Δημήτρης Αργυρός
Κυρίως στις ΗΠΑ, γενικότερα στο δυτικό κόσμο και σε ένα βαθμό και στο «Ελλαδιστάν» διεξάγεται ένας πολιτισμικός, ιδεολογικός και πολιτικός πόλεμος ανάμεσα στους οπαδούς και τους εχθρούς της woke culture.
Τι είναι το woke;
Τι είναι όμως η woke culture ή πιο γενικά το woke που στην χώρα απασχόλησε προσφάτως ένα πιο ευρύ κοινό , όχι βέβαια την συντριπτική πλειοψηφία, σε σχέση με τον σεξισμό (;) του λογοτέχνη Μ. Καραγάτση ;
Woke στα Ελληνικά μεταφράζεται ως στάση επαγρύπνησης και έχει σχέση με το κίνημα κατά των φυλετικών διακρίσεων στις ΗΠΑ. Ευρύτερα woke σημαίνει την διαρκή επαγρύπνηση ενάντια στις φυλετικές διακρίσεις των Μαύρων και γενικότερα επαγρύπνηση ενάντια σε κάθε μορφή διάκρισης , ρατσισμού και στερεότυπα. Είτε είναι διάκρισης φύλου, εθνότητας , σεξουαλικής ταυτότητας, διαφορετικότητας, αναπηρίας κτλ.
Με άλλα λόγια εντάσσεται σε ένα πλατύ αντιρατσιστικό κίνημα που επιχειρεί να αλλάξει την κουλτούρα, έτσι ώστε ακόμη και ο λόγος, οι λέξεις, οι «μορφές ζωής» να αποαποικιοποιηθούν από κάθε ρατσιστική νοηματοδότηση και προκατάληψη.
Επί της κριτικής
Είναι αλήθεια δε ότι σε ένα μεγάλο βαθμό το woke ρεύμα εκφράζεται με ένα απόλυτο πολεμικό τρόπο. Δίχως να λαμβάνει υπόψιν τους ευρύτερους κοινωνικούς, πολιτικούς, ταξικούς και ιδεολογικούς σχηματισμούς. Θα μου πείτε όμως το ίδιο δεν συνέβη ή δεν συμβαίνει με όλα τα κινήματα που επιχειρούν να ανατρέψουν κυρίαρχες φόρμες. Δεν είχαν όλα ένα ιδεολογικό και όχι μόνο βολονταρισμό;
Από την άλλη πλευρά η έννοια του woke και της woke culture χρησιμοποιείται με εμφανή και απροκάλυπτη απαξία και ειρωνεία που ξεκίνησε από τα ρεύματα της «εναλλακτικής δεξιάς» (προερχόμενα από το κόμμα των Ρεπουμπλικάνων) στις ΗΠΑ και έχει εξαχθεί σε όλο το κόσμο.
Η άγρια πολεμική από την Βορειοαμερικανική, Ευρωπαϊκή και Ελληνική άκρα δεξιά απέναντι στο woke έχει ως βάση την υπεράσπιση των πατριαρχικών καπιταλιστικών αξιών της «βαθιάς Αμερικής», της συντηρητικής αποικιοκρατικής Ευρώπης και του Ελληνικού «πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια».
Την ίδια στιγμή στην woke culture ασκείται και μια κριτική από τα αριστερά. Ας σημειωθεί πως συχνά η δεξιά και η αριστερή κριτική στο woke δεν είναι ξεκάθαρη και δεν διαχωρίζονται από « Σινικά τείχη». Ακόμη ένα αποτέλεσμα της βαθιάς στρατηγικής κρίσης της παγκόσμιας αριστεράς.
Σύμφωνα με την αριστερή κριτική το woke επικεντρώνεται στα ατομικά δικαιώματα σε σχέση με το φύλο, την σεξουαλική ταυτότητα, την εθνότητα κτλ. Με αποτέλεσμα συνειδητά ή μη να λειτουργεί ως «προπέτασμα καπνού» για την αποδοχή των νεοφιλελεύθερων ιδεολογημάτων. Λες και ο νεοφιλελευθερισμός περιμένει το woke για να διασπείρει το δηλητήριό του.
Κριτική της κριτικής
Η εν λόγω όμως κριτική δεν στερείται κάποιας βάσης, όχι όμως σε αυτό το επίπεδο και όχι σε αυτό το βαθμό.
Και αυτό για δύο κύριους λόγους: Ο πρώτος λόγος υποστηρίζει ότι οι συστημικοί ακροδεξιοί πολέμιοι του woke είναι υπερασπιστές του ολοκληρωτικού νεοφιλελευθερισμού και της πλήρους ελευθερίας των αγορών. Υποστηρίζουν δε πως η επιμονή στις Αμερικανικές πατριαρχικές αξίες τους δίνει δύναμη και εξουσία, έτσι ώστε να συνεχίζουν να είναι τα παγκόσμια αφεντικά. Και αυτό δεν το κάνει πάντα ξεκάθαρο η αριστερή κριτική ή μια μορφή αριστερής κριτικής.
Ο δεύτερος λόγος επισημαίνει ότι τα ατομικά δικαιώματα, τα συλλογικά δικαιώματα, οι επιθυμίες και οι ανάγκες των ανθρώπων, ο αγώνας ενάντια στις ποικίλες προκαταλήψεις είναι ένα βαθιά ταξικό, κοινωνικό ζήτημα, όπως έχω υποστηρίξει και επανειλημμένως για τους Α.με.Α ( Άτομα με αναπηρία).
Άρα, όσοι μένουν στο επίπεδο των ατομικών δικαιωμάτων, περιορίζουν το εύρος και την δυναμική της ενότητας των ατομικών και των συλλογικών δικαιωμάτων.
Από την άλλη όσοι αδιαφορούν για τα ατομικά δικαιώματα και υπερασπίζονται μόνο τα κοινωνικά, συλλογικά δικαιώματα των προλετάριων και του λαού, ναρκοθετούν την απελευθερωτική δύναμη των συλλογικών δικαιωμάτων αποκόβοντας τα από τα ατομικά δικαιώματα.
Οι τελευταίοι στην συντριπτική τους πλειοψηφία ανήκουν στην ορθόδοξη Κομμουνιστική αριστερά. Η κριτική τους στην καλύτερη των περιπτώσεων τοποθετεί τα ατομικά δικαιώματα στο πλαίσιο των αστικοδημοκρατικών δικαιωμάτων τα οποία θα επιλυθούν με ένα θετικό τρόπο στο σοσιαλισμό. Στην χειρότερη των περιπτώσεων τα ατομικά δικαιώματα αντιμετωπίζονται ως μικροαστικά κατάλοιπα, τα οποία θα αντιμετωπιστούν ιδεολογικά και κατασταλτικά στην πορεία προς τον σοσιαλισμό. Με τα γνωστά αποτελέσματα και στον «υπαρκτό σοσιαλισμό».
Απελευθερωτική ενότητα
Ο άνθρωπος ως ατομικότητα και ως συλλογικότητα ήταν, είναι και θα είναι μια ολότητα κατά την οποία τα συναισθήματα δια του λόγου θα παράγουν επιθυμίες, οι οποίες θα γίνονται ιστορίες και ιστορία.
Αυτή είναι και η φιλοσοφική βάση στην οποία : 1) Δεν νοούνται ατομικά δικαιώματα δίχως κοινωνικά δικαιώματα και το αντίθετο. 2) Δεν νοείται ατομική χειραφέτηση δίχως κοινωνική χειραφέτηση και το αντίθετο. Η ενότητα τους εδράζεται στην ασύμμετρη ενότητα (είτε θετική είτε αρνητική) συναισθημάτων και λόγου που έχει υλιστική εξελικτική βάση.
Κατά συνέπεια μόνο ως μια ασύμμετρη ενότητα της διαρκούς επαναστατικής χειραφέτησης μπορούν να νοηματοδοτηθούν.
