Παναγιώτης Τζανετής
Aρνήθηκε ακόμη και την έμμεσο ενδοφλέβιο ενυδάτωση δια του λιγοστού
διαλύματος του αντιβιοτικού. Είναι σαφές ότι πεθαίνει. Η αναγκαστική
σίτιση δεν αποτελεί λύση και όχι μόνο για λόγους ηθικούς ή
δεοντολογικούς αλλά και για νομικούς.
Για την αναγκαστική σίτιση,
που φαίνεται ότι θα επιχειρηθεί σε μια προσπάθεια διάσωσης των
προσχημάτων, ο καθηγητής φιλοσοφίας του δικαίου, κ Αρ Χατζής,
εκφράζοντας τα θεμελιώδη της ανθρωπιστικής παράδοσης έγραψε αυτολεξεί: “Το δικαίωμα που αυτός στέρησε από τα θύματά του, εμείς πρέπει να το
προστατεύσουμε με κάθε τρόπο”. Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης της ζωής
του. Ηθικά, η αρχή της αυτονομίας του προσώπου, πράγματι δεν αφήνει
περιθώρια τέτοιων επιλογών στην φιλελεύθερη σκέψη ούτε κάν στην
ψευδοφιλελεύθερη.
Αλλά
και σε σκέτα νομικά, αυτό που αναφέρεται περιφραστικά, ως Κώδικας
Ιατρικής Δεοντολογίας, δεν είναι παρά ένας ψηφισμένος νόμος του κράτους!
Ο ισχύων αυτός νόμος, ψηφίστηκε το 2005 επί υπουργίας Κακλαμάνη και
απαγορεύει οποιαδήποτε ιατρική πράξη χωρίς την συναίνεση του ασθενούς.
Ενδιαφέρον είναι ότι κάτι παρόμοιο προϋπήρχε και στον νόμο του 1992
(Μητσοτάκης ο πρεσβύτερος) ο οποίος βασιζόταν και τότε, στις διεθνείς
συμβάσεις και τις διακηρύξεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (την
περίφημη Μάλτα). Δυστυχώς δεν είχε εφεύρει ακόμη το Έθνος την
στρεψόδικο, κ. Νικολάου.
Ο Νόστος του Εμφυλίου
Πολιτικά, λένε ότι η
χειραγώγηση της ενημέρωσης δεν φαίνεται τόσο από το πόσα φερέφωνα μπορεί
να παρατάξει κανείς, όσο από το πόσο μπορεί να αλλάζει κάθε φορά την
ατζέντα επ’ ωφελεία του. Δεκτόν, αφού το γράφουν τα manual του πολιτικού
marketing. Αν αυτή η σκέψη κυριαρχεί στο μυαλό του Πθ, ότι μέσα σε
Ικαρίες, Μήδειες, Ταραντίλη, Λιγναδομενδωνικό, κλεμμένα εμβόλια,
Ερντογάν και κυρίως της έλευσης χιλιάδων νεκρών στην Αττική μπορεί να
δραπετεύσει, εισάγοντας στο προσκήνιο την ατζέντα νόμου και τάξης,
γελιέται. Το παθαίνουν αυτό, όσοι κάνουν πολιτική από manual. Ότι όμως
και αν του λένε τα κανάλια του, οι Έλληνες την εικόνα του με την
αποκριάτικη πελερίνα του δήμιου δεν θα την συγχωρήσουν και την
εργαλειοποίηση ενός θανάτου δεν θα μπορέσει να την κρύψει κανείς.
Αν
τυχόν επωάζεται με τον θάνατο αυτό, αληθινή εκτροπή, τότε πιθανώς αυτή
δεν θα τον περιλαμβάνει καν. Ο οικογενειακός του φίλος, άναξ του 1967,
που νόμιζε ότι όλα γινότανε για εκείνον, ας ερωτηθεί. Αν αντιθέτως,
γίνονται πράγματι για το χατήρι της κ Νικολάου, ε τότε δεν υπάρχει
ελπίς, στην Ελλάδα ζεις…
Τι
κάνει, άραγε, μια παράταξη που στην δικτατορία “ένιψε ανομήματα”
δεκαετιών και μπόρεσε επιτέλους να αναφέρεται σε ονόματα όπως του
Πνευματικού, του Σαββούρα, πολλών αξιωματικών του Ναυτικού, του
Παναγιώτη Κανελλόπουλου, του Γιώργου Ράλλη, και φυσικά του Παύλου
Μπακογιάννη της DW, να προτάσσει σήμερα τον διορισθέντα από τον
Παπαδόπουλο Βορίδη και διάφορες ανύπαρκτες Λεπενίτσες τύπου Δόμνα
Μιχαηλίδου, Σοφία Νικολάου και το κακό συναπάντημα; Τι την ωθεί
επιπλέον, στο να αναζητεί στην Λαμία τον νέο ιατρό Κόφφα, τον
ονομαζόμενο ιατρό της ασπιρίνης και της πορτοκαλάδας, για την συνδρομή
του στους βασανισμούς που τα δικά μας καθάρματα επιφύλαξαν σε ήρωες όπως
ο Σπύρος Μουστακλής;
Άβυσσος η ψυχή της ελληνικής δεξιάς ..
Επικείμενη η αναγκαστική σίτιση
Προφανώς,
δεν φανταζόταν κανείς τον αποστεωμένο Κουφοντίνα δεμένο με
ζουρλομανδύες να σιτίζεται υποχρεωτικά και βίαια, με ρινογαστρικό σωλήνα
Levin ή ενδοφλεβίως. Περιμένουν την έλευση της κωματώδους κατάστασης,
έτσι ώστε σε έναν “άβουλο” να εμφανιστούν ως θεόσταλτοι σωτήρες! Τι
προβλέπει όμως περί τούτου, η περίφημη σύμβαση της Μάλτας (1991) που
κυρώθηκε με τον νόμο Μητσοτάκη (1992); Λέει πως όταν ο απεργός πείνας
έχει εκδηλώσει σταθερά και αδιατάρακτα την άρνηση συναίνεσης του σε
οποιαδήποτε λήψη ορού ή άλλων μέτρων αναγκαστικής σίτισης, τότε οι
γιατροί του είναι υποχρεωμένοι ακόμη κι όταν αυτός στην συνέχεια
περιπέσει σε κωματώδη κατάσταση και δεν έχει πια τη δυνατότητα να
εκφράζει ή όχι τη συναίνεσή του, να σεβαστούν την έως τότε δηλωμένη
βούληση του.
Υπάρχουν και πρόσφατες καταδίκες, για το θέμα αυτό,
χωρών όπως η Μολδαβία και η Ουκρανία. Οι διεθνείς συνθήκες ξεκαθαρίζουν
λοιπόν, εδώ και 30 χρόνια, ότι κάθε γιατρός που συμμετέχει σε
αναγκαστική σίτιση κωματώδους ή μη, θεωρείται ότι συμμετέχει σε
βασανιστήρια είτε πρόκειται για αυταρχικό καθεστώς είτε για δυτική
δημοκρατία. Στο τέλος του άρθρου (*) υπάρχει μια ιστορική αναδρομή για
το πως εξελίχθηκε το νομικό πλαίσιο.
Στα τηλεπαράθυρα πολλοί
επικαλούνται τις παραινέσεις της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Λαμίας, που με
αλλεπάλληλες διατάξεις της καλεί τους γιατρούς “να λάβουν κάθε μέτρο
αναγκαίο για την προστασία της ζωής του απεργού”. Εκεί ωστόσο, η
επίδικη λέξη “αναγκαστική σίτιση” απουσιάζει και εναποτίθεται γενικώς
το θέμα στην κρίση των ιατρών. Αυτό υπαινίσσεται την τυχόν εδραία
πεποίθηση του θεράποντος ότι ο κωματώδης ασθενής είχε τελευταία στιγμή
αλλάξει γνώμη και θα τον ανακούφιζε η άμεση απομάκρυνση του θανάτου.
Πέραν του ότι κάτι τέτοιο δεν προκύπτει εδώ, έχει επιπλέον τον ρητό
περιορισμό ότι μπορεί να γίνει άπαξ. Αν δηλαδή ο απεργός συνέλθει και δεν
επαληθεύσει την εικασία του θεράποντος περί αλλαγής βούλησης, τότε
αυτό δεν μπορεί να επαναληφθεί.
Αν κάποιος λοιπόν θα πρέπει σε
αυτή την περίπτωση να βρεθεί αντιμέτωπος με την συνείδηση του, δεν είναι
ο ιατρός που πρέπει να “επιλέξει” εντός εισαγωγικών μεταξύ ζωής και
ελεύθερης βούλησης του ασθενούς Για το “ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ή ΘΑΝΑΤΟΣ” παλέψανε
πολλοί ιατροί (Κωλέττης, Κοραής, Καποδίστριας κά), ωστόσο ποτέ δεν
αντιμετωπίστηκε ως ιατρικό δίλημμα.
(*) The World Medical
Association (ΠΟΥ) το 1975 προχώρησε στην Διακήρυξη του Τόκιο που
εστιαζόταν κυρίως σε αυταρχικά καθεστώτα, όπου η απεργία πείνας συχνά
αποτελούσε το μοναδικό καταφύγιο διεκδίκησης για τους βασανιζόμενους.
Προφανώς ένα από αυτά τα καθεστώτα ήταν και η πρόσφατη ελληνική
δικτατορία. Υιοθετήθηκε από πολλά επίσημα σώματα όπως ο ΟΗΕ το 1984 στην
Σύμβαση εναντίον των βασανιστηρίων, όπου στην γενική απαγόρευση
συμμετοχής ιατρού σε οποιαδήποτε μορφή βασανιστηρίων (αρθρ 5) κάνει και
ιδιαίτερη αναφορά στην αναγκαστική σίτιση απεργού πείνας. Εννοούσε δε
κυρίως απεργούς που ήταν θύματα βασανιστηρίων οπότε η ενέργεια αυτή
τους καθιστούσε “ικανούς για βασανισμό εκ νέου”. Και τα δικά μας
καθάρματα, τα πρότυπα του κ Βορίδη, είχαν για αυτή την δουλειά τον ιατρό
Κόφα, της πορτοκαλάδας και της ασπιρίνης. Ωστόσο, η ΠΟΥ υιοθέτησε το
1991 την διακήρυξη της Μάλτας για κάθε απεργό πείνας. Το καθολίκευσε
δηλαδή σε αυταρχικές και μη χώρες, με κίνδυνο βασανισμών ή χωρίς, ως
απότοκο της σχέσης εμπιστοσύνης ιατρού – ασθενή κι όχι λόγω του φόβου
των βασανιστηρίων. Ο ιατρός οφείλει να είναι απηνώς με το συμφέρον του
ασθενούς του, όποιος κι αν είναι αυτός και με κανενός άλλου.
