Δημήτρης Αργυρός
Είναι κοινό μυστικό πως δεν τα πάω καλά με τις παγκόσμιες μέρες.
Από την μία ναι, κατανοώ ότι είναι μία ευκαιρία ευαισθητοποίησης. Από την άλλη είναι ένας «τρόπος» η πολιτεία και το κράτος να ξεπλένει την ντροπή του και να «ρίχνει την μπάλα στην κερκίδα».
Επίσης νομίζω ότι οι παγκόσμιες μέρες δεν έχουν καταφέρει και τίποτε ριζοσπαστικά καλό για τα υποκείμενα στα οποία αναφέρονται.
Το ίδιο δυστυχώς συμβαίνει και για την μέρα για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, που τα θυμούνται μια φορά το χρόνο.
Η έρευνα της Ε.Σ.Α.μεΑ.
Αποκαλυπτική ήταν η χθεσινή παρουσίαση μιας έρευνας της esamea.gr (η πανελλήνια συνομοσπονδία των ατόμων με αναπηρία και του κινήματος των γονέων ατόμων με αναπηρία..κτλ), για την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία στις δομές της υγείας.
Ας δούμε κάποια πραγματικά τραγικά στοιχεία: Το 78% των ατόμων με αναπηρία για να καλύψει τις ανελαστικές δαπάνες υγείας έχει μειώσει τις δαπάνες για την κάλυψη βασικών αναγκών διαβίωσης.
Το 31% των αναπήρων αντιμετώπισαν μεγάλη δυσκολία να λάβουν υπηρεσίες υγείας το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Το 34% των αναπήρων αναφέρει ότι για οικονομικούς λόγους έστω και για μια φορά στερήθηκε φάρμακα και άλλα φαρμακευτικά σκευάσματα.
Το 33% των αναπήρων στερήθηκε υπηρεσιών αποκατάστασης. Το 30% των αναπήρων στερήθηκε υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Ενώ το 43% των αναπήρων στερήθηκε αναγκαίας οδοντιατρικής βοήθειας και ο κατάλογος δυστυχώς δεν έχει πάτο.
Στοιχεία που δείχνουν 3 πράγματα: 1) Η οικονομική κρίση κτυπάει τους πιο ευάλωτους. 2) Τα άτομα με αναπηρίες στην συντριπτική πλειοψηφία τους ανήκουν στα πιο φτωχά λαϊκά στρώματα. 3) Το βαθύ ταξικό πρόσημο και τον χαρακτήρα της αναπηρίας.
Τι είναι αναπηρία
Αναπηρία δεν είναι η μικρή ή η μεγάλη σωματική ή ψυχική ανικανότητα κάποιου ανθρώπου.
Αναπηρία είναι η αδιαφορία, η ανικανότητα, ο κρυφός και ο φανερός ρατσισμός του κράτους και της πολιτείας.
Είναι η ανικανότητα και η αδιαφορία του κράτους και της πολιτείας να δημιουργήσει τους όρους και τις προϋποθέσεις μιας καθολικής προσβασιμότητας στα άτομα με αναπηρίες.
Κατά συνέπεια η αναπηρία είναι μια βαθιά πολιτική έννοια που-θέλουμε δεν θέλουμε- συσχετίζεται με το καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής αλλά και τον συγκεκριμένο κοινωνικό σχηματισμό.
Η αλληλοσυσχέτιση του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και του κοινωνικού σχηματισμού αλλά και των γεωπολιτικών συνθηκών, δηλαδή με άλλα λόγια του Ιμπεριαλισμού, εξηγεί γιατί στις πιο πλούσιες χώρες του βορρά η συμπεριφορά του κράτους προς τους ανάπηρους είναι καλύτερη σε σχέση με τις φτωχές χώρες του νότου και του τρίτου κόσμου. Ταυτόχρονα η παγκόσμια οικονομική κρίση εξηγεί το γεγονός πως και στις πλούσιες χώρες του βορρά οι συνθήκες ζωής των αναπήρων χρόνο με το χρόνο γίνονται χειρότερες. Ακόμη και στο πλούσιο βορρά ο καπιταλισμός έχει τα όρια του να καλύψει τους πλέον ευάλωτους και ταυτόχρονα δείχνει τα δόντια στους καταπιεσμένους.
Καθολική πρόσβαση
Η καθολική προσβασιμότητα είναι μια ολιστική δυναμική έννοια και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπιστεί.
Καταρχάς η καθολική προσβασιμότητα δεν συσχετίζεται μόνο με την ικανότητα ελευθερίας κίνησης των ατόμων με αναπηρίες στο χώρο, στην πλατεία, στα πάρκινγκ, στους δρόμους.
Η έννοια της καθολικής προσβασιμότητας περικλείει κάθε είδους προσωπικής, κοινωνικής, εργασιακής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής, δράσης και έκφρασης. Δηλαδή, συσχετίζεται με την ελευθερία γενικευμένης κίνησης , πρόσβασης , έκφρασης, ζωής, ανάδειξης των δυνατοτήτων και των δυναμικών αλλά και των επιθυμιών των ατόμων με αναπηρία.
Συσχετίζεται με την ικανότητα και την δυνατότητα το άτομο με αναπηρία να μπορεί να έχει την πλήρη ανεξαρτησία στην ζωή του.
Και αν δεν μπορεί να το κάνει μόνος του, να έχει την στήριξη προσωπικών βοηθών. Τους οποίους θα τους πληρώνει εξ ολοκλήρου το κράτος. Όσους και όσες χρειάζεται 24 ώρες το 24ωρο. Ακόμη και αν είναι σεξουαλικοί βοηθοί ή οτιδήποτε άλλο προσωπικοί βοηθοί.
Το πρόγραμμα που εφαρμόζει αυτή την στιγμή το ελληνικό κράτος είναι για γέλια και για κλάματα και δεν καλύπτει τίποτε.
Να ζει το άτομο με αναπηρίες σε ένα σπίτι που θα είναι φτιαγμένο με τέτοιο τρόπο που θα του εξασφαλίζει την σχετική ή την ολική ανεξαρτησία. Και αυτό χρειάζονται χρήματα που θα πρέπει να τα προσφέρει το κράτος.
Να μπορεί να έχει ελεύθερη και ανεμπόδιστη πρόσβαση σε αυτοκίνητα, ταξί και μέσα μαζικής κυκλοφορίας με την βοήθεια της τεχνολογίας ή ειδικών βοηθών. Και αυτό δεν θα το αναλάβουν οι επιχειρηματίες αλλά το ίδιο το κράτος.
Να μπορεί να σπουδάζει όσο θέλει και όπου θέλει (ακόμη και για μια ζωή) σε ανθρωποκεντρικά, προσβάσιμα περιβάλλοντα. Με καθηγητές που να έχουν την ουσιαστική ενσυναίσθηση να κατανοήσουν τις ανάγκες και τις επιθυμίες των ατόμων με αναπηρίες.
Να μπορεί να βρει εργασία σε εργασιακά περιβάλλοντα που να είναι φτιαγμένα στα μέτρα του. Με εργοδότες αλλά και συναδέλφους που να θέλουν να βοηθήσουν, λειτουργώντας με συμπερίληψη. Βέβαια, κακά τα ψέματα, στο ιδιωτικό τομέα αυτό είναι αδύνατο. Εκεί κυριαρχεί ή εργοδοτική τρομοκρατία ή εντατικοποίηση αλλά και ο εσωτερικός ανταγωνισμός που ενισχύεται από τον ίδιο το εργοδότη. Στο δημόσιο τομέα τα πράγματα είναι ελαφριά καλύτερα, αν και οι κυβερνήσεις κάνουν τα πάντα για να γίνουν χειρότερες πχ στην εκπαίδευση.
Προσβασιμότητα στην υγεία, αναφέρθηκα και παραπάνω στην έρευνα της Ε.Σ.Α.μεΑ.
Να μπορεί το άτομο με αναπηρίες να συμμετάσχει ως ενεργό υποκείμενο στην πολιτική και πολιτιστική ζωή. Αυτό συνεπάγεται α) να έχουν διαμορφωθεί οι τεχνικοί και τεχνολογικοί όροι αυτής της συμμετοχής. Β) Το κυριότερο, να μην αντιμετωπίζονται με οίκτο ή σαν το αναγκαία δόση ευαισθησίας, σαν μια συστημική κανονικότατα πασπαλισμένη με ολίγο από ενσυναίσθηση και ολίγο από συμπερίληψη. Να αντιμετωπίζονται ισότιμα , κατανοώντας τις ιδιαιτερότητες και τις πραγματικές ανάγκες και επιθυμίες.
Να μπορούν οι ανάπηρες και οι ανάπηροι να ταξιδεύουν παντού, όπου θέλουν και για όσο θέλουν.
Και δεν μιλάω μόνο για την οικονομική δυνατότητα που αφορά το σύνολο του πληθυσμού ή για την χρονική δυνατότητα (δηλαδή να υπάρχει ο χρόνος , κάτι που αφορά και πάλι το σύνολο).
Αναφέρομαι στις τεχνικές δυσκολίες του ταξιδιού ή της πρόσβασης στους τουριστικούς και αρχαιολογικούς χώρους. Η πλειοψηφία των αρχαιολογικών χωρών είναι μη προσβάσιμοι και με άποψη μη προσβάσιμοι (για να μην αλλοιωθούν τα χαρακτηριστικά του χώρου).
Αν διαμορφωθούν οι παραπάνω συνθήκες, τότε και το άτομο με αναπηρίες ή οι οικογένειες του δεν θα επωμίζονται όλο το βάρος ούτε θα μετατρέπονται σε ένα ουσιαστικό ή τυπικό περιθώριο.
Προϋποθέσεις
Σίγουρα όλα τα παραπάνω χρειάζονται χρήματα, υπερβολικά πολλά χρήματα στο πλαίσιο του καπιταλιστικού συστήματος όπου τα πάντα είναι εμπορεύματα.
Χρήματα τα οποία το κράτος είτε δεν τα έχει είτε τα δίνει στις τράπεζες, τους επιχειρηματίες, στα εξοπλιστικά προγράμματα και στους ημετέρους της.
Και όλα τα παραπάνω σε μια ιστορική περίοδο όπου οι πραγματικές αλλά και πλασματικές ανάγκες αυξάνονται με αλγεβρικό τρόπο ως αποτέλεσμα την τεράστιας αύξησης του πλούτου, της παραγωγής, των παραγωγικών δυνάμεων και της τεχνολογίας.
Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμη και αν καλύπτουμε, όσοι και όσες καλύπτουν τις βασικές ανάγκες διαβίωσης, νιώθουμε και είμαστε και πάλι φτωχοί και ανήμποροι.
Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα
Σε αυτές τις συνθήκες είναι αναγκαίο το αναπηρικό κίνημα να πάψει να είναι μια καλά καλοπληρωμένη Μ.Κ.Ο., συνοδοιπόρος του κράτους.
Να ξαναθυμηθεί ότι ένα κοινωνικό κίνημα διεκδικεί, αγωνίζεται και συγκρούεται μαζί με τα άλλα κοινωνικά κινήματα.
Ενώ αποτελεί αναγκαιότητα να αποκτήσει ιδιαίτερα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά.
Στην βάση που θα υποστηρίζει ότι θα πρέπει ο καθένας και η καθεμία να προσφέρει σύμφωνα με τις δυνατότητες που έχει και θα αμείβεται σύμφωνα με τις ανάγκες και τις επιθυμίες του/της.
