Γράφει ο ειδικός συνεργάτης
Πανηγυρίζουν σήμερα για την επέκταση του βιολογικού της ΔΕΥΑΙ ο Μωυσής Ελισάφ και ο Νίκος Γκόντας.
Όμως πόσοι θυμούνται ότι πίσω από τους σημερινούς πανηγυρισμούς υπάρχει μια προϊστορία με σκληρές αντιπαραθέσεις, καταγγελίες, προσφυγές στη δικαιοσύνη και πολλά επεισόδια, τα οποία απασχόλησαν έντονα τα τοπικά ΜΜΕ;
Μπορεί οι εποχές να άλλαξαν όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε, επειδή κάποιοι κάτω από τα λύματα προσπαθούν να κρύψουν το παρελθόν τους.
Ένα παρελθόν, το οποίο μέσα από τις αντιπαλότητες και τις ολέθριες επιλογές, έφερε την πόλη απέναντι σε καταστροφικές συνέπειες για την ίδια και το περιβάλλον.
Επειδή όμως ο Δήμαρχος, κ.Ελισάφ δεν χάνει ευκαιρία να μιλά για τη μιζέρια αυτής της πόλης, την οποία δεν μπορεί να αντέξει και εμφανίζεται ως να προέρχεται εκ παρθενογέννησης, οφείλουμε να θυμίσουμε ότι ο πρώην Δήμαρχος και συνοδοιπόρος του Δημάρχου Μ.Ελισάφ, Νίκος Γκόντας πριν το 2009 καταγγέλλονταν με κάθε τρόπο από την συνασπισμένη Αντιπολίτευση Φίλιου – Μελανίδη- Ελισάφ και μάλιστα με την συνδρομή του τότε Δημάρχου Μ.Κασσή, υποστηρικτή του Μωυσή Ελισάφ στις τελευταίες δημοτικές εκλογές, για την επέκταση του βιολογικού καθαρισμού.
Για την ιστορία της υπόθεσης παροιμιώδης είναι ο τρόπος που ο Μ.Κασσής, δήμαρχος τότε Περάματος, αντιμετώπιζε την ενδεχομένη επέκταση του βιολογικού, τονίζοντας με στόμφο ότι “θα γίνει πόλεμος “! (Παρεμπιπόντως θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να γνωρίζαμε σήμερα τις απόψεις του).
Εδώ θα ήταν σκόπιμο να θυμίσουμε ότι ο βιολογικός καθαρισμός των Ιωαννίνων κατασκευάστηκε με την πρόβλεψη να εξυπηρετεί περίπου 100.000 κατοίκους αλλά επί της ουσίας εξυπηρετούσε πολύ περισσότερους, αφού μόνιμοι κάτοικοι, φοιτητές, οικονομικοί μετανάστες και τουρίστες ήταν κατά πολύ περισσότεροι από τους 100.000 χιλιάδες.
Και για να επιστρέψουμε στα του τέως Δημάρχου Περάματος δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ήταν εκείνος που προχωρούσε σε καταγγελίες ότι τα λύματα διοχετεύονται από την έξοδο του βιολογικού προς την τάφρο, γεγονός που το απέδιδε στην κακή λειτουργία της μονάδας γενικότερα και μάλιστα για να υποστηρίξει την άποψη του σημείωνε, ότι “όλες οι καταγγελίες του, αποδεικνύονταν και από τις δηλώσεις του τότε Νομάρχη Α.Καχριμάνη που και εκείνος προφανώς μετά από πληροφορίες των υπηρεσιών του τόνιζε, « ότι δεν είναι στεγανός ο κεντρικός αγωγός που φτάνει στον βιολογικό από την πόλη».
Περασμένα ξεχασμένα θα έλεγε κανείς, αν σκεφτούμε ότι όλοι αυτοί που διαφωνούσαν τότε και ήταν αντίπαλοι σε τοπικό πολιτικό και κεντρικό επίπεδο, σήμερα συμπλέουν και συνδιοικούν.
Όμως δεν μπορεί να αποκρύπτει ο σημερινός Δήμαρχος της πόλης και οι πράσινοι σύμβουλοι του, ότι ήταν οι ίδιοι που προχωρούσαν σε καθημερινή κριτική στο τότε Δήμαρχο Ν.Γκόντα αλλά και στον προηγούμενο δεξιό Δήμαρχο Αν.Παπασταύρου για τα τεράστια προβλήματα που δημιούργησαν στην ΔΕΥΑΙ και στο περιβάλλον.
Την εποχή μάλιστα που ο Αν.Παπασταύρου και μετέπειτα ο Ν.Γκόντας είχαν στα χέρια του τις τύχες της πόλης είχαμε και το πόρισμα ,σοκ για την ΔΕΥΑΙ, όπου σημειωνόταν η πλημμελής λειτουργία του εργοστασίου βιολογικού καθαρισμού και κατ’ επέκταση η συμμετοχή των υπευθύνων σε περιβαλλοντικό έγκλημα.
Το συμπέρασμα των επιθεωρητών ήταν σαφές: «Η ελεγχόμενη επιχείρηση και οι κατά τον νόμο υπεύθυνοι υποβαθμίζουν το περιβάλλον και προφανώς συνεχίζουν να το υποβαθμίζουν, αφού τίποτα σχεδόν από όσα διαπιστώνονται στο πόρισμα, δεν έχει διορθωθεί.
Και όπως σημειώνονταν στον τοπικό τύπο και τι δεν βρήκαν οι επιθεωρητές, κατά τον επιτόπιο έλεγχο στις 7 Δεκεμβρίου 2009. Βρήκαν ότι δεν λειτουργούσε η μονάδα τριτοβάθμιας επεξεργασίας, ότι βιομηχανίες συνδέονται με το αποχετευτικό δίκτυο της ΔΕΥΑΙ χωρίς την προβλεπόμενη άδεια, ότι δεν πραγματοποιούνταν αποχλωρίωση των χλωριωμένων αποβλήτων, ότι δεν γίνονταν μικροβιολογικές αναλύσεις, ότι το εργοστάσιο δεχόταν για επεξεργασία μεγαλύτερες ποσότητες αποβλήτων από αυτές που μπορούσε να επεξεργαστεί, ότι δεν υπήρχαν μέτρα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας για τη διαχείριση στερεών και αέριων αποβλήτων, ότι υπήρξε ελλιπής παρακολούθηση των υδάτινων αποδεκτών κ.λπ.
Στα επισυναπτόμενα έγγραφα του τότε πορίσματος, οι επιθεωρητές αναφέρονταν μάλιστα και σε καταγγελία των δημάρχων των παρακαλάμιων δήμων, η οποία έγινε τον Μάιο του 2009.
Αυτή ήταν μια μεγάλη πληγή στην τοπική πολιτική σκηνή, αφού η υπόθεση η συγκεκριμένη έξυνε τις παλαιές πληγές ανάμεσα στον δήμαρχο και πρόεδρο της ΔΕΥΑΙ Νίκο Γκόντα και τον νομάρχη Αλέξανδρο Καχριμάνη, αφού οι υπηρεσίες της Ν.Α στην έκθεση που είχαν συντάξει, επέρριπταν ευθύνες στην ΔΕΥΑΙ για πλημμελή λειτουργία του βιολογικού, ζημιά και ύπαρξη τοξικών με την τότε παράταξη του Φ.Φίλιου και του υπαρχηγού του, Μ.Ελισάφ να αντιδρούν και να υποστηρίζουν στο δημοτικό Συμβούλιο ότι :”Με την εξέλιξη αυτή η καταγγέλλουσα Αντιπολίτευση επιβεβαιώνεται όπως και οι Δήμοι Περάματος και Πασσαρώνας, οι οποίοι διαμαρτύρονταν για τα λύματα που έρρεαν χωρίς καμιά επεξεργασία στην τάφρο της Λαψίστας.
“Δεν επιβεβαιώνεται η απερχόμενη Δημοτική Αρχή. Δεν ήθελε να δει το πρόβλημα, δεν ήθελε να το αναγνωρίσει και ουσιαστικά δεν έπραξε τίποτα για να το λύσει” τόνιζαν τότε οι διαφωνούντες.
Όπως σημειώνονταν μάλιστα στο τοπικό τύπο και πιο συγκεκριμένα στο Ηπειρωτικό Αγώνα :
“Μία από τις… αξέχαστες στιγμές στο Δημοτικό Συμβούλιο. Στις 2 Φεβρουαρίου του 2009 ο κ. Γιωτάκης εμφανίζεται με τρία μπουκαλάκια νερό. Ένα από αυτά περιέχει το νερό της εκροής του βιολογικού καθαρισμού. Ο δήμαρχος Πασσαρώνος Σάκης Βλέτσας τον παροτρύνει να το πιει για να πείσει τον κόσμο ότι δεν υπάρχει πρόβλημα. Ένα πόρισμα-καταπέλτης για τη Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης και Αποχέτευσης Ιωαννίνων (ΔΕΥΑΙ) και ντροπή για την πόλη βρίσκεται από την περασμένη εβδομάδα στα χέρια του εισαγγελέα. Οι επιθεωρητές περιβάλλοντος καταγράφουν την πλημμελή λειτουργία του εργοστασίου βιολογικού καθαρισμού και κατ’ επέκταση τη συμμετοχή των υπευθύνων σε περιβαλλοντικό έγκλημα. Το συμπέρασμα των επιθεωρητών είναι σαφές: «Η ελεγχόμενη επιχείρηση και οι κατά νόμο υπεύθυνοι υποβάθμιζαν το περιβάλλον», και προφανώς συνεχίζουν να το υποβαθμίζουν αφού τίποτα σχεδόν από όσα διαπιστώνονται στο πόρισμα, δεν έχει διορθωθεί”.
Και συνεχίζει σε άλλο σημείο, το έγκριτο ρεπορτάζ του Ηπειρωτικού Αγώνα:
“Οι παραβάσεις είναι πολύ σοβαρές και τα επιχειρήματα-απαντήσεις της ΔΕΥΑΙ, οι οποίες δόθηκαν γραπτά μετά την αυτοψία, δεν έπεισαν τους επιθεωρητές. «Η ΔΕΥΑΙ δεν μπορεί να γνωρίζει αν το εργοστάσιο λειτουργεί ορθά και επομένως αν επιβαρύνεται ο υδάτινος αποδέκτης από τη διάθεση αμφιβόλου ποιότητας επεξεργασμένων αποβλήτων σε αυτόν» καταλήγουν στο πόρισμά τους. Το καμάρι της δημοτικής αρχής, ο τριτοβάθμιος βιολογικός καθαρισμός, φαίνεται ότι τελικά έχει σοβαρά προβλήματα. Η ΔΕΥΑΙ παραδέχεται ότι η μονάδα τριτοβάθμιας επεξεργασίας (μηχανική φίλτρανση) δεν λειτουργεί πλήρως… από άποψη όμως. Κι αυτό επειδή, όπως σημειώνει στην απολογία της, δεν ήταν απαραίτητη η λειτουργία της για την επίτευξη της απαιτούμενης ποιότητας εκροής των επεξεργασμένων λυμάτων -«άσκοπη κατανάλωση ενέργειας» (!) επισημαίνει- υπονοώντας ότι προστατεύει το περιβάλλον. Μόνο που με αυτή την ενέργειά της θέτει σε κίνδυνο το περιβάλλον, καθώς τα λύματα που καταλήγουν στην τάφρο της Λαψίστας μπορεί να είναι ανεπαρκώς επεξεργασμένα. Μείζον περιβαλλοντικό θέμα προκύπτει κι από το γεγονός ότι τα χλωριωμένα απόβλητα δεν υπόκεινται αποχλωρίωση εδώ και 12 χρόνια. Η ΔΕΥΑΙ επικαλείται την έλλειψη μονάδας αποχλωρίωσης, την οποία προγραμματίζει να δημιουργήσει όταν αναβαθμίσει και επεκτείνει το εργοστάσιο – ένα φιλόδοξο σχέδιο εδώ και χρόνια, το οποίο ακόμα δεν έχει προχωρήσει όμως. Προσπαθεί δε να δικαιολογήσει την απουσία της μονάδας, αναφέροντας ότι ακόμα και χωρίς αυτήν, «το υπολειμματικό χλώριο στην εκροή είναι εντός των ορίων». Ωστόσο, στην ίδια απολογία, σε ένα άλλο απόσπασμα, η ΔΕΥΑΙ πέφτει σε αντίφαση. «Δεν γίνονται καθημερινές μετρήσεις υπολειμματικού χλωρίου εκ παραδρομής»! Και για να γίνει κατανοητό με πόσο εγκληματικό τρόπο αντιμετωπίζει η ΔΕΥΑΙ την όλη ιστορία, πρέπει να σημειωθεί ότι η διάθεση χλωριωμένων αποβλήτων σε επιφανειακά ύδατα διαταράσσει την ισορροπία του οικοσυστήματος. Ένα οικοσύστημα το οποίο η ΔΕΥΑΙ το αντιμετωπίζει ως εχθρό της, αφού ούτε μικροβιολογικές αναλύσεις των αποβλήτων που καταλήγουν στην τάφρο της Λαψίστας κι από κει στον Καλαμά δεν κάνει, ούτε δείγματα παίρνει. Οι δικαιολογίες της βέβαια είναι αστείες. Κάθε φορά που οι επιθεωρητές περιβάλλοντος της επισημαίνουν τις ελλείψεις, η ΔΕΥΑΙ απαντά με την περίφημη φράση «εκ παραδρομής δεν έγινε». Εκ παραδρομής δεν γίνεται κάτι μία φορά, κι όχι επί πολλά χρόνια. Και η αδιαφορία δεν σταματά εδώ. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων (παραγόμενη ιλύς και παραπροϊόντα, όπως άμμος) δεν υφίσταται στην ουσία. Η ΔΕΥΑΙ προσκόμισε κάποιες αποσπασματικές συμβάσεις με την εταιρία Cosmocleanμόνο για τη μεταφορά ιλύος στη χωματερή της Δουρούτης –κάτι που δεν επιτρέπεται (η ιλύς πρέπει να πάει σε οργανωμένο χώρο διάθεσης αποβλήτων). Και μια ακόμη αστειότητα: Η δημοτική επιχείρηση δεν κατέγραφε τα στοιχεία (προέλευση, ποιότητα, ποσότητα) των βοθρολυμάτων με το επιχείρημα ότι ενδεχόμενη προσπάθειά της κατέληγε σε απεργιακές κινητοποιήσεις των βυτιοφορέων! Σημειωτέον ότι η ΔΕΥΑΙ από την ημέρα της αυτοψίας, 7 Ιανουαρίου 2009, μέχρι την ολοκλήρωση του πορίσματος, 23 Σεπτεμβρίου 2010, προχώρησε σε κάποιες μικρές διορθωτικές κινήσεις για τα μάτια των επιθεωρητών.
Όταν έλεγαν ότι δεν υπάρχει «κανένα πρόβλημα»
Στις 2 Φεβρουαρίου του 2009, ο γενικός διευθυντής της ΔΕΥΑΙ Κώστας Γιωτάκης εμφανίστηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο έχοντας μπροστά του τρία μπουκαλάκια με νερό: ένα από την Παμβώτιδα, ένα με προϊόν εκροής από τον βιολογικό καθαρισμό και ένα ανεπεξέργαστο προϊόν του βιολογικού, για να ενισχύσει την άποψη της δημοτικής αρχής ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Η πρωτότυπη αυτή παρουσίαση είχε γίνει με αφορμή το περιστατικό υπερχείλισης του βιολογικού καθαρισμού, η οποία είχε γίνει τον Δεκέμβριο του 2008. Ο δήμαρχος Νίκος Γκόντας δε, είχε ρίξει μεταξύ άλλων την ευθύνη στους «ανάλγητους συμπολίτες μας» κατηγορώντας όσους έχουν παράνομες συνδέσεις. Από τις εξηγήσεις της δημοτικής αρχής και της ΔΕΥΑΙ δεν είχαν πειστεί οι δήμαρχοι των παρακαλάμιων δήμων, αλλά ούτε και η αντιπολίτευση του Δήμου(ENOTHTA ΠΟΛΙΤΩΝ -ΦΙΛΙΟΥ-ΕΛΙΣΑΦ), οι οποίοι επέμειναν ότι η υπερχείλιση δεν είναι καθαρή.
Αυτά και άλλα πολλά ήταν κάποια από τα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην πόλη των Ιωαννίνων με τους καταγγελλόμενους και τους καταγγέλλοντες σήμερα να συνδιοικούν και να έχουν κρύψει όλα τα παραπάνω, που προφανώς τους πληγώνουν, κάτω από τα λύματα του βιολογικού.
