Παναγιώτης Τζανετής
Όλοι θυμούνται τις συγκρίσεις κατά το Α’ κύμα με την Σουηδία και τις ειρωνείες προς τους “προηγμένους” Σουηδούς, που πέθαιναν τότε με τριακονταπλάσιο ρυθμό (6000 στο Α κύμα, όταν εμείς είχαμε λίγες εκατοντάδες). Πολλοί “κουτόφραγκοι” στοχοποιήθηκαν κατά καιρούς αλλά η Σουηδία λόγω και του παρεμφερούς πληθυσμού (10,4 εκατομ.), είχε την τιμητική της.
Άλλη ομοιότητα θα είναι σε λίγες ημέρες, ο πενταψήφιος αριθμός θανόντων από covid 19.
Η Σουηδία έχει ήδη 13.700 θύματα! Δεδομένης της σημαντικής διαφοράς του Μ.Ο. ηλικίας των θυμάτων, η υγειονομική επίπτωση θεωρείται παρεμφερής (το 90% των θυμάτων του Α’ κύματος στην Σουηδία ήταν άνω των 70 ετών). Πόσω μάλλον, αν συνυπολογίσουμε και τις παράπλευρες non covid απώλειες, από την κατάρρευση των ελληνικών νοσοκομείων.
Πολλές ωστόσο παραμένουν οι διαφορές. Ο ισοπληθής αυτός λαός, ζει σε μια τριπλάσιας έκτασης ψυχρή χώρα (αραιότερη κατοίκηση). Μια εύπορη χώρα, με ισχυρή παράδοση κοινωνικού κράτους, που θεωρείται ταυτόσημη της έννοιας «Δημόσια Υγεία» όταν στην χώρα μας πολλοί ανακάλυψαν πρόσφατα αυτό τον ιατρικό κλάδο. Σχεδόν τα μισά εκ των θυμάτων της σημειώθηκαν σε οίκους ευγηρίας, πράγμα που υπήρξε και το Βατερλώ της. Η Σουηδία έχει κάνει και πολύ πιο αμφιλεγόμενες επιλογές στο παρελθόν από την “ανοσία της αγέλης”, ως στρατηγική αντιμετώπισης στην πανδημία. Πολλοί λένε πάντως ότι αυτή υπήρξε μονόδρομος λόγω των πολύ αυστηρών συνταγματικών προβλέψεων που εμπόδιζαν τις πολλές απαγορεύσεις και υποχρεωτικότητες.
Όταν εμείς πέρυσι τέτοιο καιρό, επιλέγαμε με συνοπτικές διαδικασίες το πλήρες λοκντάουν και το αναθέταμε στον κ. Χαρδαλιά, πολλοί διέκριναν μια ευκαιρία εύκολου θριάμβου στις συγκρίσεις. Διότι εκείνο το «υπερόπλο» έδινε πράγματι τον χρόνο για να λάβει κανείς ουσιώδη μέτρα. Άλλο αν εμείς δεν τα λάβαμε ποτέ, λόγω της λαθεμένης πολιτικής ανάγνωσης ότι το φαινόμενο τάχα κόπασε και το μόνο που εκκρεμούσε ήταν η αναγόρευση του Πρωθυπουργού σε Μωυσή. Ακούστηκαν κι άλλες φαιδρότητες τότε, όπως ότι θα εξάγουμε την τεχνογνωσία του ΕΟΔΥ ή ότι σε έξι μήνες μια νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση έκανε για το ΕΣΥ όσα δεν έκαναν όλοι οι άλλοι επί τριάντα έτη.
Το δεύτερο κύμα ήλθε λοιπόν και δεν ήταν του αιφνιδιασμού αλλά της αμεριμνησίας! Αν και δεν υπήρχε ακόμη εμβόλιο και είχε προηγηθεί ο τουρισμός ala Θεοχάρη, το λοκντάουν καθυστέρησε λόγω «ευσέβειας», με τραγικά αποτελέσματα στην βόρειο Ελλάδα. Στο τρίτο κύμα, αντιθέτως, η χώρα διέθετε και κάποιο εμβολιασμό (ηλικιωμένων και υγειονομικών) και πιο έγκαιρο λοκντάουν, χάρη στην στάση του Υπουργού Υγείας, ωστόσο τα πράγματα πήγαν ακόμη χειρότερα. Χωρίς αυτούς τους δυο παράγοντες θεωρείται ότι θα είχαμε υπερδιπλάσιες απώλειες.
Σε σύγκριση με την Σουηδία πάντως, η οικονομική επίπτωση όσο και οι περιορισμοί ελευθεριών που επιβλήθηκαν υπήρξαν τεράστιες και φάνηκε να μην έχουν ιδιαίτερο αντίκρισμα. Μήπως είχε πίσω η αχλάδα την ουρά, όσον αφορά την σύγκριση με την Σουηδία; Μήπως δικαιώνουν οι σημερινές εξελίξεις την σουηδική επιλογή;
Η αλήθεια είναι διαφορετική. Πολύ συχνά και σε κάθε δραστηριότητα, κάποιος στην Ελλάδα επικαλείται ένα διεθνές σύστημα και προτείνει ως λύση την αντιγραφή του. Δυστυχώς όμως το κάθε σύστημα μπορεί να διακωμωδηθεί από μια άμπαλη ομάδα. Αυτή είναι η περίπτωση μας, κατά την αντιμετώπιση της πανδημίας με το πλέον παρατεταμένο λοκντάουν. Δεν είναι δίκαιο να φορτώνει κάποιος στο λοκντάουν και στην επιτροπή όλες τις συνέπειες της τραγικής έλλειψης πολιτικής υγείας. Όπως αποδείχθηκε ο χρόνος κερδήθηκε μεν από την επιτροπή, κατασπαταλήθηκε δε από την κυβέρνηση που έπρεπε να πάρει ριζικές αποφάσεις σε επίπεδο επιτελικού κράτους και δεν το έκανε. Κι αυτό όσο και να σφίξεις τα περιοριστικά μέτρα, κι όσο να τα παρατείνεις δεν το καλύπτεις.
Το παράδειγμα της επιδημιολογικής επιτήρησης: ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΣΤΑ ΤΥΦΛΑ
Η εμμονή στο λάθος και η συγκάλυψη του προκρίθηκε ακόμη και σ’ ένα ζήτημα που δεν πλήγωνε τόσο την νεοφιλελεύθερη ψυχή της κυβέρνησης όσο πχ οι προσλήψεις ή η επίταξη του ιδιωτικού τομέα. Μιλάμε δηλαδή για την περιβόητη επιδημιολογική παρατήρηση, που στην Ελλάδα διασύρεται ακόμη με τα self test.
Οι Σουηδοί αν και ήξεραν τα σημεία της υπεροχής τους και της μειονεξίας τους δεν προσπάθησαν να κρύψουν την αποτυχία. Με επισταμένη διερεύνηση των γεγονότων και με επιστημονικό αναστοχασμό, εντόπισαν τα αίτια και απέδωσαν τις ευθύνες σε συγκεκριμένες λαθεμένες πολιτικές. Κι έτσι παρά το τραγικό ξεκίνημα, στην πορεία βελτιώθηκαν! Κυρίως γιατί είχαν επίγνωση κάθε φορά του τι έλεγαν και τι διακυβευόταν, έχοντας τα στέρεα στοιχεία της επιδημιολογίας
Ενώ λοιπόν στην Σουηδία μια αυστηρή ανεξάρτητη αρχή ανέλαβε την αποτίμηση των ένοχων κυβερνητικών επιλογών, αντιθέτως το εδώ καθεστώς, αντί αυτοκριτικής, προτιμά να ξαναγράφει την Μικροβιολογία. Σιωπηλοί οι μικροβιολόγοι της Επιτροπής έχουν αναθέσει το θέμα στον Άκη και στον Γκίκα!
Ενώ η Επιστημονική τους Ένωση, με επικεφαλής την καθηγήτρια του ΕΚΠΑ κ Νικολάου προσέφυγε στον εισαγγελέα, ενώ ακόμη και διεθνείς ενώσεις παίρνουν θέση, ενώ ο μικροβιολόγος κ Ξανθός τους το εξήγησε με σαφήνεια από την πρώτη στιγμή, τι συμβαίνει; Καμία σημασία σε όλους αυτούς! Σε διατεταγμένη αποστολή το σύνολο των δελτίων ειδήσεων, με μια στις δυο τους λέξεις να εξυμνούν το θαύμα του «υπερόπλου», που μας έβγαλε από τον πάτο των σχετικών διεθνών κατατάξεων και μας έθεσε στην φυσική μας θέση, εκείνη της επιστημονικής πρωτοπορίας. Εμπρός, λοιπόν, για το Νόμπελ του ΣΚΑΙ και του Open …
Ας ρίξουμε άλλη μια ματιά κατά Σουηδία, γιατί σε πολλά βλέπουμε ότι αρχίσαμε να μοιάζουμε αλλά όχι και στον αριθμό των συνολικών κρουσμάτων, όπου εκεί είναι τριπλάσια. Ο λόγος λοιπόν θάνατοι/κρούσματα είναι πολύ χειρότερος στα καθ’ ημάς. Είναι ανίκανο άραγε το ΕΣΥ ή υποκαταγράφουμε ακόμη συστηματικά; Προφανώς συμβαίνει το δεύτερο και ο πίνακας του σουηδικού υπουργείου το δείχνει:
Πόσοι έχουν ήδη τεχνητή ανοσία το ξέρουμε (<7%) αλλά το πόσοι έχουν φυσική ανοσία ατά τόπους λόγω νόσησης δεν το ξέρουμε, ώστε να σχεδιάσουμε σωστά. Στις συζητήσεις για άνοιγμα δραστηριοτήτων, Πάσχα στο χωριό, άνοιγμα τουρισμού κοκ η ατμόσφαιρα θυμίζει το παλιό τηλεπαιγνίδι «ραντεβού στα τυφλά». Ας δούμε όμως πόσο λεπτομερή επίγνωση διαθέτει η άλλη χώρα με τυχαιοποιημένους ελέγχους και μάλιστα με αντισώματα, για τον βαθμό συλλογικής ανοσίας του πληθυσμού της.
Ποσοστό θετικών τεστ αντισωμάτων στη Σουηδία στα άτομα που ζήτησαν να το κάνουν.
Η αντίστοιχη συζήτηση για το που καταλήγουν οι θνήσκοντες (ΜΕΘ, κλινικές covid, οίκοι κλπ) επί 14 μήνες στερείται των επίσημων στοιχείων. Πολλοί αρνούνται να πιστέψουν ότι το 80% έως και 90% σε πολλές περιπτώσεις πεθαίνουν εκτός ΜΕΘ (τινές εξ αυτών διασωληνωμένοι). Ιδού τα επίσημα στοιχεία για την αντίστοιχη συζήτηση στην Σουηδία, για το σκάνδαλο των γηροκομείων:
Το χειρότερο από όλα είναι ότι για να δει ένας πολίτης όλα αυτά, δεν χρειάζεται κάποια πρόσβαση σε επιστημονικά περιοδικά ούτε στα επτασφράγιστα μυστικά του αντίστοιχου ΕΟΔΥ Τα επίσημα στοιχεία τα βρίσκει διαθέσιμα κανείς ακόμη και στην Βικιπαίδεια. Στην Ελλάδα ίσως πρέπει να συγκροτηθεί αγωνιστικό «Λαικό Μέτωπο» από την αντιπολίτευση, προκειμένου να δοθούν επιτέλους τα αντίστοιχα στοιχεία στην Βουλή – πλυντήριο της πανδημίας.
Τα υπερτιμημένα self test, το γρηγορότερο άνοιγμα του εμβολιασμού νέων όχι λόγω αυξημένων προμηθειών αλλά λόγω της μαζικής άρνησης προς το Astra Zeneca … και η μετεωρολογία είναι ό,τι κόμισαν οι σημερινές πλάκες του Μωυσέως, χωρίς τις θριαμβολογούσες συγκρίσεις πλέον. Μήπως ήρθε όμως η ώρα οι συγκρίσεις να γίνουν στα σοβαρά και να περιλάβουν τις πολιτικές μεθόδους αντιμετώπισης και το ποιες ευθύνες υπάρχουν; Ας ελπίσουμε ότι ο κ Μάνος δεν είναι ο τελευταίος των Μοικανών του ορθολογισμού, στην παράταξη του.
