 |
Της Θάλειας Καραμούτσιου,Ψυχολόγου
“Δεν ξέρω αν έχετε δει ποτέ χάρτη του ανθρώπινου μυαλού. Καμιά φορά οι γιατροί σχεδιάζουν άλλα μέρη του σώματος σας και ο δικό σας χάρτης μπορεί να σας φανεί εξαιρετικά ενδιαφέρων. Τους έχετε όμως δει ποτέ να σχεδιάζουν το χάρτη ενός παιδικού μυαλού; ΄Οχι μόνο είναι μπερδεμένο, αλλά στριφογυρίζει και ακατάπαυστα. Υπάρχουν ζιγκ ζαγκ, ακριβώς όπως στα διαγράμματα του πυρετού, και αυτά είναι μάλλον οι δρόμοι του νησιού, γιατί η χώρα του Ποτέ Ποτέ συνήθως είναι νησί, με φαντασμαγορικά χρώματα και κοραλλένια βράχια και παράξενα σκάφη στα ανοιχτά, με άγριους και απόμερα λημέρια, με νάνους που οι περισσότεροι είναι ράφτες, με σπηλιές μέσα από τις οποίες περνάνε ποτάμια, με πρίγκιπες που έχουν έξι μεγαλύτερα αδέρφια, με μια μισορημαγμένη καλύβα και μια μικροσκοπική γριούλα με γαμψή μύτη. Δεν θα ήταν δύσκολο να φτιάξει κανείς έναν τέτοιο χάρτη, αν αυτό ήταν όλο, αλλά υπάρχει επίσης και η πρώτη μέρα στο σχολείο, τα θρησκευτικά, οι πατεράδες, η στρογγυλή λιμνούλα, κεντήματα, φόνοι, κρεμάλες, ανώμαλα ρήματα, η μέρα του κέικ σοκολάτα, οι πρώτες τιράντες, οι γιατροί, τρεις πένες αν βγάλεις το δόντι σου μόνο σου, και ούτω καθεξής, κι όλα αυτά είναι μέρος του νησιού, εκτός και αν πρόκειται για έναν άλλον χάρτη που διακρίνεται μέσα από τον πρώτο, και είναι όλα λίγο μπερδεμένα, ιδιαίτερα μάλιστα επειδή τίποτα δε λέει να μείνει ακίνητο”.
Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από το γνωστό σε όλους μας παραμύθι του James Mathew Barry.Το παραμύθι του Πήτερ Παν είναι ένα παραμύθι ασυνήθιστο. Ο Πήτερ Παν είναι ένας ήρωας που αρνείται να μεγαλώσει μέσα στον κόσμο των ενηλίκων. Δραπετεύει στην χώρα του «Ποτέ – Ποτέ», ριζώνει στην χώρα του «Πουθενά» και επιλέγει να ζήσει σε μια άλλη πραγματικότητα. Τι είναι αυτό όμως που ωθεί ένα παιδί ή αντίστοιχα έναν νέο άνθρωπο να απαρνηθεί την πραγματικότητα και να αγκιστρωθεί σε μια ιδιότυπη παιδική ηλικία; Το σύνδρομο του Πήτερ Παν αναφέρεται σε έναν ώριμο ηλικιακά άνδρα που αρνείται να ωριμάσει και να αναλάβει τις ευθύνες που πηγάζουν από την ωριμότητα και προτιμά να δραπετεύσει σε μια άλλη πραγματικότητα και να παραμείνει αιώνια ένα μεγάλο παιδί.
Στην σύγχρονη εποχή, στην εποχή της οικονομικής κρίσης, αυτό το ασυνήθιστο και παράδοξο ίσως παραμύθι, που αντιστρέφει την ροή των πραγμάτων και την μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή, γίνεται ίσως πιο επίκαιρο από ποτέ. Δεν μπορούμε να μην αναρωτηθούμε πόσους σύγχρονους «Πήτερ Παν» συναντάμε καθημερινά, νέους που εξαιτίας της οικονομικής κρίσης αναγκάζονται να επιστρέψουν ή αντίστοιχα να παραμείνουν στην οικογενειακή εστία, να ματαιώσουν ή έστω να παγώσουν τα όνειρα τους για αυτονομία και ανεξαρτησία. Είναι προφανές πως το ψυχολογικό κόστος για όλους αυτούς τους ανθρώπους είναι τεράστιο. Πήτερ Παν «από ανάγκη» σε μια κοινωνία που στερεί την δυνατότητα ενηλικίωσης και την ανάληψη ευθυνών.
«Τα αστέρια είναι όμορφα, αλλά δεν μπορούν να πάρουν ενεργό μέρος σε τίποτα, είναι υποχρεωμένα απλώς να κοιτάζουν για πάντα. Είναι μια τιμωρία που τους επέβαλαν για κάτι που έκαναν πριν από τόσο πολύν καιρό, που κανένα αστέρι δεν θυμάται πια τι ήταν. Έτσι, τα πιο γέρικα έχουν πάρει ένα απλανές βλέμμα και δεν μιλάνε ποτέ (απλώς τρεμοσβήνουν, όπως λένε στη γλώσσα των αστεριών), αλλά τα μικρά εξακολουθούν να αναρωτιούνται..»
