Χάος, αίμα και μίσος σε μια σύγκρουση, πέρα από τα εσωτερικά αίτιά της, με διαδηλωτές αυτόνομους και ηγέτες-μαριονέτες. Ας θυμηθούμε την «κλεμμένη» συνομιλία της Αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Νούλαντ με τον πρεσβευτή της στο Κίεβο. Το σημαντικό δεν ήταν η περιφρονητική αποστροφή για την Ε.Ε. Αυτό είναι κοινός τόπος για κάθε Αμερικανό αξιωματούχο. Το σημαντικό ήταν πως διάλεγε τους ηγέτες της ουκρανικής αντιπολίτευσης και τους ρόλους τους. Όπως ο καπετάνιος τους μούτσους που θα ξεφορτώσουν τα αμπάρια. Φαντάζομαι ότι κάτι αντίστοιχο θα κάνει και ο Πούτιν με τους δικούς του, όταν θα συσκέπτονται αν, πότε και με ποιον τους συμφέρει να «αδειάσουν» τον Γιανουκόβιτς.
Δεν επιδιώκω να σας κάνω κάποια ανάλυση για τα αίτια της ουκρανικής κρίσης. Δεν έχω την επαρκή γνώση, άλλωστε. Εκείνο, όμως, το οποίο καταλαβαίνω, είναι ότι στο βάθος αυτής της σύγκρουσης κρύβεται το βαθύ, το αβυσσαλέο εθνοτικό μίσος. Το ίδιο με αυτό που έκρυβε και ο πόλεμος Ρωσίας-Γεωργίας, η σύγκρουση στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι συνεχείς συγκρούσεις στο εσωτερικό της Ρωσίας. Όλο αυτό το μίσος που ξεχείλισε μετά το 1990 μεταξύ των κρατών και εθνοτήτων της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Ήδη έχουν αρχίσει να μιλάνε για «ανατολική» και «δυτική» Ουκρανία.
Και το μόνιμο ερώτημά μου είναι, πού και πώς κρυβόταν αυτό το μίσος για 70 χρόνια; Αναλογίζομαι τον μεγάλο μύθο του «σοβιετικού ανθρώπου» που είχε βάλει τέλος στα παλιά εθνικά και θρησκευτικά μίση και βάδιζε προς τον κομμουνισμό. Τα έθνη και τις εθνικές μειονότητες που «προχωρούσαν μαζί εθελοντικά ενωμένες σε μια μεγάλη πατρίδα, για τη νέα εποχή». Για τα ανθρωπιστικά ιδεώδη και την φιλειρηνική πάστα που ήταν φτιαγμένος ό «νέος άνθρωπος».
Δεν έχω αμφιβολία ότι θα υπήρξαν κάποιοι τέτοιοι άνθρωποι, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια. Δεν μιλάμε όμως γι’ αυτό. Μιλάμε για τη ζούγκλα που, όπως φάνηκε, έκρυβε η μαρμίτα που έσκασε το 1990. Κλέφτες της δημόσιας περιουσίας που μετατράπηκαν σε νεόπλουτους ολιγάρχες, ημιδημοκρατίες, πρόεδροι-πρωθυπουργοί εκ περιτροπής εναλλασσόμενοι, δικτάτορες- ιδιοκτήτες κρατών, μαφία, πόλεμοι και μια νέα δυστυχία για τους πολλούς. Πού στο διάολο κρυβόντουσαν όλα αυτά τόσα χρόνια; Τι γινόταν αυτά τα εβδομήντα χρόνια; Τι σόι ανθρώπους, κοινωνίες και ηγέτες διαπαιδαγώγησαν;
Θα μου πεις φταίει, όπως πάντα, ο καπιταλισμός και ο διεθνής ιμπεριαλισμός, που επεμβαίνει λυσσαλέα για να πάρει λάφυρα και επιρροή. Εντάξει. Αυτό κάνει πάντα αυτός. Αλλά αυτά τα 70 χρόνια οραμάτων, διαπαιδαγώγησης «νέων ανθρώπων», σοσιαλισμού, τι ήταν;
Μια μαύρη τρύπα της ιστορίας;
