Γράφει ο Παναγιώτης Τζανετής*
Το είπε ο Macron και το εγκολπωθήκαμε με επαρχιώτικη ξιπασιά και υπερβολή. Ο Γάλλος Πρόεδρος παρομοίωσε τον αγώνα των υγειονομικών εναντίον του ιού με «πόλεμο». Αυτό έτυχε εδώ σημαντικής απήχησης και σχεδόν δημιούργησε μια εθελούσια κατάσταση πολιορκίας. Γι’ αυτό ακούγονται τόσες παράκαιρες ιαχές θριάμβου και θούριοι. Κι αν ο Τσώρτσιλ χρειάστηκε μια πενταετία για να κατατροπώσει τον εχθρό, στα καθ’ ημάς η νίκη προεξοφλήθηκε από τις πρώτες πέντε εβδομάδες. Πρώτο θύμα, στον κάθε λογής «πόλεμο», είναι η αλήθεια.
Έστω, λοιπόν, ότι κάποιοι παρηγορούνται με το να θεωρούν τον κ. Μητσοτάκη κλάση Τσώρτσιλ ή και Μωυσή. Έστω ότι και ο κ Χαρδαλιάς είναι μετεμψύχωση του Μοντγκόμερυ. Τι γίνεται όμως αν κάποιος δεν συμμεριστεί αυτές τις παρομοιώσεις και αποτολμήσει να κάνει κάποιες ρεαλιστικές προτάσεις βελτίωσης; Όσο και αν προσέξει, όσο και αν το δικαιούται εκ της ειδημοσύνης του ή εκ της πολιτικής του θέσης, κινδυνεύει να αντιμετωπιστεί ως ημιπαράφρων εγκληματίας από κάποιον αυτοσχέδιο συνταγματάρχη Βαρτάνη. Γιατί υπάρχουν, λέει, στον «ΑΓΝΩΣΤΟ ΠΟΛΕΜΟ» κάποιοι φρικτοί προδότες που αντιμάχονται την ομοψυχία ή στην καλύτερη περίπτωση άνθρωποι βλαμμένοι που μισούν την Ελλάδα μας, όπως μας διαβεβαίωσε κι ο γνωστός πολυπράγμων υπουργός.
Η παραποίηση του κατ’ εξοχήν ανθρωπιστικού χαρακτήρα της υπόθεσης γίνεται ασμένως αποδεκτή από ανθρώπους που μέχρι πρόσφατα επαιρόταν, για τα πολλαπλά κατάγματα που κατήγαγαν στο σύστημα υγείας. Ακόμη και σήμερα, εξαντλούν την μαχητικότητα τους στους παιάνες και όχι στους τομείς, όπου παραμένουν καθ’ ύλην αρμόδιοι. (π.χ. αισχροκέρδεια). Κανένα έλεγχο δεν έκαναν για το πώς ακριβώς ξέμεινε η χώρα από υλικά. Είναι έωλη η δικαιολογία ότι αυτό συμβαίνει και στις ΗΠΑ ή την Μεγ. Βρετανία, αφού παραβλέπει τη σφοδρότητα του κτυπήματος που δέχθηκαν. Εμείς πώς ξεμείναμε; Με τα ελάχιστα περιστατικά που είχαμε ως τα τώρα; Οι γενόμενες συγκρίσεις τυχαίνει να είναι οι πιο βολικές!
Αν δεχθούμε, προς χάριν της συζήτησης, ότι πρόκειται πράγματι για «πόλεμο», τι συνεπάγεται; Κατ’ αρχάς θα ντρεπόταν σίγουρα για τους κληρονόμους του ο Ιωάννης Μεταξάς, αν έβλεπε εν δράσει τον θλιβερό κομπορρημονούντα υπουργό με τα πεντάευρα. Άσε που εκείνος ουδέποτε θα παράγγελνε δημοσκοπήσεις εν μέσω πολέμου. Ποιος θα ήταν όμως ο προβλεπόμενος ρόλος της αντιπολίτευσης σε μια τέτοια περίπτωση; Η επιστολή από την φυλακή της Κέρκυρας του Νίκου Ζαχαριάδη είναι το κλασσικό παράδειγμα πατριωτικής στάσης παρά την απόλυτη έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον τότε ηγέτη της χώρας. Στην Πίνδο φυσικά κανείς δεν μπορούσε να κριτικάρει τον Δαβάκη ούτε καν τον Τσολάκογλου. Εμπιστεύτηκε, άραγε, ο Ζαχαριάδης τεταρτοαυγουστιανούς ή έκανε κάποια λάθος πρόγνωση για την συμπεριφορά τους στη συνέχεια; Φαντάζομαι ότι και την κυβέρνηση Κουίσλιγκ πρόβλεψε και την παράδοση των κομμουνιστών κρατουμένων στους Γερμανούς κατακτητές. Έκανε όμως το σωστό, γιατί ήταν πατριώτης κι όχι γιατί ήταν λωτοφάγος!
Επειδή ευτυχώς εμείς δεν έχουμε πόλεμο ώστε να μετράμε τον ηρωισμό και την φιλοπατρία μας υπό σιγή ασυρμάτου αλλά αντιμετωπίζουμε μια απειλητική καταστροφή τεχνικής κυρίως φύσης, πάντα από το καλό θα υπάρχει το καλύτερο. Και πάντα από το κακό θα υπάρχει το χειρότερο! Οι υπερφορτίσεις θολώνουν επικίνδυνα τα πράγματα και την κρίση των υπευθύνων. Από την άλλη οι τελευταίοι που τρώνε αυτές τις μεγαλοστομίες είναι οι μαχόμενοι, χωρίς μέσα προστασίας, υγειονομικοί ή οι επιφορτισμένοι με απάνθρωπα και ανέφικτα καθήκοντα αστυνομικοί. Γιατί «το να πεθαίνεις για την Ελλάδα είναι άλλο κι άλλο εκείνη να σε πεθαίνει!»
Ας δούμε, λοιπόν, που εστιάστηκε μέχρι τώρα η μικρόψυχη τάχα κριτική της αντιπολίτευσης εν καιρώ «πολέμου», περιοριζόμενοι στα άμεσα ζητήματα υγειονομικού και όχι οικονομικού ενδιαφέροντος:
• Στην έλλειψη προστατευτικών μέσων. Η κυβέρνηση το παραδέχθηκε και επιστράτευσε ιδιωτικές δωρεές, τη ΔΕΗ(;) και διάφορους άλλους κρατικούς φορείς καθώς και τα σχετικά Υπουργεία. Το αποτέλεσμα ελέγχεται. Το προφανές είναι πάντως ότι όσοι έβαλαν τις φωνές και δίκιο είχαν και υπηρεσία προσέφεραν.
• Η διενέργεια περισσοτέρων tests, ιδιαίτερα στα νησιά και σε χώρους όπου ευνοείται η διάδοση της επιδημίας ,αποτέλεσε επίσης συχνά σημείο αντιπαράθεσης. Σήμερα πια κρίνεται επωφελής ή κακόβουλη η κριτική που ασκήθηκε για πλημμελή εφαρμογή των οδηγιών του ΠΟΥ;
• Τα μέτρα περιορισμού, ιδιαίτερα για τα νησιά, δε θα έπρεπε να έχουν ληφθεί πιο έγκαιρα, χωρίς προαναγγελίες και πολύ πιο αυστηρά επιτηρούμενα; Τι λένε οι σημερινές εκκλήσεις από παντού και σε αρκετές περιπτώσεις κατόπιν εορτής; Μήπως αν η κριτική ήταν εντονότερη τα πράγματα θα είχαν γίνει καλύτερα και θα αποφεύγαμε τα απόνερα της θωρακισμένης φενάκης; Ήταν δηλαδή προτιμότερες οι χαριτωμένες selfies των βουλευτών της συμπολίτευσης κατά την ίδια χρονική περίοδο;
• Το θέμα του εξοπλισμού και της στελέχωσης των δομών υγείας στα νησιά απασχόλησε εκτενώς αυτές τις στήλες. Για παράδειγμα, μήπως η κριτική για την μία και μόνη κάψουλα του ΕΚΑΒ βοήθησε στην καθυστερημένη αφύπνιση; Ή ήταν προτιμότερες οι γνωστές διασταλτικές ερμηνείες στις εγκυκλίους του ΕΟΔΥ;
• Τα αλλεπάλληλα σφάλματα με το τηλεφωνικό κέντρο toυ ΕΟΔΥ (call center) έπρεπε η όχι να αναδειχθούν; Ασχέτως αν δεν προκρίθηκε η λύση που προτείναμε από την στήλη αυτή, η κατάσταση τροποποιήθηκε με την επί πληρωμή βοήθεια των ιδιωτών ιατρών και τις προγραμματιζόμενες κινητές μονάδες για την παρακολούθηση των κατ’ οίκον ασθενών.
• Η τοποθέτηση ασχέτων προσώπων σε κρίσιμες θέσεις για το υγειονομικό σύστημα σαφώς πληρώθηκε ακριβά. Η εκ των υστέρων υιοθέτηση των κ.κ. Μόσιαλου & Τσιόδρα, συνεργατών της προηγούμενης ηγεσίας, άφησε χαίνον το ερώτημα: γιατί, άραγε, δεν προτιμήθηκαν αυτοί οι ειδικοί κι από πριν; Η σχετική κριτική και πίεση, άραγε, ωφέλησε έστω εκ των υστέρων την τελική απόδοση του συστήματος ή την έβλαψε;
• Στις παλινωδίες με τις εκκλησίες, παρά τον εξακριβωμένο ρόλο και τις επιπτώσεις των τελετουργιών στις ευάλωτες ομάδες, τι ακριβώς συνέβη; Η κυβέρνηση, με σημαντικές καθυστερήσεις και ‘λιποταξίες’ (Ράπτη, Γεωργιάδης, Πέτσας κ.ά.), αποφάσισε τελικά να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Προσέφεραν ή έβλαψαν όσοι της ασκούσαν από την αρχή έντονη κριτική;
• Η πρόταση για διακομματική επιτροπή διαχείρισης των πόρων (προμήθειες, προσλήψεις κλπ), αν υλοποιείτο, θα επέτρεπε πολύ υψηλότερες επιδόσεις τόσο με τις νέες κλίνες ΜΕΘ, που τις μετράει μάλλον κάποιος μαθητής του Αλογοσκούφη, όσο και στις προσλήψεις του ΕΣΥ που παραμένουν χάρτινες και αργούν απελπιστικά να λάβουν σάρκα και οστά. Δεν προσέφερε, ακόμη κι έτσι, λύσεις ο κ Πολάκης που σε μεγάλο βαθμό υιοθετήθηκαν; Αντιθέτως, οι υφιστάμενες υποψίες για αδιαφάνεια στις προτεραιότητες ή στην κατανομή των διαφημιστικών πόρων είναι προτιμότερες;
• Παρόμοια ισχύουν επίσης με το αίτημα για την έγκαιρη εξαίρεση των ευάλωτων ομάδων εργαζομένων ή με την πρόταση για τα βαρέα & ανθυγιεινά ή με τις αλλαγές στις διαδικασίες για τα φαρμακεία του ΕΟΠΠΥ ή με την πληρέστερη αξιοποίηση της Πρωτοβάθμιας ή με την ανάγκη να τεθούν σαφή κριτήρια που θα εφαρμοστούν κατά τη κατανομή σπανιζόντων πόρων (κλίνες ΜΕΘ, αεροδιακομιδές κά) .
Φοβερές ιδέες σωτήριες δεν υπάρχουν σε αυτή την ιστορία. Υπάρχουν μόνο φοβερά λάθη που πρέπει να αποφευχθούν πάσει θυσία κι ένας από τους πιο ασφαλείς τρόπους βρίσκεται στις οδηγίες του ΠΟΥ. Στο θέμα των εστιών συγχρωτισμού, παρότι έχει επισημανθεί από πολλούς και εγκαίρως, συνεχίζεται μια επικίνδυνη υστέρηση για λόγους μάλλον ιδεολογικοπολιτικούς παρά επιστημονικούς ή οργανωτικούς. Ενώ στις φυλακές, στα στρατόπεδα νεοσυλλέκτων και στους καταυλισμούς Ρομά η κριτική φαίνεται να έπιασε κάπως τόπο, δεν ισχύει το ίδιο για την επείγουσα αποσυμφόρηση στα προσφυγικά camps, ιδίως των νησιών! Η περιχαράκωση της επιδημίας σε χώρους όπου ζουν στοιβαγμένοι τόσοι άνθρωποι υπό τις γνωστές συνθήκες είναι ανήθικη, ανέφικτη & ατελέσφορη. Όσοι βαυκαλίζονται ότι θα επιτύχουν λύσεις περιχαράκωσης και για αυτό αδρανούν στο να δώσουν εγκαίρως τις πανταχόθεν υποδεικνυόμενες, πλανώνται πλάνη οικτρά. Θα εγκαταλείψουν στην πράξη τα παράδοξα τους σχέδια αλλά τότε θα είναι πια αργά και για τα ορθόδοξα.
Το άγχος του πρωτόπειρου μάστορα ο οποίος δέχεται συνεχώς τις νουθεσίες του παλιότερου, που τον παρατηρεί συνεχώς είναι κατανοητό και ανθρώπινο. Ωστόσο η διακύβευση είναι τέτοια που δεν υπάρχουν περιθώρια για πολυτέλειες. Ακατανόητο είναι το bullying των υμνωδών σε όποιον ασκήσει κριτική ακόμη και στα προφανή. Οχετός καθημερινά, είτε από δημοσιογράφους είτε από μεσαία πολιτικά στελέχη με το απαραίτητο κερασάκι του Αδώνιδος (μέχρι και κατάρες…) με στόχο, συχνά, τον ίδιο τον κ Τσίπρα. Ωστόσο ουδέποτε ζητήθηκαν εξηγήσεις από τον Πρωθυπουργό για όλους αυτούς τους ανόητους, ενώ ζητήθηκε από τον κ Τσίπρα να πάρει θέση επί γελοιογραφιών ή επί του f/b κάποιας κυρίας. Να φταίει άραγε το «εμπόλεμο» και για αυτή την μεροληψία;
Η υπόθεση έχει ακόμη πολύ «κουπί». Δεν είναι το Μάτι που όλα έγιναν σε ένα απόγευμα παρότι η κριτική και εκεί ακόμη δεν περίμενε καν την επόμενη ημέρα. Όποιος νομίζει ότι είναι προτιμότερο να υμνολογεί και μόνον, ας συνεχίσει έτσι. Τουλάχιστον όμως ας μην ενοχοποιεί με ιταμότητα όσους θεωρούν πιο υπεύθυνη στάση τον πολιτικό έλεγχο και την επιστημονική πρόταση.
* Ο Παναγιώτης Τζανετής είναι πρώην πρόεδρος του ΕΚΑΒ
