Kατά την πρόσφατη συνεδρίαση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για την παρακολούθηση του τηλεφώνου του αρχηγού του ΠΑΣΟΚ Νίκου Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ οι τ. αρχηγός της κ. Κοντολέων και ο πρώην διευθυντής του Γραφείου του Πρωθυπουργού κ. Δημητριάδης αρνήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήματα βουλευτών σχετικά με τους λόγους για τους οποίους παρακολουθήθηκε από την ΕΥΠ το τηλέφωνο του κ. Ανδρουλάκη, προβάλλοντας ότι τους λόγους αυτούς καλύπτει απόρρητο. Το ίδιο απόρρητο είχε προηγουμένως αντιτάξει έναντι της Ολομέλειας της Βουλής και ο πολιτικός προϊστάμενος της ΕΥΠ, πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης. Το θέμα, ευλόγως, προκάλεσε, εκτός από προφανή αηδία και διεθνή διασυρμό, και έντονες συζητήσεις θεσμικού χαρακτήρα. Με το σημείωμα αυτό επιχειρώ σύντομα να συμβάλω στην αποσαφήνιση μερικών βασικών δεδομένων.
Εναντι τίνος είναι αντιτάξιμο το απόρρητο;
Το απόρρητο, δηλαδή η τήρηση της μυστικότητας μιας πληροφορίας, σημαίνει κατ΄ αρχήν ότι κάποιος -εν προκειμένω η ΕΥΠ- κατέχει την πληροφορία. Έναντι τίνος όμως μπορεί ένας υπηρεσιακός παράγοντας, αλλά και ένας πρωθυπουργός, να αντιτάσσει το απόρρητο μιας πληροφορίας, η οποία μάλιστα, κατά την πρωθυπουργική δήλωση, «νομίμως» κτήθηκε από κρατική υπηρεσία;
Για να απαντηθεί το ερώτημα πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι το απόρρητο τίθεται υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, που έχει την ειδικότερη μορφή της προστασίας της εθνικής ασφάλειας (στην οποία περιλαμβάνω και την ασφάλεια του πολιτεύματος, άρα και τη διαφύλαξη των συνταγματικών δικαιωμάτων και ελευθεριών) και της προστασίας από ιδιαιτέρως σοβαρά εγκλήματα. Τίνος ασφάλεια και προστασία όμως; Προφανώς όχι των εκάστοτε κυβερνώντων αλλά του ελληνικού λαού, της ασφάλειας του ιδίου και του πολιτεύματός του. Έναντι του ελληνικού λαού, και του πολιτικού εκπροσώπου του, που είναι η Βουλή, δεν μπορεί λοιπόν να αντιταχθεί το απόρρητο πληροφοριών που συνέλεξε, και δη νομίμως, η ΕΥΠ. Το αντίθετο θα σήμαινε ότι η πρόσβαση στα απόρρητα που κατέχει η ΕΥΠ είναι προνόμιο των ανθρώπων της, συνιστάμενο στο ότι ως προς την κατοχή και χρήση τους η ΕΥΠ κινείται ανέλεγκτα, έξω από τους συνταγματικούς δημοκρατικούς και δικαιοκρατικούς κανόνες, διαθέτοντας επί της απόρρητης πληροφορίας περίπου περιουσιακά δικαιώματα και πάντως την απόλυτη εξουσία να την κάνει ό,τι θέλει.
Μπορεί ο κ. Ανδρουλάκης να λάβει διερευνητική εντολή;
***
Και όχι μόνον. Στις επόμενες εκλογές, το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής αποκλείει την αυτοδυναμία, άρα θα ακολουθηθεί η διαδικασία των διερευνητικών εντολών. Το ΠΑΣΟΚ θα είναι, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, τρίτο σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμμα, άρα, πιθανότατα, ο Νίκος Ανδρουλάκης θα έχει συνταγματικό δικαίωμα να λάβει διερευνητική εντολή.
Εδώ ας σταθούμε και ας έλθουμε προς στιγμή στη θέση της Προέδρου της Δημοκρατίας. Θα κληθεί να παράσχει διερευνητική εντολή σε ένα πρόσωπο το οποίο «νομίμως» -δηλαδή, επαναλαμβάνω, «για λόγους εθνικής ασφάλειας ή για διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων»- είχε, πρόσφατα, τεθεί υπό παρακολούθηση. Τους λόγους δεν θα τους γνωρίζει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αφού οι κ.κ. Μητσοτάκης, Δημητριάδης και Κοντολέων, που τους γνωρίζουν, αντιτάσσουν το απόρρητο. Με ποια θεσμική και πολιτειακή ευθύνη θα μπορέσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας να καλέσει ένα πρόσωπο του οποίου οι επικοινωνίες είχαν τεθεί υπό νόμιμη παρακολούθηση, άρα κάποιες ενδείξεις θα υπήρχαν ότι εμπλεκόταν σε θέματα εθνικής ασφάλειας ή συνδεόταν με τη διακρίβωση ιδιαίτερα σοβαρών εγκλημάτων, να διερευνήσει τη δυνατότητα να γίνει πρωθυπουργός; Δικαιούται να του παράσχει τη διερευνητική εντολή χωρίς να γνωρίζει τους λόγους; Αλλά και αν της τους ψιθυρίσουν στο αυτί (με ένας Θεός ξέρει ποια συνταγματική βάση θα μάθει η εκλεγόμενη από τη Βουλή Πρόεδρος της Δημοκρατίας κάτι που αποκρύπτεται από την ίδια τη Βουλή), δικαιούται να παράσχει διερευνητική εντολή χωρίς να τους δημοσιοποιήσει; Και αν του παράσχει διερευνητική εντολή χωρίς να πληροφορηθεί ή έχοντας πληροφορηθεί, αλλά χωρίς να δημοσιοποιήσει, παραβιάζει ή όχι, και μάλιστα εν γνώσει της, το σύνταγμα;
***
Ψιλά γράμματα. Πράγματι, ψιλά, πολύ ψιλά, όσο οι κόκκοι ζάχαρης στη βενζίνη αρμάτων μάχης που, σε άλλες πάντως και αλλιώτικες εποχές, έβαλε προετοιμάζοντας τη χούντα ο προβοκάτορας πράκτορας της ΚΥΠ και μετέπειτα δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος.
