Τη μνήμη του εθνικού ήρωα Χατζημιχάλη Νταλιάνη τίμησαν σήμερα σε μία λιτή εκδήλωση στον τόπο γέννησής του το Δελβινάκι, ο Δήμος Πωγωνίου σε συνεργασία με το Τοπικό Συμβούλιο και τον Πολιτιστικό Σύλλογο.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 194 χρόνων από το θάνατο του Χατζημιχάλη Νταλιάνη τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον π. Χριστόδουλο και πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων από τους φορείς στην προτομή του στο χώρο του Ηρώου Δελβινακίου. Η εκδήλωση συνεχίστηκε στο Δημαρχείο με ομιλία από τον συνταξιούχο εκπαιδευτικό κ. Νικόλαο Θεοδοσίου που αναφέρθηκε στην προσωπικότητα του ατρόμητου ήρωα αλλά και σε όλους τους σημαντικούς σταθμούς στον αγώνα του για την απελευθέρωση της χώρας καθώς και προβολή ντοκιμαντέρ για τη ζωή του από το Πολιτιστικό Εργαστήρι Κόνιτσας.
Για την ιστορία ο Χατζημιχάλης Νταλιάνης γεννήθηκε στο Δελβινάκι της Ηπείρου το 1775. Σπούδασε στην Ιταλία και ασχολήθηκε αμέσως μετά στην τοπική καπνοβιομηχανία της Τεργέστης, όπου και απέκτησε μεγάλη περιουσία ως επιχειρηματίας. Το όνομά του ήταν Μιχαήλ Χρήστου, όμως επειδή ταξίδευσε στους Αγίους Τόπους και βαπτίστηκε στον Ιορδάνη ποταμό, βαπτίστηκε Χατζής κατά την ελληνική τότε παράδοση.
Ο Νταλιάνης το 1816 έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και με προσωπικές του δαπάνες συγκρότησε ίλη ιππικού που συμμετείχε ενεργά στον Αγώνα. Το Μάρτιο του 1826 ναύλωσε τρία καράβια με 800 εθελοντές και ξεκίνησε με προορισμό το Λίβανο, για να πείσει εκεί τους τοπικούς άρχοντες να ξεκινήσουν αγώνα κατά των Τούρκων. Ο τοπικός εμίρης όμως τελικά δεν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά του να δημιουργήσει σημαντικό αντιπερισπασμό κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Πίσω στην Ελλάδα συμμετείχε σε επιδρομές κατά του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και μετέπειτα στη Στερεά Ελλάδα στο πλευρό του Γεωργίου Καραϊσκάκη και, μετά το θάνατο του τελευταίου, στη μάχη του Φαλήρου.
Προς το τέλος του 1827 δέχθηκε πρόσκληση απο εκπρόσωπο των επαναστατημένων Κρητών να μεταβεί στην Κρήτη και να αναλάβει την ηγεσία της επανάστασης εκεί. Ο Νταλιάνης με εκστρατευτικό σώμα 100 ιππέων και περίπου 500 πεζών μετέβη στο νησί στις αρχές του Γενάρη του 1828, με υπαρχηγό τον Βασίλειο Αθανασίου.
Στο μεταξύ ο Αλβανός πασάς της Κυδωνίας Μουσταφά Νταϊλή, που είχε διορισθεί από τον Μωχάμετ Αλή της Αιγύπτου γενικός διοικητής της Κρήτης, συγκέντρωσε τις δυνάμεις του και ετοιμάστηκε να συγκρουσθεί μαζί τους. Όταν πληροφορήθηκε ότι ο Χατζημιχάλης μετακινήθηκε στα Σφακιά, απέστειλε αγγελιοφόρους στους Σφακιανούς, απειλώντας τους να παραμείνουν αμέτοχοι. Στις 8 Μαΐου, μικρό τμήμα πεζών και ιππικού υπό τους Χατζημιχάλη, Αναγνώστη Μανουσογιαννάκη και Στρατή Δεληγιαννάκη κτύπησαν αιφνιδιαστικά σώμα Τούρκων που πήγαινε να ενωθεί με το κύριο σώμα του Μουσταφά. Στη συνέχεια ο Χατζημιχάλης οχυρώθηκε στο Φραγκοκάστελλο.
Στις 17 Μαΐου ο Μουσταφά, επικεφαλής στρατού 8.000 ανδρών, έφτασε στο Φραγκοκάστελλο. Τις πρώτες ώρες η μάχη ήταν αμφίρροπη παρόλη την αριθμητική υπεροχή των οθωμανικών δυνάμεων. Τελικά, ύστερα από λυσσαλέο και άνισο αγώνα οι αμυνόμενοι πραγματοποίησαν έξοδο από το κάστρο. Σχεδόν όλοι οι υπερασπιστές του Φραγκοκάστελλου βρήκαν το θάνατο, μαζί με τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη και τον υπασπιστή του, Κυριακούλη Αργυροκαστρίτη.
