Παναγιώτης Τζανετής
Όσοι, απ’ όλο το πολιτικό φάσμα, πίστεψαν ότι ο ελληνικός ήλιος θα επέλυε το θέμα της πανδημίας, απογοητεύτηκαν. Σε δυο ημέρες το καλοκαίρι εκπνέει με την πλήρη διάψευση προσδοκιών, όλων των νέο-Ζωροαστρών, των οπαδών του Θεού Ήλιου. Όσο μας έσωσε ο Μωυσής, άλλο τόσο μας έσωσε και ο Ζαρατούστρας. Ο Σεπτέμβριος, αποδείχθηκε ο μήνας των πανελληνίων ρεκόρ στην covid-19!
Στην αρχή, παρατηρήθηκε η εκτίναξη των κρουσμάτων. Αυτό αποδόθηκε στο ότι γινόταν πλέον πολύ περισσότερα tests (υπερδεκαπλασιασμός). Ήταν τότε που επιχειρήθηκε να συσκοτιστεί και η ενοχή της επίπλαστης τουριστικής αμεριμνησίας, η οποία έδωσε το σήμα και στην γενικότερη χαλαρότητα. Υπήρξε όμως τόσο χαρακτηριστική η εικόνα του ίδιου του Πρωθυπουργού που πέρασε απότομα από τα αλλεπάλληλα «πολεμικά» διαγγέλματα, στην «νικητήριο» τελετή της Σαντορίνης με το ηλιοβασίλεμα και εν συνεχεία στην επίσκεψη σε ίδρυμα Παίδων με φιλάκια και αγκαλίτσες της επικοινωνίας à l’américaine! Τώρα τα ΜΜΕ ξεσπάνε, εκ του ασφαλούς, πάνω στον κ. Κουμουτσάκο και στις θρησκευτικές πεποιθήσεις του.
Ακολούθησε ο αριθμός των θανάτων του Α’ δεκαπενθημέρου του Σεπτεμβρίου (47) που έδειξε με βεβαιότητα ότι ο μήνας αυτός θα ξεπεράσει σε φονικότητα ακόμη και τον Απρίλη (91). Αυτό αποδόθηκε στις μαζικές απώλειες από τα ιδρύματα, ωστόσο το φαινόμενο των ιδρυμάτων κάθε άλλο παρά σπάνια εξαίρεση υπήρξε, παντού.
Πρόσφατα, η προσοχή εστιάστηκε στους νοσηλευόμενους ασθενείς της Αθήνας και ιδιαίτερα στους διασωληνωμένους. Εδώ ο Απρίλης διατηρεί, προς το παρόν, βραχεία κεφαλή με το αρνητικό ρεκόρ των 93 στις 5/4, χωρίς βέβαια την τωρινή γεωγραφική μονομέρεια. Οι κύριοι λόγοι της ανησυχίας είναι δύο:
α) Το επιδημιολογικό φαινόμενο, ιδιαίτερα του κέντρου της Αθήνας. Αυτό είχε προαναγγελθεί γιατί υπήρχε παρόμοια διεθνής εμπειρία, αλλά είχε ήδη παρατηρηθεί και στο ήπιο πρώτο επιδημικό κύμα.
β) ήταν γνωστή η χρόνια πίεση στην Αττική, όσον αφορά στην έλλειψη κλινών ΜΕΘ, ακόμη και επί νηνεμίας. Για τον λόγο αυτό το ΕΣΥ είχε προ πολλού εξαντλήσει κάθε περιθώριο εξοικονομήσεων, παραχωρήσεων, παράλληλων χρήσεων ή παράλληλης απασχόλησης μεταφερόμενου προσωπικού από τον καιρό της τακτικής του λειτουργίας.
Ήταν ένα σύστημα που λειτουργούσε ήδη υπό καθεστώς έκτακτης ανάγκης ακόμη κι όταν τίποτε το έκτακτο δεν υπήρχε. Έτσι, οι υπολογισμοί της πολιτικής ηγεσίας, ότι ρίχνοντας αρκετό νερό στο κρασί θα μπορούσε να ανταποκριθεί στην αυξημένη ζήτηση, αγνοεί ότι αυτή την δημιουργική λογιστική το «σύστημα» την έχει ήδη προεξοφλήσει από μόνο του…
***
Καθημερινά διαπιστώνεται ότι μπροστά σε ένα δεύτερο κύμα προφανώς χειρότερο του πρώτου, ουδόλως διορθώθηκαν πολλές παράμετροι που είχαν επισημανθεί ήδη από το πρώτο κύμα (πχ τηλεφωνικό κέντρο ΕΟΔΥ, εξαίρεση ιδιωτικού τομέα, πενιχρή εμπλοκή πρωτοβάθμιας, ανεπαρκής ροή ακριβών στατιστικών στοιχείων, υποκατάσταση Δημόσιας υγείας από Πολιτική Προστασία, επιπτώσεις σε άλλους άσχετους ασθενείς από τις αναδιατάξεις, μεγάλες καθυστερήσεις στις νέες προσλήψεις).
Συχνά τα νέα κυβερνητικά μέτρα έχουν πρόβλημα λογικής συνοχής όπως το ωράριο στην εστίαση, οι συγκεντρώσεις μέχρι εννέα άτομα στις οποίες θα πηγαίνει κανείς με λεωφορεία που έχουν μέσα ενενήντα εννέα, μετά την καθημερινή εργασία του όπου θα συναγελάζεται με εκατοντάδες. Άλλο τέτοιο παράδειγμα είναι το 40% τηλεργασίας στον ιδιωτικό τομέα όταν το κράτος δεν το έχει εφαρμόσει καν στους δικούς του ευάλωτους υγειονομικούς υπαλλήλους! Η δε αποθέωση υπήρξε η απροκάλυπτη εφαρμογή πολιτικών πρόληψης, βάσει του δόγματος «δύο μέτρα και δύο σταθμά». (Βουλή, Μαξίμου, τηλεοπτικά πλατώ κλπ)
***
Επικοινωνιακά, λόγω της ταχείας επιδείνωσης, μάλλον αποδομείται πλέον το επικοινωνιακό σχήμα του «αθώου τουρισμού» a la Θεοχάρη και της ενοχοποίησης των ανεύθυνων νέων. Η δε εμπροσθοβαρής προεξόφληση του εμβολίου, υπήρξε καλή μεν ως προσπάθεια εμψύχωσης, ωστόσο το εμβόλιο προσκρούει σε σοβαρά προβλήματα των ερευνών. Δεν είναι ευρέως γνωστό αλλά οι εταιρείες ενώ έχουν εξασφαλίσει ήδη σοβαρές εύνοιες όπως παράκαμψης ερευνητικών σταδίων αλλά και καθεστώς προστασίας από αγωγές αποζημιώσεων για τυχόν παρενέργειες, παρόλα αυτά και πάλι δεν το αποτολμούν.
Ελάχιστα αποδίδουν και κάποιες αλχημείες όπως η άθροιση των τρεχόντων στοιχειών με εκείνα της Α’ περιόδου και η συζήτηση με τους διαβόητους μέσους όρους ή τέλος η σύγκριση με άλλους και για την ακρίβεια με όποιον κάθε φορά βολεύει. Έτσι, τώρα επιλέγονται οι παγκόσμιες τάσεις δηλαδή συμπεριλαμβάνεται στη συγκριτική μελέτη των επιδημιολογικών εξελίξεων και το νότιο ημισφαίριο που είχε χειμώνα, κι όχι πια μόνο οι «προηγμένες» Ιταλία, Γερμανία κοκ. Όποιος ανατρέξει στις συγκρίσεις που γινόταν την άνοιξη, δεν θα βρει καθόλου συγκρίσεις με παγκόσμιους μέσους όρους, όταν δηλαδή το νότιο ημισφαίριο δεν είχε ακόμη θιγεί καθόλου.
Δεν πιάνουν επίσης τόπο άλλες βολικές εκλογικεύσεις, όπως έγινε με τα προστατευτικά μέσα που δεν ενοχλούσε τάχα η έλλειψη τους (πχ μάσκες), με τα tests που δεν τα κάναμε τάχα από διαφορετική επιστημονική άποψη ή με τις αποστάσεις των θρανίων που δεν τις εφαρμόζουμε τάχα από … διάθεση πρωτοτυπίας. Πλέον, κάθε νέα παραδοξολογία πέφτει σε ένα ξεχειλισμένο ποτήρι και προκαλεί απλώς καχυποψία.
Επιπλέον, απαξιώνει περαιτέρω το αφήγημα του «κάνουμε ό,τι μας πουν οι επιστήμονες» αφού πρώτον δεν το κάνουμε, δεύτερον αποδεδειγμένα επιλέγουμε τους πιο βολικούς από τους επιστήμονες και τρίτον η δουλειά του επιστήμονα, δεν είναι η διαχείριση κινδύνου. Αλλιώς θα χρειαζόμασταν μια κυβέρνηση τεχνοκρατών, με πρωθυπουργό τον κ Τσιόδρα.
***
Δεδομένων όλων των παραπάνω τα νέα δεν είναι καθησυχαστικά και οι προσπάθειες ωραιοποίησης αποβαίνουν μάταιες. Οι γενικές διαβεβαιώσεις που δεν θέτουν ένα σαφή πήχη σε καμία παράμετρο δεν αρκούν. Σύντομα η κατάληξη της όλης αβελτηρίας θα είναι μια εσπευσμένη προσφυγή σε οριζόντια μέτρα (λοκντάουν), απλώς για μια προσωρινή ανάσχεση. Η όλη προσπάθεια όμως χρειάζεται, όσο υπάρχει καιρός, ένα δημιουργικό σοκ ανάταξης. Η χώρα απειλείται πολλαπλώς κι ίσως η πανδημία να μην είναι η μεγαλύτερη των απειλών. Είναι όμως εκείνη η απειλή που μπορεί από την φύση της να αντιμετωπιστεί απλούστερα με προσφυγή σε διαδικασίες εθνικής ενότητας και συμμετοχής.
Αν κάποιος το βρίσκει ανέφικτο, ας αναρωτηθεί πόσο εύκολα θα αναλάμβανε υπηρεσιακή κυβέρνηση αν τυχόν ο κ Μητσοτάκης είχε προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές. Κάτι λοιπόν που θα ήταν εφικτό για μια ιδιοτελή πολιτική επιδίωξη, γιατί άραγε δεν είναι εφικτό και μάλιστα μερικώς, μπροστά σε μια θανάσιμη απειλή; Θα μπορούσε ο σχετικός τομέας να εξαιρεθεί της πολιτικής αντιπαράθεσης για λίγους μήνες, λειτουργώντας υπό όρους κυβέρνησης εθνικής Ενότητας, όπου όλα θα ετίθεντο εκ νέου επί τάπητος, έξω από μια κατάσταση αμοιβαίας καχυποψίας και με μια νέα δυναμική.
Θα λειτουργούσε αυτό ανακουφιστικά από την πολύπλευρη πίεση που πρόκειται να δεχθεί και η κυβέρνηση. Εκτός αν η ίδια έχει υποτιμήσει τόσο τον κίνδυνο, ώστε να της επιτρέπονται δεύτερες σκέψεις για ένα νέο γύρο «συσπείρωσης περί την σημαία» και εκτόξευσης της δημοφιλίας της λόγω τρόμου. Κάτι τέτοιο έγινε πράγματι, κι εδώ κι αλλού, ωστόσο η ιστορία επαναλαμβάνεται μόνον ως φάρσα.
