Του Γιάννη Βαρουφάκη (protagon.gr)
Ο τ. υπουργός οικονομικών των ΗΠΑ Timothy Geithner το επιβεβαίωσε σε μια μαγνητοφωνημένη συζήτηση που είδε πρόσφατα το φως της δημοσιότητας(*):
Τον Φεβρουάριο του 2010, οι βορειοευρωπαίοι ηγέτες, αγνοώντας την λαίλαπα που θα συμπαρέσυρε ολόκληρη την ευρωζώνη, παραδόθηκαν στην οργή εναντίον της «άσωτης» Ελλάδας και ήταν αποφασισμένοι να «συνθλίψουν τους Έλληνες», καθώς η Ελλάδα κατάφερε να χρεοκοπήσει εντός μιας νομισματικής ένωσης η αρχιτεκτονική της οποίας δεν προέβλεπε (και για αυτό δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει) μια τέτοια χρεοκοπία.
Σε συνάντηση των G7 στον Καναδά, ο Geithner άκουγε εμβρόντητος τους βορειοευρωπαίους συναδέλφους του να λένε: «Θα τους μάθουμε ένα μάθημα. Είναι απαίσιοι. Μας είπαν ψέμματα. Είναι καθήκια, άσωτοι και εκμεταλλεύτηκαν τους θεσμούς. Θα τους συνθλίψουμε. Αυτή ήταν, βασικά, η στάση τους. Όλων τους.»
Η αντίδραση του Geithner ακούγοντας αυτές τις έξαλλες κουβέντες δεν ήταν να ανησυχήσει για το μέλλον των ελλήνων. Όχι, ο αμερικανός ανησύχησε ότι, στην πρεμούρα τους να «σκοτώσουν» τους έλληνες, οι βοριεοευρωπαίοι θα πυροβολούσαν, άθελά τους, τον ίδιο τους τον εαυτό. Όπως έγραφα εδώ στο protagon τον Μάιο του 2010, παρομοιάζοντας το Μνημόνιο με την Συνθήκη των Βερσαλλιών: παρασυρμένοι από την ισχύ τους, οι ισχυροί μπορεί κάλλιστα να επιβάλουν στους ανίσχυρους συνθήκες και όρους που αποδυναμώνουν όλους. Αυτός ακριβώς είναι ο φόβος μου για την συμφωνία που επέβαλε η τρόικα ΔΝΤ-ΕΕ-ΕΚΤ στην ηττημένη χώρα μας…. Αυτά έχουν οι Συνθήκες τύπου Βερσαλλιών: Σπαταλούν την ισχύ των ισχυρών με αποτέλεσμα (τόσο το 1919 όσο και το 2010) την ένδεια όλων μας – ισχυρών και αδύναμων.
Ο Geithner πρέπει να ήταν ο μόνος σε εκείνη την συνάντηση που καταλάβαινε πως οι Ευρωπαίοι, στην προσπάθειά τους να τιμωρήσουν τους έλληνες, θα έθεταν την Ευρώπη ολόκληρη σε μια σκοτοδίνη δεκαετίας και άνω.
Τα υπόλοιπα έχουν περάσει στην ιστορία. Η Ελλάς συνεθλίβη. Και συνεθλίβη όχι επειδή αφέθηκε να χρεοκοπήσει επισήμως αλλά επειδή δεν της επετράπη να αγκαλιάσει την αναπόφευκτη χρεοκοπία της. Συνεθλίβη επειδή επιβλήθηκε το μεγαλύτερο δάνειο στην ανθρώπινη ιστορία στην πιο πτωχευμένη χώρα υπό τον όρο της συρρίκνωσης των (σε ευρώ) εισοδημάτων της κατά 30%, την ώρα που καλείται να αποπληρώσει όλα τα παλιά δάνεια (που την γονάτισαν) συν τα καινούργια. Με αυτή την κίνηση των βορειοευρωπαΐων, την οποία η εγχώρια κλεπτοκρατία αγκάλιασε με ενθουσιασμό, όχι μόνο συνεθλίβη η Ελλάδα αλλά έγινε και κάτι άλλο: Η υπόλοιπη ευρωπαϊκή περιφέρεια (όπου εξήχθη το μοντέλο «Συντρίψτε την Ελλάδα», σε λίγο πιο ήπια μορφή) πέρασε σε κατάσταση μόνιμης ασφυξίας με αποτέλεσμα ολόκληρη η Ευρωζώνη να βρίσκεται, σήμερα, σε κατάσταση μόνιμης ύφεσης αποπληθωρισμού και γοργής απώλειας της πολιτικής της νομιμοποίησης στα μάτια της πλειοψηφίας των ευρωπαίων.
Μετά τις τελευταίες αποκαλύψεις Geithner, εκείνοι που το 2010 υποστήριζαν πως το μνημονιακό δάνειο ήταν μονόδρομος (μαζί με εκείνους που διαφωνούσαν αλλά που, κάποια στιμγή, άλλαξαν γνώμη για να αναρριχηθούν στην εξουσία) σήμερα μου λένε με αυταρέσκεια: «Είδες ποια ήταν η ατμόσφαιρα στην Ευρώπη τότε; Αν κάναμε αυτά που έλεγες, θα μας είχαν συνθλίψει!»
Απαντώ: Μα, μας συνέθλιψαν! Η μέγγενη με την οποία το κατάφεραν ήταν ακριβώς αυτό το μνημονιακό δάνειο που οι κυβερνήσεις μας υπέγραψαν το 2010 και το 2012 και προσποιούνται ότι τηρούν από τότε έως σήμερα. Ακριβώς όπως η Γερμανία συνεθλίβη το 1919 υπογράφοντας την Συνθήκη των Βερσαλλιών, έτσι κι η Ελλάς συνεθλίβη υπογράφοντας τις μνημονιακές, δανειακές συμφωνίες – την πρώτη ώστε να διασωθούν οι βορειοευρωπαϊκές τράπεζες, την δεύτερη για να διασωθούν οι έλληνες τραπεζίτες, ο πολιτικός τους περίγυρος και τα ΜΜΕ που ταΐζονται από τα δάνεια αυτά (δηλαδή την κλεπτοκρατία που ποτέ δεν συνθλίβη βεβαίως βεβαίως!).
Η επιλογή της Ελλάδας στις αρχές του 2010, τότε που ο κ. Geithner είχε τις εν λόγω επαφές, ήταν απλή: Αποδοχή της χρεοκοπίας της ή επέκτασή της στο διηνεκές. Η δεύτερη εναλλακτική, μέσω μνημονιακών δανείων, ήταν εκείνη που σύναδε τα μέγιστα με την συντριβή της χώρας, όπως την ήθελαν οι βορειοευρωπαίοι. Και σαν να μην έφτανε αυτό, σαν να μην αρκούσε η επέκταση της χρεοκοπίας της χώρας στο διηνεκές (κάτι που αποτελεί την μέγιστη, την πιο απάνθρωπη, ταπεινωτική συντριβή ενός λαού), η καθεστηκυία μας τάξη δεν παύει να μας ζητά να την δοξάσουμε που μας έσωσε από την συντριβή, που μας έβγαλε από την χρεοκοπία.
Τότε, το 2010, σε εκείνο το άρθρο όπου (όπως ο Geithner σήμερα) αναφερόμουν στην άφρονα μανία της Γερμανίας να υποβάλει ολόκληρο τον ελληνικό λαό σε συλλογική τιμωρία (όπως είχαν κάνει οι σύμμαχοι στην Γερμανία το 1919), με σίγουρο αποτέλεσμα την επέκταση της κρίσης σε ολόκληρη την Ευρώπη, δανείστηκα μια φράση από τον Keynes με την οποία ο άγγλος οικονομολόγος, σχολιάζοντας την Συνθήκη των Βερσαλλιών, έγραφε:
“… η ανειλικρινής αποδοχή… όρων που ήταν αδύνατον να τηρηθούν…, και τους οποίους δεν είχε σκοπό να τηρήσει, καθιστά την Ελλάδα(**) το ίδιο ένοχη με την τρόικα(***) οι οποίοι επέβαλαν όρους που δεν είχαν το δικαίωμα να επιβάλουν.”
Τέσσερα τώρα χρόνια η πιο πάνω φράση εξακολουθεί να συνοψίζει την ελληνική πραγματικότητα. Η Ελλάς, όντως, συνθλίβη. Μαζί της, δυστυχώς, συνθλίβη και η ιδέα μιας ενωμένης, προοδευτικής Ευρώπης.
(*) Βλ. τις απομαγνητοφωνημένες δηλώσεις του κ. Geithner που έδωσε στην δημοσιότητα ο δημοσιογράφος των Financial Times Peter Spiegel.
(**) Εδώ αντικατέστησα την «Γερμανία» με την «Ελλάδα» κι εδώ (***) αντικατέστησα «τους Συμμάχους» με «την τρόικα»
