Ακροθιγώς
Σχολιάζει ο Παναγιώτης Τζανετής
Μέχρι τον Απρίλιο, θα υπάρχουν σίγουρα άνθρωποι σε αυξημένο κίνδυνο που δεν θα έχουν ακόμη εμβολιαστεί. Η παράμετρος, χρόνος θα είναι ιδιαιτέρως κρίσιμη γι’ αυτούς. Δεδομένου μάλιστα ότι χρειάζεται ένας επιπλέον μήνας για την επίτευξη ανοσίας, το αληθινό χρονικό όριο είναι το Πάσχα.
Είναι απαραίτητος ο εμβολιασμός όλων από επιδημιολογική άποψη (ανοσία αγέλης), ωστόσο η σχετική βραδυπορία δεν εκθέτει όλους σε εξίσου μεγάλο προσωπικό κίνδυνο. Το εμβόλιο είναι ζωτικό αγαθό σε σπανιότητα και η διανομή του πρέπει να γίνει με αυστηρούς κανόνες θεσμοθετημένους με διαύγεια και με διαφανές σύστημα λειτουργίας.
Ξεκινώντας από τα αυτονόητα, η Πολιτεία θα όφειλε να έχει τουλάχιστον προχωρήσει σε δημόσια διαβούλευση με φορείς και πολίτες για ένα τέτοιο θέμα, αν όχι να έχει καταλήξει ήδη σε ρητές αποφάσεις και να τις τηρεί απαρέγκλιτα.
Αντιθέτως, ακούγονται συχνά φήμες για εμβολιασμό ανθρώπων που δεν το δικαιούνται και μάλιστα συχνά στο ίδιο νοσοκομείο (τηλεπερσόνες, επιχειρηματίες κλπ). Το άλλοθι των προσωπικών δεδομένων δεν ισχύει για την Δικαιοσύνη ούτε για την Εθνική αρχή Διαφάνειας ούτε για την Βουλή Οι περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να ελεγχθούν κι αν εξακριβωθούν, να υπάρξει τιμωρία των αυτουργών. Για όσους δε των επωφεληθέντων τυγχάνουν και κήνσορες κατ’ επάγγελμα, ας τους κρίνει το κοινό τους.
Υπάρχουν επίσης εξωφρενικές δημόσιες αποφάσεις, όπως το να προηγηθούν οι τακτικοί καθηγητές στο Πανεπιστημιακό της Λάρισας, οι αποσπασμένοι σε διοικητικά καθήκοντα στην 7η ΥΠΕ (Κρήτη) ή η εξυπηρέτηση των καθηγητών του ΕΚΠΑ με ad hoc διαδικασία, στο ΣΩΤΗΡΙΑ. Αν οι παρασπονδίες των αρίστων έχουν αποκεντρωθεί ήδη σε τέτοιο βαθμό, τότε τίποτε καλό δεν προμηνύεται.
Το δίκαιο κριτήριο: «στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του»!
Προηγείται όποιος το έχει περισσότερη ανάγκη κι όχι όποιος το «αξίζει» περισσότερο ούτε αυτός στον οποίο θα πιάσει περισσότερο τόπο ή η επιλογή εκείνη που θα διευκολύνει περισσότερο την επίτευξη της συλλογικής ανοσίας. Υπερισχύει η αρχή της ισότητας, αναλόγως των κινδύνων του καθενός αντί για αριστοκρατικές απόψεις περί την «αξία» του καθενός, για απόψεις υπέρ της μέγιστης παραγωγικότητας των αποφάσεων ή άλλων που τείνουν να θυσιάσουν το ατομικό δικαίωμα προς όφελος των πολλών.
Αυτή όμως η ισότητα, η ανάλογη με τις ανάγκες καθενός, δεν είναι απλό να γίνει πράξη. Δεν αναφέρομαι στις λαθροχειρίες γιατί αυτές δεν δημιουργούν κανένα ηθικό ή ιατρικό ερώτημα. Τουλάχιστον όχι περισσότερο από εκείνα της περίπτωσης ενός μπουκαδόρου ή ενός πορτοφολά …
Αναφέρομαι σε μια πολύπλοκη και λεπτομερή ρύθμιση που χρειάζεται, γιατί η προτεραιοποίηση, με βάση την ηλικία, δεν λύνει το πρόβλημα. Παραβλέπεται πχ η σημαντική παράμετρος του φύλου. Άνδρας 80 ετών, μάλλον κινδυνεύει περισσότερο από γυναίκα 85 ετών, που έχει έρθει όμως η σειρά της. Ακολούθως, είναι οι συμπαραμαρτούσες νοσηρότητες (οι καλούμενες ευάλωτες ομάδες) που δεν συμβαδίζουν κατ’ ανάγκη με την ηλικία.
Η κατάταξη μπορεί να φαίνεται κάπως περίπλοκη αλλά όχι περισσότερο από την μέθοδο με την οποία οι ασφαλιστικές εταιρείες θα υπολόγιζαν το ρίσκο άρα και τα ασφάλιστρα του κάθε πελάτη.
Ειδικές περιπτώσεις
Η πιο γνωστή ειδική περίπτωση είναι οι υγειονομικοί που χρωστούν την προτεραιότητα τους όχι μόνο στον αυξημένο κίνδυνο αλλά κυρίως στην επίπτωση που μπορεί να έχει η τυχόν μόλυνση τους, στους ευάλωτους ασθενείς τους. Η εξαίρεση δηλαδή θεμελιώνεται στον κανόνα. Ακόμη πιο σαφές γίνεται αυτό, στην περίπτωση των εργαζομένων σε ιδρύματα υπερηλίκων που δεν διατρέχουν ιδιαιτέρως αυξημένο κίνδυνο αλλά η τυχόν μόλυνση τους απειλεί με τραγωδία τους φιλοξενούμενους.
Πιο περίπλοκα είναι τα πράγματα σε όσους κινδυνεύουν περισσότερο λόγω της φύσης της εργασίας ή ιδιαιτεροτήτων της ζωής βάσει των οποίων δεν μπορούν να πάρουν μέτρα προφύλαξης ή λόγω ανυπέρβλητων δυσκολιών αν τυχόν νοσήσουν.
Παραδείγματα: Οι εργαζόμενοι που εξαιρούνται της τηλεργασίας ή ένας ναυτικός στα ποντοπόρα που ακόμη και με μια ήπια πνευμονία covid 19, μπορεί να κινδυνεύσει σοβαρά. Παρομοίως, κάποιος που διαμένει σε συνωστισμένους καταυλισμούς, φυλακές κλπ. Μια περίπτωση 80χρονης με εγγόνι στο δημοτικό, τροποποιείται δραματικά, όταν αυτή ανατρέφει το εγγόνι, που έχει χάσει την μητέρα του. Η αποστασιοποίηση γίνεται τότε ανέφικτη και η γιαγιά, μη υπαρχούσης πρόβλεψης για τις μονογονεϊκές οικογένειες, πρέπει να περιμένει την σειρά της μέσα σε αυξημένο κίνδυνο.
Όλες αυτές οι περιπτώσεις και πολλές άλλες θα πρέπει: α) να γνωστοποιηθούν δια της δημόσιας διαβούλευσης, β) να σταθμιστούν και να υπάρξει ειδικό Bonus για κάποια τέτοια χαρακτηριστικά, στο βαθμό που δεν καθιστούν την όλη διαδικασία αναποτελεσματική ή ανέφικτη.
Πληθυσμός-κλειδί
Στην Ελλάδα ως πληθυσμός κλειδί θεωρούνται τα νησιά, τουλάχιστον όσο παραμένουμε εξαρτημένοι από τις συνθήκες βαθιάς κατάψυξης. Δεδομένου ότι δεν νοούνται εκπτώσεις και συμψηφισμοί με την τεχνολογία του m RNA, θα πρέπει να προβλεφθεί ειδικό σχήμα εμβολιασμού από πλήθος υγειονομικών που θα εκτελεί σε μικρό, ασφαλή χρόνο απόψυξης το εμβόλιο σε ευρύτερες ηλικιακές ομάδες από ότι προβλέπεται για την ηπειρωτική χώρα.
Η ασφάλεια της διαδικασίας είναι εκ των ων ουκ άνευ και μάλιστα σε τόπους με γεροντική σύνθεση και αυξημένη έκθεση σε μετακινήσεις λόγω τουρισμού.