνκέρ. Απ’ το στόμα του και στης θεάς τ’ αυτί. ΄Η έστω της αρχ-Αγκέλισας.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην Καθημερινή
