Του Γιώργου Κρανά, π. Οικον. Επιθεωρητή
Δόθηκε στη δημοσιότητα η κοινή έκθεση του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού σχετικά με την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών και του ΦΠΑ.
Οι κυριότερες αποτυχίες του οικονομικού επιτελείου εντοπίζονται στην είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο, στον αναποτελεσματικό έλεγχο του υψηλού πλούτου εντός και εκτός Ελλάδας και στην αδυναμία πάταξης της φοροδιαφυγής στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες.
Προβλέπει ότι οι στόχοι που τέθηκαν στις αρχές του 2012 αναφορικά με τις εισπράξεις και τον έλεγχο φορολογούμενων «υψηλού πλούτου», δεν πρόκειται να επιτευχθούν και εκφράζει την ανησυχία της ότι οι εργασίες έχουν υποπέσει σε απραγία και ότι η «όρεξη» για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής ατόμων υψηλού πλούτου και των ελευθέρων επαγγελματιών υψηλού εισοδήματος κινδυνεύει να εξασθενήσει.. Γίνεται επίσης σύσταση προς τις αρχές της χώρας να εντείνουν τις προσπάθειές τους, στοχεύοντας σε εύπορες ομάδες, όπως γιατροί και δικηγόροι.
Ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί είναι η αναφορά που κάνει η έκθεση στο σκέλος της είσπραξης των οφειλών. Αυτές εκτοξεύτηκαν στα 53 δισ. ευρώ, έναντι 43,6 δισ. το 2011 και από τις 567 υποθέσεις μεγάλων οφειλετών που χρωστούν 13,6 δισ. έχουν εισπραχθεί μόλις 29 εκατ. ευρώ. Την ίδια απογοητευτική εικόνα εμφανίζουν τόσο οι προληπτικοί όσο και οι τακτικοί έλεγχοι των επιχειρήσεων. Τα πράγματα είναι χειρότερα στον ελεγκτικό μηχανισμό για τον εντοπισμό της οργανωμένης απάτης του ΦΠΑ. Για τη βελτίωση της φορολογικής διοίκησης , η Τρόικα προχωράει σε μια σειρά από προτάσεις και συστάσεις τόσο σε επίπεδο υλικοτεχνικό όσο ανθρώπινου δυναμικού.
Αυτό που κατά την άποψή μου, έχει ιδιαίτερη αξία είναι η έλλειψη συντονισμού οποιασδήποτε προληπτικής δράσης για τον εντοπισμό σε «πραγματικό χρόνο» της απάτης του ΦΠΑ. Αυτός απαιτεί επιχειρησιακές επεξεργασμένες πληροφορίες από Τράπεζες, από διοικητικές υπηρεσίες , από δεδομένα αστυνομικών φορέων, από στοιχεία τελωνείων, επιμελητηρίων κλπ, κυρίως όμως από την πραγματοποίηση έγκαιρων και συνεχών επιτόπιων επισκέψεων μετά την εγγραφή έναρξης άσκησης επιτηδεύματος. Καταλυτική πάνω στη συνεχή παρακολούθηση νέων ή επιχειρήσεων με βεβαρημένο ιστορικό είναι η συμπεριφορά του ανθρώπινου ελεγκτικού δυναμικού και, ιδιαίτερα των προϊσταμένων που δίδουν τις εντολές ελέγχου ή τις διευκολύνσεις στις θεωρήσεις φορολογικών εγράφων ( τιμολόγια κλπ), στις ρυθμίσεις χρεών , στις άδειες τήρησης των βιβλίων και, κυρίως , στο σχηματισμό του φορολογικού προφίλ του νέου φορολογούμενου αλλά και του διαχειριστή ή του μεσολαβούντος πληρεξουσίου ή του αντιπροσώπου της επιχείρησης.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης η Τρόιικα συζήτησε με τον υφυπουργό Οικονομικών κ. Γ. Μαυραγάνη, στον οποίο επισημάνθηκε ότι, αν δεν γίνουν αλλαγές στη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού, τότε το 2013 τα πράγματα θα είναι πολύ χειρότερα.
Ο Υφυπουργός την επισήμανση αυτή την ερμήνευσε μάλλον ως μια καλή ευκαιρία αντικατάστασης των προϊσταμένων των Δ.Ο.Υ με τα «δικά του παιδιά» και αγνόησε, στη κρίσιμη αυτή περίοδο που περνάει η χώρα μας, πως καμιά προσπάθεια πάταξης της φοροδιαφυγής δε θα αποδώσει στην Ελλάδα, εάν δεν τερματιστεί ο ένοχος δεσμός μεταξύ διαπλεκόμενων πολιτικών , συνδικαλιστών και ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους. Αντί να υιοθετήσει άμεσα την προτροπή της Ένωσης των Αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης για την εφαρμογή του νόμου 3839/10 που παραμένει ανενεργός και προβλέπει το πιο αξιοκρατικό σύστημα επιλογής προϊσταμένων που δε θα χρεωστούν τίποτε σε κανέναν και θα είναι πλήρως ανεξάρτητοι, δυστυχώς κινήθηκε στις ίδιες αρχές που εφαρμόστηκαν για την επιλογή του Καλαματιανού προϊσταμένου του ΣΔΟΕ.
Το πιο ανησυχητικό όμως είναι η παρέμβαση των άλλων δύο κυβερνητικών εταίρων στην απόφαση του κ. Μαυραγάνη για την τήρηση της κομματικής αναλογίας στην επιλογή των προσώπων « αστυνομ ικών » και όχι στην επαναφορά των αντικειμενικών και αξιοκρατικών κανόνων του Ν.3839/10.
Αν, λοιπόν, δεν αλλάξει αυτός ο τρόπος εναγκαλισμού της Φορολογικής Διοίκησης με το πολιτικό σύστημα, και δεν επικρατήσει η αξιοκρατία , κάθε προσπάθεια μεταρρύθμισης είναι καταδικασμένη και η πόρτα εισόδου της οργανωμένης φοροδιαφυγής θα συνεχίζει να παραμένει ανοικτή στα κάθε λογής κομματικά δίκτυα.
