Δημήτρης Αργυρός
Με αφορμή τις εκλογές οι οποίες θα γίνουν στο Σωματείο ΑμεΑ Ιωαννίνων στις 10 Οκτωβρίου, ο Δημήτρης Αργυρός, που διετέλεσε στο παρελθόν Γενικός Γραμματέας του Δ.Σ. του Συλλόγου των ΑμεΑ Ιωαννίνων καταθέτει τις απόψεις του, ως συμβολή σε μια διαδικασία η οποία και αν δεν γίνει θα έπρεπε να γίνει.
Διαφορετικότητα και μοναδικότητα
Καταρχάς στην φύση, όπως και στην κοινωνία, αυτό που συναντάται δεν είναι η ομοιότητα αλλά η διαφορετικότητα, η πολυχρωμία και η ποικιλομορφία.
Ακόμη και τα όμοια είδη και γένη, κάθε άλλο παρά όμοια είναι, το καθένα από αυτά έχει την δική του ταυτότητα, την δική του ποιότητα.
Με βάση αυτή την τοποθέτηση, το ερώτημα μάλλον δεν είναι, αν υπάρχει το διαφορετικό αλλά αν υπάρχει το όμοιο.
Ταυτόχρονα όμως θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι άλλο πράγμα είναι η διαφορετικότητα και άλλο πράγμα η μοναδικότητα.Το ένα τείνει προς το δεύτερο αλλά δεν δύναται να ταυτιστούν.
Αποτελεί προκρούστεια λογική να φέρνουμε τα πράγματα στα μέτρα μας. Κάθε κοινωνία ή σύστημα, που επιχειρεί να φέρει τα πράγματα και τους ανθρώπους στα μέτρα του, γρήγορα πέφτει σε παρακμή ή καλύτερα είναι έκφραση και προϊόν της παρακμής του.
Δύο μοντέλα
Η αναπηρία με βάση την παραπάνω ανάλυση είναι μια κατάσταση πραγμάτων που εκδηλώνει τόσο την διαφορετικότητα όσο και την μοναδικότητα και δεν αποτελεί πρόβλημα.
Η αναπηρία γίνεται πρόβλημα, εμφανίζεται ως πρόβλημα, λόγω της ανικανότητας και της αδιαφορίας του κράτους και της πολιτείας να εξασφαλίσει ίση πρόσβαση και ισότιμη προσβασιμότητα στους ανάπηρους και τις ανάπηρες.
Στην βάση αυτής της διαπίστωσης έχουμε τα δύο μοντέλα αναπηρίας:
Το πρώτο μοντέλο είναι το ιατρικό μοντέλο, στο οποίο η αναπηρία αντιμετωπίζεται ως πρόβλημα του ατόμου και της οικογένειας του, στο οποίο χρειάζεται η παρέμβαση των γιατρών και των ειδικών για να επανέρθει η κανονικότατα.
Το δεύτερο μοντέλο είναι το κοινωνικό μοντέλο στο οποίο η αναπηρία κατασκευάζεται στους κόλπους της κοινωνίας ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης των αναπήρων και του κοινωνικού φυσικού και επικοινωνιακου περιβάλλοντος. Η αναπηρία κατασκευάζεται από την άρνηση ή την αδιαφορία του κοινωνικού και πολιτικού περιβάλλοντος να δημιουργήσει τις συνθήκες πλήρους και ανεμπόδιστης πρόσβασης των αναπήρων έτσι ώστε να υπάρχει μια ισοτιμία όλων των πολιτών, αναπήρων η μη.
Τι σημαίνουν όλα τα παραπάνω; Μια σύγχρονη πολιτισμένη κοινωνία ή και πολιτεία έχει το καθήκον, έχει την υποχρέωση να διαμορφώσει τις ανάλογες συνθήκες, τεχνολογικές, θεσμικές, πολιτικές και οικονομικές στις οποίες παρέχεται πλήρη καθολική πρόσβαση και προσβασιμότητα σε όλους τους ανάπηρους.
Καθολική πρόσβαση και προσβασιμότητα παντού: Στο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, στο εργασιακό και στο οικονομικό επίπεδο και περιβάλλον.
Επίσης στο επίπεδο της ψυχαγωγίας, της εκπαίδευσης, της διασκέδασης, των κοινωνικών σχέσεων, ανθρωπίνων σχέσεων, των κοινωνικών αναγκών ή και επιθυμιών, ακόμη και σε αυτό που θεωρείται πολύ ιδιωτικό αυτό της σεξουαλικότητας.
Ταξικό και πολιτικό
Ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία, ζούμε σε μια βαθιά ταξική κοινωνία. Σε αυτές τις συνθήκες, όπου φτωχός και φτωχή και η μοίρατου, πόσο μάλλον, αν είναι ανάπηρη και ανάπηρος και χρειάζεται δομές προσβασιμότητας.
Τα παραδείγματα άπειρα στα οποία χρειάζεται πολύ, μα πάρα πολύ χρήμα.
Πχ στο επίπεδο του χώρου και του τόπου στο κοινωνικό αλλά και στον ιδιωτικό χώρο υπάρχουν τεχνολογίες όπου σε αυτό το σύστημα κοστίζουν και αυτό αποκλείει ένα μεγάλο μέρος των αναπήρων. Ή απαιτούνται κοινωνικοί βοηθοί, στο σπίτι, στην μετακίνηση, ακόμη και σεξουαλικοι βοηθοί, όπου θα αναγνωριζονται ως τέτοιοι, θα πληρώνονται από την πολιτεία ως τέτοιοι, στο βαθμό που ο ανάπηρος και η ανάπηρη δεν έχει την ταξική και οικονομική δύναμη και δεν θα είναι οικιακοί βοηθοί, υπηρέτες, οδηγοί ή πόρνοι και πόρνες.
Οι συνθήκες φαντάζουν και είναι απείρως πιο δύσκολες στο βαθμό που βιώνουμε μια οικονομική, ενεργειακή και βαθιά πολιτική κρίση. Δυστυχώς σε αυτή την κατάσταση πραγμάτων οι ανάπηροι και οι ανάπηρες, οι φτωχοί, ανάπηρες και ανάπηρες, όπως και οι νέοι προλεταριοι σαν τους μετανάστες και τους πρόσφυγες βρίσκονται στο πάτο του κοινωνικού και ταξικού πηγαδιού.
Κατά συνέπεια ένα αναπηρικό κίνημα σε αυτές τις συνθήκες δεν δύναται να είναι μόνο ή θεσμημένη φωνή των αναπήρων.
Αποτελεί αναγκαιότητα να ξεθάψει το τσεκούρι του πολέμου ενάντια στο έρποντα κοινωνικό ρατσισμό και φασισμό, ενάντια στον πολύμορφο κρατικό αποκλεισμό.
Ταυτόχρονα όμως αποτελεί αναγκαιότητα να μην ομιλεί το αναπηρικό κίνημα από μια στενή συντεχνιακή βάση αλλά από την οπτική της αλληλέγγυας υπεράσπισης κάθε διαφορετικότητας.
Όπως, λόγου χάρη, είναι και η υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μεταναστών και των προσφύγων, θύματα των οικονομικών ανταγωνισμών, ενός παγκόσμιου οικονομικού απαρτχάιντ, που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους, θύματα των πολεμικών ιμπεριαλιστικών συγκρούσεων.
Και ολίγη ιστορία
Το αναπηρικό κίνημα δεν γεννήθηκε δίπλα σε κάθε εξουσία δίνοντάς της συμβουλές για τα ΑμεΑ.
Το αναπηρικό κίνημα έχει την δική του ανατρεπτική ιστορία: Υπάρχουν – κατά ελάχιστον- δύο ιστορικές περίοδοι, όπου το αναπηρικό κίνημα έσπασε τα δεσμά του πατερναλισμού και του φιλανθρωπισμού και έδρασε ως αυτόνομο διεκδικητικό κίνημα και συγκρούστηκε με τις εξουσίες.
Η πρώτη είναι οι δεκαετίες του 1920 και του 1930, όπου με πρωτοπορία τους ανάπηρους πολέμου και τις οικογένειες τους και την πολιτική βοήθεια των αρχειομαρξιστών διεκδίκησε να ζουν με αξιοπρέπεια. Οι άδειες περιπτέρων, που δίνονται σε αναπήρους πολέμου από εκείνη την εποχή έχουν κατακτηθεί.
Η δεύτερη περίοδος είναι αυτή της Μεταπολίτευσης με πρωτοπορία το κίνημα των τυφλών. Οι τυφλοί επηρεασμένοι από το ριζοσπαστισμό της περιόδου συγκρούστηκαν με τις εξουσιαστικες δομές της φιλανθρωπίας και του κράτους.
Το υπάρχον θεσμοποιημένο αναπηρικό κίνημα έχει τις ρίζες και τις βάσεις του σε αυτό το κίνημα το οποίο επί ΠΑΣΟΚ – ήδη από το 1981- ενσωματώθηκε και μετασχηματιστηκε σε πυλώνα κοινωνικής διαβούλευσης.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να επανέρθει ο κρατικός και ιδιωτικός πατερναλισμός και η φιλανθρωπια από το παράθυρο, αν και δεν είχε βγει ποτέ από την πόρτα.
Κατά συνέπεια:
Τίποτε δεν είναι το ίδιο και τίποτε δεν είναι όπως παλαιά. Έχουν αλλάξει τα πράγματα, έχουν γίνει λίγο καλύτερα, έχουν βελτιωθεί, η αναπηρία δεν είναι τόσο μεγάλο στίγμα όπως παλαιά και αναφέρομαι σε όλες τις μορφές και τις εκδοχές αναπηρίας.
Από την άλλη θέλουμε δρόμο, πολύ δρόμο μπροστά μας και μάλιστα σε αλληλεπίδραση με τις ταξικές και οικονομικές συνθήκες έχουμε υποχωρήσεις και δυστυχώς, φοβούμαι, ότι θα ζήσουμε δραματικές υποχωρήσεις.
Αλίμονο, αν σε αυτές τις μέρες της οικονομικής κρίσης και της συναισθηματικής κενότητας, που ενισχύουν την κοινωνική φοβία και ανασφάλεια, επιτρέποντας στο “αυγό του φιδιού” να ξεμυτίσει, ο καθένας κοιτάζει τη πάρτη του, το πρόβλημα του, ή την διαφορετικότητά του.
Το να κοιτάς μόνο την δουλειά σου, το καλύβι σου, το να μένεις μόνο στην δική σου ανάγκη, στο δικό σου πρόβλημα, στην δική σου διαφορετικότητα, είναι συνταγή ήττας για όλους μας. Ήττα για την κοινωνία, για τον πολιτισμό και την δημοκρατία μας.
Οι στιγμές που ζούμε είναι δύσκολες και για αυτό το λόγο απαιτείται αίσθημα ευθύνης, πράξεις ευσυνειδησίας και αλληλεγγύης, περίσσευμα ανθρωπιάς και κατανόησης.
Απαιτείται κύρια να αναπτύξουμε και να δυναμώσουμε τηνσυναισθηματική νοημοσύνη μας. Να αναπτύξουμε και να δυναμώσουμε την ενσυναίσθησή μας.
Να το βαρύ φορτίο, το οποίο θα πρέπει να σηκώσει το νέο ΔΣ και του Σωματείου ΑμεΑ Ιωαννίνων. Θα τα καταφέρει; Ναι! Αν δράσει ανατρεπτικά και πρωτοβουλιακά και όχι ρουτινιάρικα και διεκπαιρωτικά.
Θα είσαι παρών; Δεν έχει νόημα, αν είμαι ή δεν είμαι μέλος του ΔΣ, αρκεί αυτό να κινηθεί σε μια συγκρουσιακή κινηματική κατεύθυνση. Σε μια τέτοια κατεύθυνση θα είμαι παρών.
