Δημήτρης Αργυρός
Η παρατεταμένη κρίση στο ΣΥΡΙΖΑ και η επιτυχημένη πρόταση μομφής στον Κασσελάκη που τον καθαίρεσε, μου δίνει την αφορμή να μιλήσω για την έννοια της δημοκρατίας καθώς και για το χαρακτήρα των κομμάτων και της πολιτικής τους.
Ταξική κυριαρχία
Η κοινωνία και ο κόσμος μας δεν είναι μόνο βαθιά άδικος και άνισος. Ο κόσμος και η κοινωνία μας είναι απολύτως ταξικός. Αυτό σημαίνει ότι μια παγκόσμια, Ευρωπαϊκή και Ελληνική μικρή μειοψηφία πολύ πλουσίων κυβερνά και εξουσιάζει. Διαμορφώνει το κράτος, όπως το θέλει, φτιάχνει τα αντίστοιχα κόμματα και τις κοινωνικές δομές, όπως τους συμφέρουν. Εξαγοράζοντας τα μεσοστρώματα, τρομοκρατεί τα μικροαστικά στρώματα και την εργατική τάξη.
Η καπιταλιστική κυριαρχία ευτυχώς δεν είναι απόλυτη και ολοκληρωτική. Απέναντι στην κυριαρχία του κεφαλαίου υφίσταται ένας ταξικός ανταγωνισμός από την εργατική τάξη και τους συμμάχους της. Οι ταξικοί αγώνες των καταπιεσμένων άλλοτε επιτυχημένα και άλλοτε λιγότερο επιτυχημένα “νοθεύουν” την κυριαρχία των πλουσίων και εγγράφουν στο κράτος και την κοινωνία και τις δικές τους ανάγκες και επιθυμίες.
Αστικά και εργατικά κόμματα
Σε γενικές γραμμές ένα κόμμα χαρακτηρίζεται σε ένα βαθμό από την κοινωνική του βάση αλλά κυρίως από την ιδεολογική και πολιτική του τοποθέτηση. Αναφέρομαι σε ένα συνδυασμό υποκειμενικών δυνατοτήτων και δυνάμεων και αντικειμενικών συνθηκών. Το καθοριστικό βέβαια παραμένει ο ιδεολογικός και πολιτικός παράγοντας. Ιδιαίτερα στο πλαίσιο του ολοκληρωτικού καπιταλισμού, όπου τα μαζικά κόμματα είναι σε μεγάλο βαθμό διαταξικά κόμματα, ακόμη και τα κομμουνιστικά. Ταυτόχρονα όμως λειτουργούν ως ένα δικτυακό πεδίο και όχι ως οργανωμένες κλειστές οντότητες. Αυτό δεν συνεπάγεται ότι είναι ανοικτές ρέουσες δυνητικότητες ενός δημοσίου χώρου. Καθοδηγούνται από τα ΜΜΕ και την εικονική/θεαματική πραγματικότητα και εκλέγουν αντίστοιχους αρχηγούς. Μια τέτοια περίπτωση ήταν ο Κασσελάκης, δίχως να συνεπάγεται ότι και ο Τσίπρας δεν ήταν κάτι παρόμοιο.
Σε γενικές γραμμές τα κόμματα είναι είτε αστικά είτε μικροαστικά είτε εργατικά.
Αστικά κόμματα είναι αυτά που υπηρετούν τα συμφέροντα των πλουσίων, της αστικής τάξης και των καπιταλιστών. Η ΝΔ είναι το πλέον ολοκληρωμένο αστικό κόμμα, υπηρετώντας τα συμφέροντα της Ελληνικής αστικής τάξης, των ξένων επικυρίαρχων και των διεθνικών ιμπεριαλιστικών οργανισμών. Διαμέσου αυτής της κυριαρχίας των εν λόγω συμφερόντων ενσωματώνονται τα λαϊκά συμφέροντα με στόχο την άμβλυνση των ταξικών συγκρούσεων προς όφελος της κυριαρχίας του κεφαλαίου.
Μικροαστική αριστερά και δεξιά
Ενα κόμμα χαρακτηρίζεται ως μικροαστικό, γιατί με βάση την ιδεολογία και την πολιτική του υπερασπίζεται τα συμφέροντα των διευρυμένων μικροαστικών κοινωνικών στρωμάτων που κινούνται μεταξύ των αστών και των προλετάριων.
Με στόχο: Α) να υπερασπιστεί τα συμφέροντα των μικροαστών που πιέζονται οικονομικά από την αστική τάξη και μετατρέπονται σε προλετάριους. Β) Να μειώσουν την ταξική σύγκρουση που φοβίζει ιδιαίτερα τα μικροαστικά στρώματα, περισσότερο και από τους αστούς ή τους προλετάριους.
Στην πραγματικότητα τα εν λόγω μικροαστικά κόμματα είναι πιόνια των αστών, που οπότε τα χρειάζονται, τα επιστρατεύουν. Άπειρα τα παραδείγματα από τα δεξιά και από τα αριστερά, πχ ο ΣΥΡΙΖΑ ύστερα από την προδοσία του ΟΧΙ, μέχρι και το 2019.
Προσοχή : Τα συγκεκριμένα κόμματα έχουν μια ιδεολογική μεταβλητότητα και πλατύτητα. Με αποτέλεσμα είτε να έχουν αριστερό πρόσημο ή ακόμη και λαϊκίστικα αριστερό πρόσημο. Είτε αντίθετα αποκτούν ακροδεξιό χαρακτήρα ή και λαϊκίστικα ακροδεξιό, δηλαδή, φασιστικό χαρακτήρα. Φυσικά ιστορικά έχουν εμφανιστεί φαινόμενα κάποια μικροαστικά κόμματα να ξεκινούν από τα αριστερά ή ακόμη και στην άκρα αριστερά και να οδηγηθούν στην άκρα δεξιά, πχ το φασιστικό κόμμα του Μουσολίνι.
Το ΠΑΣΟΚ με την σειρά ξεκίνησε ως ένα μικροαστικό αριστερό κόμμα για να μετασχηματιστεί σε ένα καθαρό αστικό κόμμα με σοσιαλδημοκρατική προβιά. Άλλωστε η σημερινή σοσιαλδημοκρατία της κεντροαριστεράς είναι η αριστερή πτέρυγα της αστικής τάξης και όχι όπως παλαιά που ήταν η δεξιά πτέρυγα του σοσιαλιστικού κινήματος.
Μικροαστικό κόμμα είναι και ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και η πανσπερμία των ακροδεξιών κομμάτων. Εκφράζοντας πολύμορφα και διαφορετικά μικροαστικά συμφέροντα και τις επιθυμίες της ολότητας των μικροαστικών ρευμάτων και στρωμάτων. Π.χ. από την μια έχουμε τον κεντροαριστερό (Συριζαίικο) μικροαστισμό των ατομικών δικαιωμάτων και της υπεράσπισης της ταυτότητας και των επιθυμιών, αποκομμένα από το αγώνα για κοινωνική και πολιτική χειραφέτηση των εργαζομένων. Από την άλλη έχουμε τον ακροδεξιό μικροαστισμό του πατρίς – θρησκεία – οικογένεια.
Εργατική αριστερά;
Τέλος το εργατικό κόμμα είναι: Α) Ένα κόμμα που οργανώνει τον οικονομικό αγώνα της εργατικής τάξης μέσα από τα συνδικάτα. Β) Υπερασπίζεται την καθολική ενότητα των εργαζομένων και της εργατικής τάξης. Γ) Υπερασπίζεται τα συμφέροντα των μικροαστικών στρωμάτων, μέσα από την συμμαχία τους με την εργατική τάξη. Δ) Οργανώνει την ταξική σύγκρουση με στόχο την ανατροπή της αστικής τάξης και την δημιουργία ενός σοσιαλιστικού εργατικού κράτους στο οποίο την εξουσία θα την έχει άμεσα και έμμεσα η εργατική τάξη.
Τέτοιο κόμμα λέει ότι είναι το ΚΚΕ με ανοικτά όμως τρία ζητήματα : 1) Αν και με ποιο τρόπο το ΚΚΕ επιχειρεί να ανατρέψει την αστική τάξη στο σήμερα και όχι σε ένα μυθικό μέλλον. 2) Αν το κράτος που θέλει να οικοδομήσει θα είναι ένα κράτος της εργατικής δημοκρατίας/ εξουσίας ή ένα κράτος του μοναδικού Κομμουνιστικού Κόμματος, όπως στο πρώην «υπαρκτό σοσιαλισμό» και στην ΕΣΣΔ. 3) Μήπως τελικά στο ΚΚΕ για να μην φοβίσει τις μικροαστικές μάζες, μέσα και έξω από το κόμμα, χαμηλώνει το πήχη των πολιτικών προσδοκιών και επιδιώξεων;
Μήπως ο Κασσελάκης έχει δίκαιο;
Θα υποστηρίξω τα παρακάτω. Ο Κασσελάκης ήρθε από το πουθενά και ίσως χαθεί στο πουθενά. Ήρθε και χάλασε την μαγιά αυτών που βλέπουν το ΣΥΡΙΖΑ ως δικό τους μαγαζί. Ένα μαγαζί που η συγκυρία το έφερε στην εξουσία αλλά δίχως να έχει πολιτικές γειώσεις το ξαναφέρνει στα μέτρα του 3%. Ο Κασσελάκης ήταν μία κάποια λύση μόνο που και ο ίδιος δεν ξέρει να κάνει πολιτική, ενώ και ως σωτήρας μάλλον λίγος είναι.
Ο Κασσελάκης δεν ήξερε να κάνει συμμαχίες και να επιχειρεί να οικοδομήσει ηγεμονία μέσα και έξω από το κόμμα.
Ακόμη χειρότερα, με την πολιτική τακτική του έστρεψε τους πάντες εναντίον του, ακόμη και αυτούς που θεωρούσε συμμάχους του. Τέλος φαίνεται ευκολόπιστος σε σχέση με τις οποίες συμμαχίες μέσα στο κόμμα. Το ίδιο βέβαια ισχύει και για τους άμεσους συνεργάτες και οπαδούς του.
Όμως σε αυτά που υποστηρίζει ο Κασσελάκης έχει δίκαιο σε ένα γενικότερο ιδεατό πλαίσιο.
Όντως ο ΣΥΡΙΖΑ όπως και όλα τα αστικά, μικροαστικά αλλά και τα λεγόμενα εργατικά κόμματα έχουν έλλειμμα πραγματικής δημοκρατίας, με αποτέλεσμα η κομματική γραφειοκρατία να αναπαράγεται ως καρκίνωμα. Βέβαια και το δικό του μοντέλο οργάνωσης που μοιάζει με μια αδιαμεσολάβητη αναρχική σούπα, γραφειοκρατική μούχλα μυρίζει.
Δημοκρατία;
Σε αυτό το σημείο αρχίζουν τα ερωτήματα και οι προβληματισμοί για το ζήτημα της γραφειοκρατίας και την ταξική φύση και θέση της δημοκρατίας.
Καταρχήν κάθε συγκροτημένος οργανωτικός φορέας, όπως ένα κόμμα, δεν μπορεί να λειτουργήσει δίχως την ενότητα της γραφειοκρατίας και της δημοκρατίας.
Αν αυτή η ενότητα σπάει οδηγούμαστε στο γραφειοκρατισμό ή από την άλλη στο δημοκρατισμό, στην ακινησία, και την διάλυση.
Το σημαντικότερο όμως είναι η ταξική φύση και θέση της δημοκρατίας. Δημοκρατία βέβαια δεν είναι να ψηφίζουμε κάθε 4 χρόνια, δεν είναι να μην μαθαίνουμε την αλήθεια ή να μαθαίνουμε όσα θέλουν οι ελίτ, μέσα από την κοινωνία του θεάματος.
Αυτό που ζούμε ως δημοκρατία μόνο δημοκρατία δεν είναι, πάρα μια κοινοβουλευτική μιντιακή, οικονομική, πολιτική και κομματική ολιγαρχία.
Δημοκρατία είναι: Α) Να υφίσταται ένα κράτος, με άλλα λόγια μια εξουσία του Δήμου, δηλαδή η άμεση γυμνή εξουσία της κοινωνικής πλειοψηφίας (φτωχοί, εργάτες και μικροαστικά στρώματα).
Β) Η εν λόγω εξουσία θα υφίσταται και θα δρα από τα κάτω προς τα πάνω. Δηλαδή, θα υπάρχει καταρχάς στους τόπους εργασίας, όπου οι εργάτες με γενικές συνελεύσεις θα έχουν το πρώτο και το τελευταίο λόγο και όχι τα ιδιωτικά και κρατικά αφεντικά. Στην συνέχεια θα υπάρχει στις γειτονιές, στους δήμους και σε ολόκληρη την κοινωνία μέσα από συνελεύσεις, συμβούλια που θα αυτοδιοικούν ολόκληρη την κοινωνία, την πολιτεία και το κράτος. Γ) Για να επιτευχθεί αυτό : 1) Οι εργάτες και οι πολίτες πρέπει να είναι πολιτικά, επιστημονικά φιλοσοφικά και κοινωνικά μορφωμένοι. 2) Να τους δίνεται η δυνατότητα να γνωρίζουν πράγματα και όχι να παραμορφώνονται από τα ΜΜΕ. 3) Να έχουν χρόνο για να μορφώνουν, για να γνωρίζουν, για να συμμετέχουν, για να δρουν, για να εξουσιάζουν. Άρα, αυτό συνεπάγεται την αύξηση των μισθών και την ριζική μείωση των ωρών εργασίας, για να έχουν χρόνο για να σκέφτονται και να δρουν συλλογικά προς όφελος των συμφερόντων τους.
Ολα τα παραπάνω θα είναι ουτοπία, δίχως ένα σοσιαλιστικό εργατικό /δημοκρατικό κράτος. Ενώ το λιγότερο που απαιτείται άμεσα είναι μια μαζική μαχόμενη αριστερά η οποία θα οργανώνει τον ταξικό ανταγωνισμό σε τέτοιο σημείο που θα εκβιάζει με οποιοδήποτε τρόπο τους καπιταλιστές και τα τσιράκια τους, προσφέροντας αποκούμπι στα φοβισμένα μικροαστικά στρώματα. Μια τέτοια μαχόμενη αριστερά θα είναι οργανωμένη με αμεσοδημοκρατικό τρόπο στο πρότυπο της κομμούνας των Παρισίων.
Αλλά ας επιστρέψουμε στο Κασσελάκη. Όλα όσα παραπάνω περιέγραψα είναι εντελώς ξένα στον Κασσελάκη, όπως είναι και σε ολόκληρη την ιστορική ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Τα αμεσοδημοκρατικά όρια του Κασσελάκη βρίσκονται στο συμμετοχικό φτιασίδωμα, μέσω δημοψηφισμάτων του μικροαστικού κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ. Η ταξική θέση του Κασσελάκη δεν του επιτρέπει να πάει ενάντια στα ταξικά συμφέροντα που υπηρετεί και κυρίως εκφράζει.
Ο Κασσελάκης είναι μέρος της κρίσης και όχι η λύση
Το πρόβλημα του Κασσελάκη είναι βαθύτερο: Το σχέδιο του, μια λαϊκίστικη μικροαστική αριστερά ΒορειοΑμερικανικού στυλ δεν ταιριάζει με τα κομματικά χνώτα του ΣΥΡΙΖΑ. Βέβαια τα εν λόγω κομματικά χνώτα έχουν χάσει την ψυχή τους με τα μνημόνια και κάνεις δεν τους εμπιστεύεται. Και αυτό είναι η μεγάλη τραγωδία της κομματικής καμαρίλας του ΣΥΡΙΖΑ.
Η ούλτρα πλούσια αστική ζωή του Κασσελάκη όχι μόνο δεν κολλάει στο μικροαστικό κουλτουριάρικο τρόπο ζωής των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ αλλά ταυτόχρονα τους προκαλεί απίστευτο μίσος , φθόνο και μνησικακία.
Ενώ η σεξουαλική ταυτότητα του προκαλεί την πλειοψηφία των μικροαστικών στρωμάτων που έχουν ακόμη έντονα συντηρητικά, πατριαρχικά χαρακτηριστικά.
Όντως το παλαιό πέθαινε και το νέο δεν γεννήθηκε ακόμη και τα τέρατα κόβουν βόλτες δεξιά και αριστερά . Το νέο όμως δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως τον θέλει ο Κασσελάκης ούτε όπως τον θέλουν οι φράξιες του. Δηλαδή, ένας κεντροαριστερός πόλος ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ κτλ.
Πόσω μάλλον, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στη ταξική μάχη του 2015 παρέδωσε τα όπλα. Γιατί τώρα να τον εμπιστευτούν οι λαϊκές μάζες, οι μικροαστοί και οι εργάτες;
