Αποτελεί -από όσο γνωρίζω-γενικά μια κοινή πίστη πως η εργατική τάξη καθορίζεται αντικειμενικά και συσχετίζεται με ένα άμεσο τρόπο από την θέση της στην παραγωγή. Τόσο ως μια αξία χρήσης, όσο και ως ανταλλακτική αξία, στο βαθμό που είναι και παραμένει εμπόρευμα. Και σωστά το προσεγμένο κείμενο για το υποκείμενο του πανελλαδικού σώματος του ΝΑΡ συσχετίζει τις δυο μορφές ύπαρξης του εμπορεύματος εργατική τάξη-εργατική δύναμη με τις δυο τάσεις, την τάση χειραφέτησης και την τάση υποταγής στην αλληλοδιαπλοκή τους, όσο και στην διαδικασία ανεξαρτησίας και διχασμού τους.
Τα ερωτήματα μπαίνουν ακριβώς σε αυτό το σημείο που η τάση χειραφέτησης παίρνει κεφάλι, καλύτερα διαχωρίζεται ανταγωνιστικά από την τάση υποταγής. Τα ερωτήματα μπαίνουν στο πεδίο που αυτή η καθεαυτή εργατική τάξη γίνεται στο βαθμό που γίνεται ή επιχειρεί να γίνει τάξη για τον εαυτό την. Δηλαδή μετατρέπεται σε μια κοινωνική τάξη που κατανοεί όχι μόνο τον ρόλο της στην παραγωγή και την δύναμη της που απορρέει από αυτόν τον ρόλο, αλλά κατανοεί πως έχει κοινά συμφέροντα ανταγωνιστικά με την εργοδοσία και το κεφάλαιο.
Κατανοεί- στο βαθμό που το κατανοεί- πως αυτός ο ρόλος στην παραγωγή και ο ταξικός ανταγωνισμός της, την μεταμορφώνει σε μια τάξη που η πάλη της μπορεί να απελευθερώσει ολάκερη την ανθρωπότητα από τα δεσμά του καπιταλισμού. Δηλαδή να αποκτήσει μια τέτοια ταξική πολιτική συνείδηση που δεν θα χει επιστροφή στους τόπους του καπιταλιστικού μαρτυρίου.
Και σε αυτό το σημείο νομίζω πως διαμορφώνονται δυο μεγάλα ρεύματα σκέψης και πολιτικής δράσης με τις επιμέρους διαφοροποιήσεις τους. Το ένα που είναι και το πλέον μειοψηφικό πιστεύει πως η εργατική τάξη θα απελευθερωθεί μονάχη της και μέσα από τους αγώνες που η ίδια κάνει. Έτσι θεωρεί πως δεν υπάρχει ή πως δεν έπρεπε να υπάρχει πολιτική πρωτοπορία γενική ή ειδική. Και πως κάθε τέτοια πρωτοπορία σε μια επόμενη φάση θα είναι ο επόμενος δυνάστης για το προλεταριάτο.
Το άλλο ρεύμα που είναι και το πλέον πλειοψηφικό και ως ένα βαθμό ηγεμονικό δίχως γενικά να απορρίπτει το μαρξικό «η απελευθέρωση της εργατικής τάξης είναι έργο αυτής της ίδιας», πιστεύει πως αυτό θα συμβεί μόνο μέσα από την πρωτοπόρα δράση πολιτικών συλλογικοτήτων. Θεωρώντας πως το προλεταριάτο με τους αυθόρμητους οικονομικούς του αγώνες δεν μπορεί να δει την καθολική κίνηση των πραγμάτων. Αυτή μπορεί να την οικοδομήσει με πολιτικούς όρους μια πολιτική πρωτοπορία που θα βάλει με τον εάν ή τον άλλο τρόπο την συνείδηση στην τάξη.
Το κείμενο του πανελλαδικού σώματος του ΝΑΡ για το υποκείμενο δίχως να πετάει στο πυρ το εξώτερο την αυθόρμητη δράση του προλεταριάτου- απεναντίας θα έλεγα- ανήκει στην δεύτερη κατηγορία βάζοντας ζήτημα γενικών και ειδικών πρωτοποριών αλλά και ζήτημα ενός διαλεκτικού πολιτικού υποκείμενου που θα συναρθρώνεται από την αντικαπιταλιστική πτέρυγα, το αντικαπιταλιστικό μέτωπο και το κόμμα της κομμουνιστικής απελευθέρωσης. Δήλαδη βάζει ζήτημα μιας μαζικής πρωτοπορίας που δεν θα εισάγει την ταξική συνείδηση από τα έξω αλλά αυτή θα συναρθρώνεται και θα απορρέει μέσα από τα επίπεδα και τα πεδία των ειδικών και γενικών μορφών πρωτοπορίας, όπως είναι η πτέρυγα, το μέτωπο και το κόμμα.
Ερωτήματα και προβληματισμοί…
Σε αυτό το σημείο προσωπικά αρχίζουν μια σειρά από ερωτήματα για να μην πω ενστάσεις, στο βαθμό που πιστεύω πως το εν λόγω κείμενο, αποτελεί συμβολή σε ένα γενικότερο προβληματισμό και όχι ένα κείμενο που βρίσκεται απέναντι στο κείμενο του πανελλαδικού σώματος. Γνωρίζοντας φυσικά πως σε κάποια σημεία του προβληματισμού βρίσκεται σε μια τελείως διαφορετική οπτική με το κείμενο.
Ξεκινώντας θα πω πως και τα δυο ρεύματα πέτυχαν- στο ένα ή τον άλλο βαθμό- μικρές ή μεγάλες νίκες αλλά δεν κατάφεραν να νικήσουν τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Φυσικά τον άλλαξαν, φυσικά υπήρξαν στιγμές που αυτός βρίσκονταν στην γωνία, αλλά νομίζω πως δεν του έδωσαν το καθοριστικό κτύπημα. Έτσι σήμερα και μάλιστα στην πιο βαθιά του κρίση εξαπολύει την πιο συνολική επίθεση ενάντια στην εργατική τάξη και τα δικαιώματα της. Με τα συνδικάτα να δίνουν μάχες χαρακωμάτων και να μην σώζουν και πολλά και την αριστερά ανεβασμένη εκλογικά, να δείχνει μια απερίγραπτη ανικανότητα να συντονιστεί και να διεκδικήσει την εξουσία για λογαριασμό των καταπιεσμένων τάξεων. Με μια κοινωνία σε ταξική πόλωση, ένα πολιτικό σύστημα σε παρακμή. Με ανώγεια και υπόγεια ρεύματα να διαμορφώνουν δυνητικά μια νέα, εντελώς νέα, πραγματικότητα, ανοικτά προς πάσα κατεύθυνση.
Τι συμβαίνει λοιπόν, που υπάρχει το λάθος, αν υπάρχει λάθος; Η εργατική τάξη μόνη της ή διάμεσου της πρωτοπορίας μπορεί να γίνει τάξη για τον εαυτό και μάλιστα επί μακρόν. Ή κάθε άλμα προς τα εμπρός θα το ακολουθεί ένα άλμα προς τα πίσω. Αφήνοντας ως μαγιά μια σειρά αγώνες, επαναστατικές και κατακτήσεις. Που φυσικά δεν πάνε χαμένες αλλά στα πλαίσια ενός μακρού ιστορικού χρόνου μπορούν ή θα μπορούν να λειτουργούν προς όφελος των καταπιεσμένων τάξεων και της ιστορικής προόδου, αυτής της αντιφατικής κίνησης των πραγμάτων.
Ούτε εγώ, ούτε φυσικά το κείμενο για το σώμα απαντάει στα παραπάνω ερωτήματα και όπως μου είπε ένας σύντροφος μόνο η ιστορία μπορεί να απαντήσει. Έτσι όμως οδηγούμαστε- άθελα μας ή μη- σε ένα ιστορικό ντετερμινισμό. Άλλωστε από την άλλη ούτε εσείς, ούτε και θα εγώ θα το ζήσουμε, άρα το ερώτημα είναι πως φτιάχνουμε την ζωή μας σήμερα, όπως την θέλουμε, κατανοώντας τις συνθήκες. Από την άλλη αλίμονο αν αγωνιζόμαστε για μια χίμαιρα.
Η δική μου θέση- δίχως να θεωρώ πως έχω 100% δίκαιο- είναι πως στο βαθμό που παραμένουμε στην διαλεκτική κεφάλαιο-εργασία, δηλαδή στο βαθμό που μιλάμε για μια εργατική τάξη που παραμένει εμπόρευμα τότε το παιχνίδι μάλλον το έχουμε χαμένο. Άρα η σκέψη μας, η συλλογιστική μας καθώς και η φιλοσοφική μας οπτική μάλλον πρέπει να αλλάξουν.
Ιχνηλατώντας μια μέθοδο απαντήσεων θα έλεγα πως: Α) στην ρωγμή του χρόνου ανάμεσα στην δουλοκτητική κοινωνία και την φεουδαρχική γεννήθηκε το κίνημα του χριστιανισμού. Ένα λαϊκό κίνημα που αφού οικοδόμησε ένα δυνατό κομμουνισμό της εποχής διαμέσου των «αγαπών», συνάντησε την στωική, νεοπλατωνική και αριστοτελική φιλοσοφία για να καταλήξει κυρίαρχη δύναμη της φεουδαρχίας. Αυτό που έκανε την διαφορά με τον χριστιανισμό δεν ήταν οι «αγάπες», υπήρχαν και πιο πριν. Αυτό που έκανε την διαφορά ήταν η οντολογία της ελευθέριας. Μετα το χριστό ήταν όλοι, μα όλοι ελεύθεροι. Φυσικά ήταν ακόμη μια εσωτερική ελευθερία, για αυτό «τα του Καίσαρος τω καίσαρι και τα του θεού τω θεώ». Πρόκειται για μια οντολογία ελευθερίας που θα εξωτερικευτεί με το διαφωτισμό, μια οντολογία ατομικής ελευθερίας που αλίμονο αν πάμε πίσω από αυτή. Να την διευρύνουμε σε μια κοινοτική βάση ναι, να πάμε πίσω όχι.
Β) Η αστική τάξη κατέκτησε πρώτα την οικονομική εξουσία, ύστερα την πολιτική και σύντομα ενσωμάτωσε πλευρές της προκαπιταλιστικής τάξης για να μπορεί να καταπιέζει την εργατική τάξη. Στην πορεία ήρθε σε συνεργασία και με πλευρές του κόσμου της εργασίας αλλά και με το στρώμα ή τάξη που γεννήθηκε από τον εκφυλισμό της επανάστασης στις χώρες του υπαρκτού. Στο τέλος μετασχηματίστηκε και η ίδια σε μια καπιταλιστική τάξη, απορρίπτοντας κάθε απελευθερωτικό πρόταγμα της. Αυτό συνεπάγεται πως κάθε διαλεκτική με την εργασία στα πλαίσια του δίπολου κεφάλαιο-εργασία δεν μπορεί παρά να αποκτήσει αντιθετικό, ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Έτσι κάθε ρεφορμιστικός- οικονομικός αγώνας είναι από χέρι χαμένος αν δεν προβάλει η προλεταριακή τάξη και ένα επαναστατικό μέτωπο μια συνολική επαναστατική γραμμή.
Γ) Στο βαθμό που δεν έχουμε ένα υποκείμενο που συνδιαλέγεται άνισα, αντιφατικά και συγκρουσιακά με ένα άλλο υποκείμενο, αλλά μια ολοκληρωτική τάξη που καταπιέζει , εκβιάζει και εκμεταλλεύεται την εργασία, τότε είναι αναγκαιότητα άμεσα η τάση χειραφέτησης να ξεκόψει με την τάση υποταγής. Άρα είναι αναγκαιότητα η ζωντανή εργασία να οικοδομήσει με αντιφατικούς τρόπους τις δικές της «αγάπες». Να οικοδομήσει από τα σήμερα και παντού την δική της τάξη-εξουσία. Την δική της οντολογία ελευθέριας και κοινότητας διαμέσου μορφών και δομών μιας κοινότητας των ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών.
Από σήμερα δυνατή μια κοινωνία των συνεταιρισμένων παραγωγών
Και το ευτύχημα είναι πως σήμερα διαμορφώνονται οι όροι, οι αντικειμενικοί όροι, να μπορούν να υπάρξουν από τα σήμερα κοινότητες ελευθέρων συνεταιρισμένων παραγωγών, δίχως φυσικά να έχει καταλυθεί η παγκόσμια καπιταλιστική εξουσία. Αυτό φυσικά με την σειρά του σε καμιά περίπτωση δεν συνεπάγεται πως δεν διεκδικούμε την κατάλυση της καπιταλιστικής εξουσίας. Το ξανάλεμε η οικονομική εξουσία των ελευθέρων συνεταιρισμένων παραγωγών πρέπει να μεταλλαχτεί σε πολιτική εξουσία του. Για την ακρίβεια σε μια βιοπολιτική ρύθμιση της ζωής στο βαθμό που έχουν το συνολικό έλεγχο της.
Ούτε φυσικά δεν θα διεκδικούμε πολιτικές και οικονομικές λύσεις προς όφελος των καταπιεσμένων. Που θα φτάνουν στο σημείο κατάκτησης της εξουσίας από αυτούς. Γιατί κακά τα ψέματα: αν τώρα υπάρχουν λειψές δυνατότητες να ενοποιηθεί η μαζική επαναστατική πρωτοπορία με τις τεράστιες και αντιφατικές δυνατότητες της εποχής μας, τότε αυτές οι δυνατότητες δυναμώνουν, ενισχύονται.
Άρα δεν απορρίπτω την πολιτική και οικονομική πάλη των εργαζόμενων, του λαού και των δυνάμεων της αριστεράς. Μα αυτό που θέτω σε προβληματισμό είναι μια επαναστατική οντολογία που από σήμερα θα διαμορφώνει τους όρους και σε ένα βαθμό τις δομές της κοινωνίας των ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών. Ναι η απελευθέρωση είναι έργο των ίδιων των εργαζόμενων, μα των εργαζόμενων που αρνούνται να παραμείνουν εργαζόμενοι….
Ιωάννινα 20/3/12
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ
nar-soma2012.blogspot.com
