ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ
ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΥ
ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ E–mail: athanassiosnikolaidis@gmail.com
Μπρυμαίρ)
ανθρωπότητα βιώνει στις μέρες μας μια από τις μεγαλύτερες
κοινωνικές,οικονομικές και πολιτισμικές κρίσεις που γνώρισε ο πλανήτης.Η κρίση αυτή
είναι κρίση ολοκληρωτική, αφορά το
σύνολο της κοινωνικής δραστηριότητας και το σύνολο της ανθρώπινης συμμετοχής
στα κοινωνικά δρώμενα,είναι κρίση της θεσμισμένης
κοινωνίας. Η απαξίωση όλων των υφιστάμενων θεσμών σε εθνικό και
υπερεθνικό επίπεδο, χωρίς την αντικατάστασή τους από νέους θεσμούς από την ίδια
την κοινωνία (θεσμίζουσα) σε εθνικό
επίπεδο και τον αντικατοπτρισμό τους σε παγκόσμιο επίπεδο,είναι η πραγματική
αιτία και ουσία της παγκόσμιας οικονομικής και κοινωνικής κρίσης,της κρίσης του σύγχρονου καπιταλισμού.
καπιταλισμού είναι ορατές και οδηγούν την ανθρωπότητα και κυρίως τους
εργαζομένους,σε πλήρες αδιέξοδο,αδιέξοδο επιβίωσης και αναπαραγωγής,ενορμήσεις βασικές για την συνέχιση της
ανθρώπινης παρουσίας και δράσης.Έτσι σήμερα φθάσαμε στο σημείο αντί οι άνθρωποι να αναλώνουν το χρήμα,το χρήμα
να αναλώνει τους ανθρώπους.Η κυριαρχία της οικονομίας σε όλες τις άλλες
κοινωνικές συνιστώσες,πολιτική,πολιτισμός,ανθρώπινες σχέσεις,έχει επιφέρει πολιτικό ολοκληρωτισμό που συνοδεύεται
από τον εκφυλισμό της Δημοκρατίας και την περιθωριοποίηση των πραγματικών
παραγωγών,των εργαζομένων.Οι εξελίξεις αυτές όπως προαναφέραμε οφείλονται στην
θεσμική απαξίωση την οποία πρωτοποριακά προώθησε το κεφάλαιο και σαν ουραγός
στήριξε η εργατική τάξη και γενικά οι εργαζόμενοι.Για να μπορέσουμε να
κατανοήσουμε πλήρως τα αίτια της κρίσης και στη συνέχεια να προτείνουμε τρόπους
και μεθόδους εξόδου από την κρίση ,πρέπει να κινηθούμε εντός της παρηκμασμένης
καπιταλιστικής κοινωνίας και με την βοήθεια του πραγματικού λέγειν να αναλύσουμε τα φαινόμενα με
πραγματικές αντιστοιχίσεις λέξεων με πράγματα και ιδέες.
σήμερα την πραγματικότητα του καπιταλισμού είναι : ο Ιμπεριαλισμός, τοΧρηματιστικό Κεφάλαιο, τοΔιεθνές Χρηματοπιστωτικό
Κεφάλαιο (ΔΧΚ) και το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Σύστημα (ΔΧΣ).
του καπιταλισμού όπου κυριαρχούν τα ΜΟΝΟΠΩΛΙΑ και το ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ.
του Τραπεζικού με το Βιομηχανικό
Κεφάλαιο και εσχάτως με το
Κερδοσκοπικό Κεφάλαιο.Το βιομηχανικό κεφάλαιο ιδιοποιείται την παραγόμενη υπεραξία και εκμεταλλεύεται την ζωντανή εργασία του εργάτη και μέσω
αυτής της ιδιοποίησης και εκμετάλλευσης επιτυγχάνει την αναπαραγωγή του και τη
συνεχή μεγέθυνση και διεύρυνσή του.Αντίθετα το χρηματιστικό κεφάλαιο προχωρά σε
συγκέντρωση και ιδιοποίηση ήδη διαθέσιμου
εισοδήματος, το χρηματιστικό κεφάλαιο εκμεταλλεύεται παρελθούσα εργασία, νεκρή εργασία,εξαντικειμένη εργασία.
οικονομίας και της κοινωνίας δεν είναι σημερινό φαινόμενο,εμφανίζεται σε όλη
την ιστορική διαδρομή της ανθρωπότητας με κυκλικό
ρυθμό.Συνδέεται με την παρακμή της θεσμισμένης κοινωνίας και την αδυναμία
της θεσμίζουσας κοινωνίας να προβάλει όραμα. Η παρακμή και η απουσία οράματος
οδηγεί σε οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα και βυθίζει σε σοβαρότερη ύφεση και
κρίση.
χρηματιστικού κεφαλαίου ενδεικτική είναι η διαπίστωση του Β.Ι.ΛΕΝΙΝ: Η εξαγωγή κεφαλαίου είναι μια από τις πιο ουσιαστικές βάσεις του
ιμπεριαλισμού.Και έχει διαιρέσει τον κόσμο σε μια χούφτα κράτη τοκογλύφους και
σε μια τεράστια πλειονότητα κρατών οφειλετών.
ιμπεριαλισμού-χρηματιστικού κεφαλαίου,είναι το βιβλίο του 0ικονομικού Εκτελεστή
Τζον Πέρκινς :Εξομολόγηση ενός Οικονομικού Δολοφόνου.Με βάση το οποίο γυρίσθηκε
το βραβευμένο ντοκυμαντέρ του γνωστού
δημοσιογράφου Στέλιου Κούλογλου όπου με αριστοτεχνικό τρόπο καταγράφεται η
ταύτιση ιμπεριαλισμού-χρηματιστικού κεφαλαίου που φτάνει μέχρι τις δολοφονίες
ηγετών της Λατινικής Αμερικής που αρνούνται να δανειστούν από τα «Ευαγή
Ιδρύματα» της Μητρόπολης του ιμπεριαλισμού,τις ΗΠΑ .
χρηματιστικού κεφαλαίου μετά την «συμπληρωματική σύμφυση» με το κερδοσκοπικό
κεφάλαιο ταυτίζεται με την ασύδοτη λειτουργία του κερδοσκοπικού κεφαλαίου.Η
χρηματιστική κερδοσκοπία έχει πάρει πρωτοφανείς διαστάσεις τις τρεις τελευταίες
δεκαετίες με την συγκρότηση του τεράστιου και ενιαίου Διεθνούς ΧρηματοπιστωτικούΣυστήματος (ΔΧΣ) εντός του οποίου προνομιακά δραστηριοποιείται το Διεθνές ΧρηματοπιστωτικόΚεφάλαιο.Οι
παρακάτω παράγοντες συνέβαλαν σ’αυτή την εξέλιξη:
διεθνούς κίνησης κεφαλαίων καθώς και η ελεύθερη διακίνηση προϊόντων μετά την
επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού.
συναλλαγματικών ισοτιμιών με την μονομερήανατροπή των συμφωνιών του Bretton
Woods από τις ΗΠΑ τον Αύγουστο του 1971 και την καθιέρωση καθεστώτος
κυμαινομένων συναλλαγματικών ισοτιμιών το 1973.
διαχείρισης και την έλευση του νεοφιλελευθερισμού η δράση του ΔΧΚ εντείνεται
και η παγκόσμια κυριαρχία του κατοχυρώνεται μέσω των επίπλαστων πολιτικών
δημοσιονομικής πειθαρχίας, που στο όνομα της μείωσης των δημοσιονομικών
ελλειμμάτων ή πλεονασμάτων του προϋπολογισμού,επιβάλλει δραστική περικοπή των
δημοσίων δαπανών με κύριο θύμα την κοινωνική πολιτική και το κράτος πρόνοιας.Ο
Ν-Φ ταυτόχρονα μειώνει την φορολογία των επιχειρήσεων και των ανώτερων
εισοδηματικών τάξεων και έτσι επιδεινώνει
το δημοσιονομικό έλλειμμα και αυξάνει το εξωτερικό χρέος της χώρας.Ο Ν-Φ
επικαλούμενος πληθωριστικές πιέσεις και με άλλοθι την ανταγωνιστικότητα
επιβάλλει πολιτικές σκληρής και αιματηρής λιτότητας σε βάρος των εργαζομένων.
Οργάνωσης και Ελέγχου της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής και αντικαθιστούν ουσιαστικά τον Διεθνή Καταμερισμό Εργασίαςαξιοποιώντας
τα «ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ» κάθε χώρας.Η κυριαρχία των πολυεθνικών καθιστά
όνειρο θερινής νυκτός τους αυτόνομους Εθνικούς Αναπτυξιακούς Προγραμματισμούς
είτε ΠΡΑΣΙΝΟΥΣ είτε ΚΟΚΚΙΝΟΥΣ.
έκφραση του συλλογικού δημόσιου συμφέροντος. Γίνεται ένας παράγοντας που
δημιουργεί τις πλέον ευνοϊκές συνθήκες για την ανταγωνιστικότητα των
επιχειρήσεων .Έτσι το γενικό συμφέρον περιορίζεται στα όρια των γιγαντιαίων
επιχειρήσεων που αντιμάχονται μεταξύ τους.Το κράτος έχει περάσει και στην φάση
της «Εργαλιοποίησης» στις
αυθαίρετες,αντιοικονομικές,και αντιδημοκρατικές επιλογές του χρηματιστικού
κεφαλαίου.
καπιταλισμού εκτός από θεσμική ,όπως αναφέρθηκε στην αρχή του κειμένου,στο
λειτουργικό οικονομικό της σκέλος είναι κρίση ΥΠΕΡ-ΣΥΣΣΩΡΕΥΣΗΣ,είναι πρόβλημα πληθώρας κεφαλαίου,κινητού πλούτου(μετοχών,δανείων,ομολόγων,παραγώγων
κλπ) με αδυναμία να κινηθεί και να
παραγάγει πρόσθετο κέρδος, που είναι
η μοναδική επιδίωξη του κεφαλαίου σαν κεφάλαιο.
του τραπεζικού κεφαλαίου σε «συνεργασία» και με επικυριαρχία του κερδοσκοπικού
κεφαλαίου γέννησε ένα τεράστιο γίγαντα το ΧΡΗΜΑΤΟΠΙΣΤΩΤΙΚΟ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ που η οικονομική του ισχύς είναι πολλαπλάσια του
βιομηχανικού-παραγωγικού κεφαλαίου και λόγω της τρομακτικής ισχύος του είναι ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΟ από τους γεννήτορες του
αλλά και από τους παραδοσιακούς εθνικούς και υπερεθνικούς καπιταλιστικούς
θεσμούς.Το ΔΧΚ κυρίαρχο του πλανήτη
επιχειρεί την συνεχή μεγέθυνσή του-εάν δεν την επιχειρούσε δεν θα ήταν
κεφάλαιο-εξαντλώντας όλα τα όρια εκμετάλλευσης λαών και κρατών.Το τελευταίο διάστημα
το ΔΧΚ βρίσκεται σε φάση διοργάνωσης του ελέγχου εθνικών και υπερεθνικών
συνόλων(κράτη,Ε.Ε.,ΔΝΤ,ΠΟΕ,κλπ).
απροκάλυπτα,μέσω της «λειτουργίας των αγορών» και της δημοσιονομικής κρίσης των
Ευρωπαϊκών χωρών και για πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας επιχειρεί να
έχει τον πρώτο λόγο στις οικονομικές,κοινωνικές
και πολιτικές εξελίξεις του πλανήτη πάνω
από κράτη και θεσμούς.Παρεμβαίνει στο υπαρκτό θεσμικό έλλειμμα,όπως
προαναφέραμε,και επιχειρεί να καταργήσει και να τροποποιήσει μια βασική
λειτουργική σημασία του καπιταλισμού,τον διαχωρισμό της υποδομής και του εποικοδομήματος,αναλαμβάνοντας με νεο-ιμπεριαλιστικό τρόπο και την πολιτική
διαχείριση ολόκληρων χωρών και περιοχών της γης. Το ΔΧΚ εμφανίζεται στο
παγκόσμιο επίπεδο σαν σαρωτής όλων των υφισταμένων δομών και ισορροπιών και
επιβεβαιώνει τους μεγάλους φιλοσόφους :¨Κάθε στέρεο κι ακλόνητο το παίρνει ο άνεμος,κάθε ιερό βεβηλώνεται “¨Καρλ
Μαρξ-Φρίντριχ Ένγκελς, Μανιφέστο του
Κομμουνιστικού Κόμματος.
ξεκαθαρίσουμε ότι η τεράστια ισχύς του ΔΧΚ και του παγκόσμιου συστήματος στα
πλαίσια του οποίου λειτουργεί,όχι μόνο δεν τοκαθιστά άτρωτο αλλά αντίστροφα
αυτή η τρομακτική ισχύς το καθιστά πάρα πολύ ΕΥΑΛΩΤΟ. Παράδειγμα οι πανίσχυρες
Τράπεζες, βασική συνιστώσα του ΔΧ, στην παραμικρή ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ χρηματιστηριακή
τρικυμία είναι έτοιμες να καταρρεύσουν και να συμπαρασύρουν στην καταστροφή
οικονομίες ακόμα και εύρωστων καπιταλιστικών χωρών.Άρα το ΔΧΣ όσο πιο ισχυρό
γίνεται ταυτόχρονα καθίσταται πιο ευάλωτο.
2010