Παναγιώτης Τζανετής
Προ της 28ης Οκτωβρίου προηγήθηκε ο θερμός Αύγουστος του 40. Δεν ήταν μόνο ο τορπιλισμός του «ΕΛΛΗ» αλλά και πλήθος άλλων προκλήσεων, οι πλείστες των οποίων εκπορευόταν από τον ναύσταθμο της Λέρου και τον τετράρχη του φασισμού, διοικητή των Δωδεκανήσων, Cesare Maria De Vecchi.
Για παράδειγμα, την ίδια ημέρα του τορπιλισμού, πολεμικό αεροσκάφος με ιταλικά διακριτικά βομβάρδισε το επιβατηγό «ΦΑΕΘΩΝ» βορείως της Κρήτης, πράγμα που προστέθηκε σε μια σειρά άλλων ανοιχτά εχθρικών ενεργειών. Τα εμβατήρια των Ιταλών φαντάρων των Δωδεκανήσων το έλεγαν καθαρά: «πήραμε τα νησιά, σύντομα θα πάρουμε και τον Πειραιά»
.Η Ελλάδα έδειξε τότε ανοχή που θα μπορούσε να εκληφθεί κι ως φόβος. Οι αναλύσεις εξάλλου ομοφωνούσαν στην υπεροχή των Ιταλών, στην αδυναμία των Άγγλων να παρέμβουν σημαντικά, στην αδιάφορη έως επίβουλη στάση των υπολοίπων γειτόνων. Ο αντίπαλος το εξέλαβε ως στρατηγική επιλογή και δεδομένου ότι θεωρούσε επικείμενη την συνθηκολόγηση της Αγγλίας, βιάστηκε προκειμένου να έχει εγκαίρως «ανοίξει» όλες του τις διεκδικήσεις, προτού κληθεί στη τράπεζα διαπραγματεύσεων.
Αποτέλεσμα υπήρξε το να μας υποτιμήσει και να μας επιτεθεί βιαστικά και με ελάχιστες δυνάμεις (αρχικά), προκειμένου να προλάβει πράγματα που δεν συνέβησαν ποτέ. Τα δε «αιτήματα» του ήταν απολύτως αδύνατο να ικανοποιηθούν, έτσι ώστε η κήρυξη πολέμου να είναι διασφαλισμένη. Κίνηση force όπως λέγεται στο σκάκι…
Ποιος μπορεί να κατηγορήσει τον Ι. Μεταξά για ενδοτισμό, έστω κι αν χρειάστηκε να κάνει εκείνο τον Αύγουστο, ότι δεν κατάλαβε; Τακτικά, είχε κάθε δίκιο να προσπαθεί να επιλέξει εκείνος τον τόπο και τον χρόνο της σύγκρουσης, με τον βέλτιστο δυνατό συσχετισμό και προετοιμασία. Και το έκανε, έχοντας πλήρη επίγνωση των πιθανοτήτων και με το μισό καθεστώς της 4ης Αυγούστου να αλληθωρίζει προς τον Άξονα. Πόσες ομοιότητες ή διαφορές υπάρχουν ανάμεσα στους δυο Αυγούστους, που απέχουν μεταξύ τους 80 χρόνια;
Ολίγα περί ανέμων
Στην αρχή μια τραμουντάνα (βοριάς) παραδόξως έσπρωξε το τουρκικό σεισμογραφικό προς δυσμάς, ως αν ήταν λεβάντες. Στο τουρκο-λιβυκό σύμφωνο, τους αρχικούς καγχασμούς ότι δεν πρόκειται να του δώσει σημασία κανένας, τους διαδέχθηκαν η υποδοχή Χαφτάρ, ο αποκλεισμός από την διάσκεψη του Βερολίνου, η δήλωση Δένδια, ότι θα στείλουμε στρατό στην Λιβύη και πρόσφατα η υπογραφή της ΑΟΖ με την Αίγυπτο, με σειρά σημαντικών υποχωρήσεων, στο όνομα ακριβώς της ύπαρξης του τουρκο-λιβυκού συμφώνου.
Σήμερα ακούγονται πάλι τα ίδια, για το έμπρακτο γκριζάρισμα που επιφέρει η παλινδρόμηση μέσα – έξω του τουρκικού ερευνητικού σκάφους. Μέσα σε έξι μόλις μήνες, γλιστρήσαμε από την αρχική ανωτερότητα στους «θορύβους», που παρεμποδίζουν τάχα τις τουρκικές έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Κατά μία άποψη, για όλα ευθύνεται η μιντιακή μονοφωνία που έχει γενικότερα μετατρέψει την χώρα σε ένα απέραντο μποστάνι κοτσανολογίας.
Αλλιώς, ίσως να είχε προκληθεί έγκαιρη αφύπνιση από το βύθισμα και την μακαριότητα. Κατά μια άλλη άποψη, που μπερδεύει τον κ. Μητσοτάκη με τον Νικηταρά τον τουρκοφάγο, οδήγησε στην διεθνή απομόνωση μας και κατέστησε τις κυρώσεις περίγελω. Σε αντίθεση, φαντάζομαι, με ότι μας συνέβη πχ στο Κυπριακό, όπου δικαιωθήκαμε πάραυτα από το «διεθνές δίκαιο»…
Μια ψαράδικη παροιμία του Αιγαίου λέει: «σοροκάδα και γαρμπής; Θα ‘ρθει βράδυ και θα δεις…» Υπενθυμίζει δηλαδή ότι με τους νοτιάδες δεν παίζει κανείς ή τουλάχιστον όχι οι σώφρονες! Εμείς όμως βρεθήκαμε με όλο το στόλο παρόντα να παρακολουθεί αμήχανος και ταπεινωμένος τις εχθρικές παραβιάσεις και να παρηγορούμε εαυτούς με θορύβους, επακουμβήσεις και γνωματεύσεις περί ολίγης εγκυμοσύνης.
Και ολίγα περί υδάτων
Ο κ. Τάκης Κατσαρός , «συνεργάτης στην Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ», αντιμετώπισε σκωπτικά την κριτική του κόμματος του στην διαχείριση της κρίσης ως ενδεικτική πολεμοκαπηλείας. Ουσιαστικά, αποκαλύπτει ότι ο πραγματικά επιτιθέμενος στην περιοχή είμαστε εμείς γιατί ως μακρύ χέρι των Αμερικάνων και του EastMed παραβιάσαμε κάποια άγνωστη, στους πολλούς, εκεχειρία! Δεν υπάρχει υφαλοκρηπίδα χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας ως προς την οριοθέτηση της, τονίζει. Βέβαια, δεν διευκρινίζεται αν αυτή η σχέση εξάρτησης ισχύει και για την τουρκική υφαλοκρηπίδα. Γιατί αν αυτό ισχύει, τότε οι τουρκικές έρευνες είναι παράνομες και συνεπώς επιθετικές. Ψιλά γράμματα, για όσους δεν αντιλαμβάνονται το ακατάλληλο της στιγμής αλλά και του θέματος.
H δε επέκταση των χωρικών υδάτων μέχρι τα 12 ν.μ. συνιστά εξ όσων γνωρίζω, άσκηση κυριαρχίας και δεν εξαρτάται από τη συναίνεση κανενός άλλου κράτους, ώστε να υπάγεται – κατά Κατσαρό – στις δήθεν αποσιωπούμενες «άλλες» διαφορές μας. Όταν διακυβεύονται μεγάλα οικονομικά, πολιτικά και εθνικά συμφέροντα το να μπλέκει κανείς το Αιγαίο, τους ανέμους και την Παναγιά δείχνει μια μάλλον άτοπη ποιητική διάθεση. Οπότε, «…οι σημάντορες άνεμοι που ιερουργούν που σηκώνουν το πέλαγος σαν Θεοτόκο που φυσούν και ανάβουνε τα πορτοκάλια που σφυρίζουν στα όρη …» Ελύτης / Ανεμολόγιο
Οι ειδικοί διαβεβαιώνουν πάντως, ότι η υφαλοκρηπίδα σε αντίθεση με την ΑΟΖ, υφίσταται ipso facto και πως η εγκυρότητα της εξαρτάται από την συμφωνία της οριοθέτησης με το διεθνές δίκαιο. Ενώ για την ΑΟΖ προϋποτίθεται η ανακήρυξη, δεν ισχύει το ίδιο για την υφαλοκρηπίδα, που σαν έννοια προηγήθηκε κατά πολύ. Μέχρι πάντως να αποφασίσει δεσμευτικά κάποιο δικαιοδοτικό όργανο κατά πόσον η ελληνική οριοθέτηση είναι όντως σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο, η σχετική κρίση παραμένει υπόθεση του κάθε κράτους.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι μπορούμε να λέμε ότι θέλουμε. Οφείλουμε να πείσουμε τους συνομιλητές μας ότι λάβαμε υπόψιν όλες τις «σχετικές περιστάσεις». Πρόκειται για αυτές που οδήγησαν σε μειωμένη επήρεια τους Οθωνιούς σε σχέση με την Ιταλία αλλά και την Κρήτη σε σχέση με την Αίγυπτο. Μπροστά στις δύο αυτές συμφωνίες, που λαμβάνουν υπόψιν τους και τελικά κριτήρια ευθυδικίας, η θέση περί μέσης γραμμής ως πανάκειας απέναντι στην Τουρκία μοιάζει πράγματι αβάσιμη και πεισματάρικη.
Ας μιλήσουμε λοιπόν σοβαρά για μια δίκαιη λύση, σηματοδοτώντας διάθεση συμβιβασμού, χωρίς όμως να ζητάμε και να μας σφάξουν προκειμένου να αγιάσουμε. Με λίγα λόγια, ο έντιμος συμβιβασμός, θεωρεί την μέση γραμμή ως πρώτο βήμα οριοθέτησης και συζητά διορθώσεις επ’ αυτής, κατά τόπους. Αυτό είναι το πνεύμα των Πρεσπών, κι όχι η άνευ όρων υποχώρηση στην επιθετικότητα. Σε κάθε περίπτωση, αν οι Τούρκοι το αρνηθούν, τότε το κρίμα στο λαιμό τους.
Κρίσιμη η συζήτηση στη Βουλή
Τουλάχιστον σε όσα λέγονται ή γράφονται περί τα εθνικά θα έπρεπε να λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι ακούει, παρακολουθεί, αναλύει, αξιοποιεί και ο Άλλος. Σωστή είναι βέβαια η απαίτηση να μην παρασυρθεί ο ΣΥΡΙΖΑ σε λεκτικές ανευθυνότητες, μιμούμενος τον τυχοδιώκτη με την δανεική περικεφαλαία, που κέρδισε τις εκλογές. Τα εθνικά ζητήματα δεν μπορούν να είναι εργαλείο κομματικών επιδιώξεων και μάλιστα ενδοκομματικών.
Η κυβέρνηση πιστώνεται αρνητικά την αρχική υποτίμηση και αδράνεια, την έλλειψη διαυγούς στρατηγικής προσαρμοσμένης στα νέα διεθνή δεδομένα, την μη οικοδόμηση όρων εθνικής ενότητας (πχ. Πέτσας: Δούρειος Ίππος του Ερντογάν ο κ. Τσίπρας!), την διάχυση ενός πνεύματος ευδαιμονικού ενδοτισμού, την διπλωματική σύγχυση με συνεχείς εναλλαγές από τον τράγο στην έλαφο (πχ. αίτημα για κυρώσεις και ταυτοχρόνως μυστικές διαπραγματεύσεις), το συνεχές παιγνίδι με λέξεις και έννοιες αρκετά δύσκολες ακόμη και χωρίς την πρόθεση συσκότισης.
Άρα, στο πλαίσιο αυτό, το να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων και να κάνει την έκπληξη, όπως έκανε ο Ι Μεταξάς λίγο πριν το τέλος της ζωής του, είναι ευκταίο, αλλά όχι πολύ πιθανό.
Η ανάγνωση του κάθε επιμέρους τακτικού στοιχείου δεν μπορεί να γίνεται άκαμπτα και δογματικά ούτε στα πλαίσια του άχαρου πινγκ-πονγκ επί των ημερών μας/επί των ημερών σας. Ωστόσο, δεν μπορεί να γίνεται ούτε με προσκοπική αθωότητα πως όλοι Έλληνες είμαστε και όλοι καλοί πατριώτες είμαστε…
Οι πολιτικές πρέπει να είναι ξεκάθαρες και επαρκώς θεμελιωμένες και τότε η εμπιστοσύνη στους χειρισμούς της ηγεσίας διαστέλλεται.
Την στιγμή που καλείσαι πάντως να εξαντλήσεις όλα τα περιθώρια και να εμπιστευτείς στα εθνικά έναν πολιτικό αντίπαλο, ο οποίος επείγεται να τελειώσουν όλα αυτά για να κάνει κανένα ειδικό δικαστήριο ή να εμφανίσει καμιά παρακρατική ηχογράφηση, τότε συνιστά ειρωνεία η όποια δημόσια εκδήλωση εσωκομματικής δυσπιστίας στον ίδιο χρόνο.
