Ακροδεξιά στροφή, συντηρητικοποίηση ή κάτι πολυσύνθετο;
Δημήτρης Αργυρός
Από το όλο
Αν δούμε την εικόνα της Ευρώπης είναι εμφανής μια δεξιά στροφή και με βάση αυτό η ενίσχυση της ακροδεξιάς στην Ελλάδα δεν συνιστά παρά μια εικόνα προσαρμογής, έναν εξευρωπαϊσμό.
Η εν λόγω διαδικασία πραγματώνεται στο έδαφος μιας βαθιάς συστημικής κρίσης στην οποία έχουμε μια πρωτόγνωρη πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους, όχι λόγω υπανάπτυξης αλλά μάλλον για τον αντίθετο λόγο, λόγω υπερανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων.
Τούτο έχει ως αποτέλεσμα να είναι σχεδόν αδύνατη η παραγωγή ενός καθολικού σοσιαλδημοκρατικού μοντέλου, όπως το ζήσαμε στην δυτική Ευρώπη από το 1955 έως το 1980.
Στο έδαφος μιας αδυσώπητης παγκοσμιοποίησης, όπου οι ιμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις και οι πολεμικές συγκρούσεις, ένας δια αντιπροσώπων 3ος παγκόσμιος πόλεμος είναι παράγωγό της, πεδίο εκτίναξη της και όχι άρνηση της.
Το ίδιο συμβαίνει και με το ζήτημα της αντιμετώπισης του κορωνοϊού και των πανδημιών ή της «ουδετερότητας» της επιστήμης και του παγκόσμιου κύματος της μετανάστευσης.
Ενώ πάνω από όλα τα παραπάνω στέκει μια παγκόσμια ακραία ανισοκατανομή και μια οριακή σύγκρουση μεταξύ καπιταλιστικής ανάπτυξης και περιβάλλοντος.
Διαμορφώνοντας ένα ευρύ πλαίσιο ακροκεντρώας, δεξιο/αριστεράς συναίνεσης, όπως αυτό εκφράζεται μεταξυ της ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ.
Στο μερικό
Μες σε αυτή την έντονα συγκρουσιακή κατάσταση πραγμάτων εμφανίζονται δυο αντιθετικές τάσεις:
Η πρώτη είναι της αποεδαφικοποίησης, η οποία οδηγεί στην ανάδειξη των επιθυμητικών ταυτοτήτων, πχ ΛΟΑΤΚΙ αλλά και μιας εξατομίκευσης, η οποία όμως σε μεγαλο βαθμό ηγεμονεύεται από την κυρίαρχη ιδεολογία.
Η δεύτερη είναι της εδαφικοποίησης και της επιστροφής σε αρχέγονες ταυτότητες: φύση, φυλή, έθνος, πατρίδα, θρησκεία κτλ. Πρόκειται για μια παραγωγή «μορφών ζωής» οι οποίες συναντούν αρχετυπικές ταυτότητες τις οποίες ο σύγχρονος καπιταλισμός τις ρευστοποιεί. Σε μεγάλο βαθμό βέβαια στην υπάρχουσα πραγματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο πάρα προσκόλληση με φροϋδικούς όρους σε ψευδοκοινότητες, οι οποίες συγκροτούν ψευδοκαθολικότητες.
Εντός αυτού του αντιθετικού δίπολου η αριστερά αδυνατεί να αντιπροτείνει μια τρίτη πρόταση η οποία θα υπερβαίνει και την πρώτη και την δεύτερη, όπως αδυνατεί να γίνει εναλλακτική απάντηση στο παγκόσμιο ολοκληρωτικό καπιταλισμό / μπασταρδεμένο πλέον νεοφιλελευθερισμό.
Με αποτέλεσμα ένα τμήμα της αριστεράς να κινείται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο εντός της πρώτης πλευράς του αντιθετικού δίπολου και μια δεύτερη εντός της δεύτερης πλευράς.
Αν τώρα το αναλύσουμε με βάση τους ταξικούς όρους, στην πρώτη πλευρά θα συναντήσουμε κυρίως μορφωμένα μεσοστρώματα, νεολαία και ένα τμήμα της εργατικής τάξης, κυρίως της νέας εργατικής τάξης που εργάζεται σε τομείς της σύγχρονης τεχνολογικής βιομηχανίας κτλ.
Αντίστοιχα στην δεύτερη πλευρά θα δούμε μικροαστικά στρώματα, αγροτικους πληθυσμούς, άνεργη και εργαζομένη νεολαία καθώς και εργατικά στρώματα που έχουν κτυπηθεί από την καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση.
Εντός αυτου του αντιθετικού δίπολου σε σχέση και με την αδυναμία της αριστεράς είναι που οι δυνάμεις της σύγχρονης ή παραδοσιακής άκρας δεξιάς πατάνε και αναπτύσσονται.
Εκφράζοντας την ευρύτερη εθνική και κοινωνική ανασφάλεια, την ανάγκη για ένα κράτος προστάτη, την ανάγκη να έχουμε υγεία, παιδεία, εργασία και εισόδημα ικανό να αναπαράγει όχι μόνο την κάλυψη των βασικών αναγκών αλλά και την εξατομικευμένη καταναλωτική επιθυμητή μηχανή.
Δηλαδή, αναφερόμαστε σε μια μορφή εθνοκεντρικού κοινωνικού σοσιαλδημοκρατικού συμβολαίου.
Ευτυχώς ακόμη στην Ελλάδα έχουμε ισχυρή κομμουνιστική αριστερά, με κεντρικό κόμβο το ΚΚΕ και άλλες μικρότερες κομμουνιστικές δυνάμεις, πχ ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α που εκφράζουν σε μεγάλο βαθμό την εν λόγω τάση/ κίνηση,
Σε αντίθεση βέβαια με την Γαλλία η οποία εκφράζεσαι από την ακροδεξιά της Λεπέν.
Δηλαδή ;
Θα είμαστε τυφλοί, αν δεν βλέπαμε την εν λόγω δεξιά/ ακροδεξιά στροφή στο πλαίσιο και της άμπωτης των κοινωνικών και ταξικών αγώνων. Κάτι που θα αλλάξει, αν υπάρξει πλυμυρίδα ανάπτυξης νικηφόρων κοινωνικών κινημάτων.
Βέβαια, δίχως μια αποτελεσματική πολιτική και στρατηγική απάντηση της αριστεράς δεν πρόκειται να ηττηθεί η ακροδεξιά πρόκληση.
