Το πρωί της 19ης Αυγούστου του 1936 (κάποιες πηγές αναφέρουν και την 18η Αυγούστου σαν πιθανή ημερομηνία) ο σπουδαίος Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, ο ποιητής των καταπιεσμένων, εκτελέστηκε από τους εθνικιστές του Φράνκο στα 38 του χρόνια λόγω της αντιφασιστικής του δράσης αλλά και της ομοφυλοφιλίας του όπως αναφέρουν κάποιοι ερευνητές. Ο ίδιος είχε πει πως είναι ο ποιητής που «πάντα θα είναι στο πλευρό αυτών που δεν έχουν τίποτα».
Ένα μήνα πριν είχαν ξεκινήσει η επανάσταση και η αντεπανάσταση στην Ισπανία. Οι εργάτες και οι αγρότες είχαν ξεσηκωθεί για να σταματήσουν τον Φράνκο, ο οποίος στις 17 Ιουλίου του 1936 ηγήθηκε του στρατιωτικού πραξικοπήματος που ξεκίνησε στο Μαρόκο ενάντια στο μαζικό επαναστατικό κίνημα που είχε ξεσπάσει στην Ισπανία.Στο φως έρχεται για πρώτη φορά έγγραφο που αποδεικνύει ότι ο Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα δολοφονήθηκε με επίσημη εντολή από το καθεστώς της ισπανικής χούντας, έναν μόλις μήνα μετά το ξέσπασμα του ισπανικού εμφυλίου το καλοκαίρι του 1936.
Το έγγραφο, που συντάχθηκε το 1965 στα κεντρικά της αστυνομικής διεύθυνσης της Γρανάδας, επί δικτατορίας του Φράνκο, παρουσίασε κατ’ αποκλειστικότητα το δίκτυο Σερ.
Έρχεται να ρίξει φως στο μυστήριο που κάλυπτε τις ακριβείς συνθήκες θανάτου του ποιητή, όπως και την τύχη της σορού του.
Σύμφωνα με το έγγραφο, ο Λόρκα δολοφονήθηκε μαζί με ένα ακόμη άτομο μετά τη σύλληψή του σε φιλικό σπίτι όπου κρυβόταν και μεταφέρθηκε με αυτοκίνητο στο Βιθνάρ, περιοχή βόρεια της Γρανάδας, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται η ακριβής τοποθεσία ταφής.
Έργα του όπως «Το σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα», «Γέρμα» και «Ματωμένος γάμος» έχουν κερδίσει την παγκόσμια αναγνώριση και έχουν ανέβει επανειλημμένως και στη χώρα μας. Το μείζον ποιητικό του έργο «Ρομανθέρο Χιτάνο» («Ρομανσέρο Γκιτάνο», όπως είναι γνωστό στα ελληνικά) έχει μεταφραστεί (εν μέρει) από τον Οδυσσέα Ελύτη και έχει μελοποιηθεί από τον Μίκη Θεοδωράκη.
Ο τάφος του Λόρκα δεν βρέθηκε ποτέ και αποτελεί ένα μυστήριο μέχρι σήμερα. Πολλοί ερευνητές υποθέτουν ότι πρέπει να είναι θαμμένος στον τόπο της εκτέλεσής του στα περίχωρα της Γρανάδας. Οι μέχρι τώρα ανασκαφές δεν έχουν αποδώσει ευρήματα. Στα τέλη του 2008 ο γνωστός Ισπανός δικαστής Μπαλτάθαρ Γκαρθόν άνοιξε τον φάκελο Λόρκα και προχώρησε σε ανακριτικές πράξεις για τη διαλεύκανση της δολοφονίας του.
Ο Λόρκα ήταν ένας επαναστάτης ποιητής «γιατί δεν υπάρχει αληθινός ποιητής που να μην είναι επαναστάτης» όπως ο ίδιος έγραψε. Οι στίχοι του εμπνέουν ακόμα και σήμερα.
